5.1 Planten bekijken

• Biologie
• Middelbare school
• havo
• Leerjaar 1

5.1 Planten

5.1 Planten bekijken

Programma

• Lezen 5.1
• Uitleg 5.1
• Maken 5.1 

Wat weet jij eigenlijk van bomen en planten? Zoek bij elkaar!

Kastanje, staan in deze tijd van het jaar prachtig in bloei!

Paardenbloem, vind je vooral op grasvleden en langs de fietspaden

Berk, deze boom kun je herkennen aan zijn witte stam

Madeliefje, deze bloem heeft witte bloemblaadjes en vind je op grasvelden.

Fluitekruid, bloeit met witte bloemen. Vind je op heel veel plekken, vaak in de berm langs de weg. 

Leerdoelen

• Je leert uit welke delen een plant bestaat;
•  Je leert waaruit een plantencel bestaat;
• Je leert waardoor planten rechtop staan;
• Je leert hoe het vervoer van water gaat;
• Je leert waarom bomen hun blad verliezen.

Uit welke delen bestaat een plant?

Bloem: Voortplanting

Stengel: Stevigheid en transport

Blad: Fotosynthese

Wortel: Opname water 

Functie wortels

• Met de wortels zuigt een plant water op
  uit de bodem.

• Wortels zorgen er ook voor dat de plant
  stevig in de bodem staat.

• Functie wortels: 
• water opzuigen
• stevig staan
• reservestoffen opslaan (groei lente)

Wortelharen zijn erg kwetsbaar

Functies stengel

• De stengel houdt de plant overeind.
• In de stengel lopen dunne ‘buisjes’
  waardoor water en stoffen naar de
  bladeren en bloemen gaan en andersom.

Functies bladeren

• Door de bladeren lopen buisjes: de nerven.
  
• Deze zorgen voor vervoer van water en stoffen.
• Ze geven ook stevigheid aan het blad.
• Tussen de nerven zit het groene blad: het bladmoes.
• Hier maakt de plant zijn eigen voedingsstoffen.

Functie bladeren

Fotosynthese:

water + koolstofdioxide + licht

glucose + zuurstof

Even oefenen! Welke functie hoort bij welk orgaan? 

1. Dit orgaan is voor de voortplanting. Hier ontstaan zaden, waaruit nieuwe planten groeien.

2. Water met mineralen opzuigen en vastzetten in de grond

3. Hierin lopen de nerven die zorgen voor vervoer van water en stoffen. Tussen de nerven zit bladmoes, daar maakt de plant zijn eigen voedingsstoffen.

4. Dit houdt de plant overeind. Hierin lopen dunne 'buisjes' die water en stoffen naar de bladeren en bloemen vervoeren.

Functie bloemen

• De bloemen zijn voor de voortplanting.
• In een bloem ontstaan zaden, waaruit nieuwe planten groeien.

Waaruit bestaat een plantencel?

1. Celwand = stevige laag om de cel heen
2. Celmembraan: vlies om cytoplasma
3. Cytoplasma: stroperige vloeistof. Hierin liggen de kern en bladgroenkorrels
4. Celkern: klein bolletje in de cel; regelt alles wat in de cel gebeuren moet
5. Vacuole: blaasje in midden van de cel dat 'volgempompt' is met water -> Stevigheid.
6. Bladgroenkorrels: groene bolletjes in cytoplasma.

Bladgroenkorrel

Celmembraan

Celkern

Vacuole

Cytoplasma

Celwand

Kunnen planten bewegen?

Rechtop staan

• Kruidachtige planten blijven rechtop door water in de vacuole van de cellen.
  
  
• Houtachtige planten blijven rechtop door dikke celwanden van houtstof.
  

Hoe komt er water in de bladeren?

Vanaf de wortels lopen via de stengels vaten, waardoor transport van stoffen mogelijk is:

=> water en mineralen van wortels naar bladeren.

=> glucose van bladeren naar andere delen van de plant.

Vervoeren van stoffen

• Wortelharen => water en mineralen opnemen.
  
• Houtvaten vervoeren water en mineralen van de wortels naar de bladeren (omHoog).
  
  
• Bastvaten vervoeren water en voedingsstoffen naar de wortels en de bloemen (Beide (boven en beneden)).
  
  
• De waterstroom blijft op gang doordat er water via de huidmondjes verdampt.
  

Wanneer wordt een plant slap?

1. Als je de plant in het donker zet
2. Als je de plant geen water geeft
3. Als de plant moe is
4. Als de plant slaapt

Hoe komt het water vanuit de grond hoog in de bladeren?

1. Door de wortels
2. De bladeren zuigen het water aan door de stengels
3. De bladeren hebben geen water nodig...
4. Insecten brengen water naar boven

1.

2.

3.

Bladverlies

• Veel bomen en struiken verliezen hun blad in de herfst om verdamping tegen te gaan.
   
• Bladlitteken: kurklaag op plaats waar blad vastzat.
  

0

Waarom verliezen bomen in de herfst hun bladeren?

1. Om uitdroging te voorkomen
2. Om hun bladeren te vernieuwen
3. Zodat ze niet omwaaien
4. Om alles mooi bruin te maken

Hoe komt het dat sommige delen van een plant een andere kleur hebben?

Bloemen en vruchten hebben allerlei kleuren. Dat komt door de kleurstofkorrels. Er zijn rode, gele en oranje kleurstofkorrels.