Maatschappij dilemma

• Maatschappijleer
• Middelbare school
• vwo
• Leerjaar 5

Maatschappij dilemma

“Er moet een tegenprestatie worden geleverd door mensen in de bijstand”

Door Amarins, Carmen, Eleonore en Femke 

Lesdoelen 

• Je weet wat de bijstand is en kunt uitleggen hoe het werkt.
• Je kan de link tussen de bijstand en de sociale zekerheid       uitleggen
• Je kent de voor- en nadelen van tegenprestaties
• Je hebt een eigen mening gevormd over het ethische dilemma: Er moet een tegenprestatie geleverd worden door de mensen in de bijstand.

Progamma

1. Wat is de bijstand?
2. Voor- en nadelen tegenprestatie
3. Link verzorgingsstaat
4. Stellingen
5. Discussie voorbeeld casus 

Wat weet jij al over de bijstand?

Wat is de bijstand?

• Uitkering 
  
• Sociale zekerheid 
• Inkomen en verzorging garanderen 

Wat is de bijstand?

Voorwaarden voor bijstandsuitkering:

•  Je woont in Nederland 
•  Je bent 18 jaar of ouder 
•  Je krijgt geen andere uitkering 
•  Je zit niet in de gevangenis 
•  Je doet mee aan activiteiten die je gemeente aanbiedt, om werk te vinden 
• Je hebt niet genoeg inkomen, spaargeld of vermogen om van te leven 

Wat is de bijstand?

Wat is de bijstand?

• Sollicitatie plicht 
  
•  Uitzonderingen 

Wat is de bijstand?

Laten we eens kijken of jullie nu snappen hoe de bijstand werkt

Een Nederlandse alleenstaande moeder van twee kinderen heeft 1 baan. Ze heeft nu een vermogen van €14.000. Ze kan niet goed genoeg voor haar kinderen zorgen en vraagt daarom een bijstandsuitkering aan. Heeft zij recht op de bijstand?

1. Ja, want ze voldoet aan alle voorwaarden om recht te hebben op de bijstand
2. Nee, want ze moet eerst een extra baan nemen, voordat ze de bijstand aan vraagt
3. Nee, ze woont in Nederland en daar worden geen bijstandsuitkering uitgekeerd

Dezelfde vrouw gaat binnenkort samenwonen met haar nieuwe partner. Heeft zij dan nog recht op de bijstand?

1. Ja, want haar vermogen bllijft gelijk, dus vooralsnog heeft ze recht op een bijstandsuitkering
2. Nee, want de nieuwe partner heeft teveel vermogen waardoor ze geen recht meer heeft op de bijstand
3. Dat is onduidelijk, want het hangt er van af hoeveel vermogen de nieuwe partner heeft en of ze dan wel kunnen rondkomen

Wat is de bijstand?

Wat voor tegenprestatie?

• Verschillende ideeën over
• Vrijwilligerswerk
• Mantelzorg
• Helpen bij projecten gemeente

Voor- en nadelen tegenprestatie

Verhoogde maatschappelijke betrokkenheid 

• Stimulatie actieve deelname
• Verbondenheid en betrokkenheid
• Sociale contacten

Voor- en nadelen tegenprestatie

Verbetering van werkervaring

• Zorgt voor werkervaring en vaardigheden
• Meer kansen
• Re-integratie in de arbeidsmarkt

Voor- en nadelen tegenprestatie

Maatschappelijke bijdrage

• Waardevol voor de gemeenschap
• vrijwilligerswerk, buurtpprojecten en ondersteuning zorginstellingen

Voor- en nadelen tegenprestatie

Eerlijksheidsgevoel

• Belastingbetalers
• Draagvak sociale vangnet

Voor- en nadelen tegenprestatie

Administratieve lasten en kosten

• Gemeenten veel extra werk
• Kosten hoog om te organiseren 

Voor- en nadelen tegenprestatie

Beperkte effectiviteit 

• Niet iedereen is in staat
• Gezondheidsproblemen of andere belemmeringen

Voor- en nadelen tegenprestatie

Minder gemotiveerd

• Voelt als verplichting
• Vrijwillig werk vaak zinvoller ervaren

Voor- en nadelen tegenprestatie

Kwaliteit en concurrentie

• Risico op lage kwaliteit 
• Geen bijdrage ontwikkelingen
• Zorgt voor concurrentie reguliere (betaalde) banen

Link verzorgingsstaat + bijstand

1. Sociale zekerheid en welzijn
   
2. Armoedebestrijding
3. Solidariteit
4. Economische stabliteit 
5. Active steun aanbieden

Sociale zekerheid en welzijn 

• Tijdig / langdurig 
  
•  Eigen levensonderhoud voorzien 
• Armoede voorkomen 

Armoedebestrijding 

• Bestrijden armoede 
  
• Bijdrage door financiële steun 
• Kwetsbare groepen samenleving 

Solidariteit 

• Vertegenwoordiging principe solidariteit 
  
•  Samenleving geheel verantwoordelijk 

Economische stabiliteit 

• Vangnet bieden 
  
•  Economie gelijk houden 

Active steun aanbieden 

• Activeringsbeleid
  
• Naast passief ook actieve bijdrage arbeidsparticipatie 

Vind jij dat mensen in de bijstand een tegenprestatie moeten leveren? Leg ook uit waarom.

Bijstandsontvangers zouden zelf moeten kunnen kiezen wat voor tegenprestatie ze leveren

Eens

Oneens

Bijstandsuitkeringen zouden zonder voorwaarden verstrekt moeten worden, omdat iedereen recht heeft op een basisinkomen

Eens

Oneens

Bijstandsuitkeringen zouden alleen gegeven moeten worden aan mensen die actief proberen hun situatie te verbeteren

Eens

Oneens

Casus

Jan-Willem is 55 jaar oud en ontvangt sinds 3 jaar een bijstandsuitkering nadat hij zijn baan in de onderwijssector verloor door financiële problemen. Hij heeft echter te maken met afnemende gezondheid, waardoor hij minder kansen heeft op de arbeidsmarkt. 

Jan-Willem wordt gevraagd om als tegenprestatie 8 uur per week te helpen in het plaatselijke buurthuis, waar hij bijv. moet schoonmaken of helpen met activiteiten organiseren. Hij draagt graag een steentje bij, maar hij en zijn dokter maken zich zorgen om de fysieke belasting die daarbij komt kijken in verband met zijn gezondheidsproblemen

Wat vind jij? Moet Jan-Willem die 8 uur werken ondanks zijn fysieke staat, of moet hij een bijstandsuitkering ontvangen zonder een tegenprestatie te leveren?
Ga in groepjes in discussie en zorg ervoor dat je je mening kunt onderbouwen!

Ja

Nee

Check lesdoelen 

• Je weet wat de bijstand is en kunt uitleggen hoe het werkt.
• Je kan de link tussen de bijstand en de sociale zekerheid       uitleggen
• Je kent de voor- en nadelen van tegenprestaties
• Je hebt een eigen mening gevormd over het ethische dilemma: Er moet een tegenprestatie geleverd worden door de mensen in de bijstand.

Einde les