Les instructie Grammatica zinsdelen 18 mei 2021

• Nederlands
• Middelbare school
• mavo
• Leerjaar 1

Uitzetten

Profielfoto van jezelf

Welkom allemaal bij het vak Nederlands!

We gaan zo starten.

Stel je camera, microfoon en profielfoto goed

 in.

Zet  een 

in de chat. Dan weet ik dat je er bent. 

Start geen nieuwe vergadering

Zet een 

in de chat als je een vraag hebt

P4: Taalverzorging

P4: Literatuur

VOOR DE VAKANIE: P4 Taalverzorging

Taalverzorging H1, Zinsdelen, vanaf blz. 30, opdracht 1 t/m 5
Taalverzorging H2, Samengestelde zinnen, vanaf blz. 58, opdracht 1 t/m 3
Taalverzorging H2, Samengestelde zinnen, vanaf blz. 60, opdracht 1 t/m 3 + 5 
Taalverzorging H3, Voltooid deelwoord als bijvoeglijk naamwoord,  vanaf blz. 88, opdracht 1, 2 & 4 
Taalverzorging H4, Verwijswoorden, vanaf blz. 114, opdracht 1 t/m 3

MAKEN (= HW voor 18-5-2021)

Het voltooid deelwoord als bijvoeglijk naamwoord

Taalverzorging H3, voltooid deelwoord als bijvoeglijk naamwoord, vanaf blz. 88, opdracht 1, 2 & 4 
Verwijswoorden
Taalverzorging H4, verwijswoorden, vanaf blz. 114, opdracht 1 t/m 3

Het voltooid deelwoord als bijvoeglijk naamwoord

In veel zinnen komt een voltooid deelwoord voor. Bijvoorbeeld:

– Ik heb mijn kamer opgeruimd.

– Sonja heeft haar zonnebril opgepoetst.

– Mijn ouders zijn gisteren vertrokken.

Een voltooid deelwoord kan deel uitmaken van het gezegde, zoals in de zinnen hierboven. Maar een voltooid deelwoord kan ook als bijvoeglijk naamwoord worden gebruikt.
Bijvoorbeeld: de opgeruimde kamer; de opgepoetste zonnebril; de vertrokken ouders.

Vormen van werkwoorden

persoonsvorm tegenwoordige tijd - bel
persoonsvorm verleden tijd - belde
voltooid deelwoord - gebeld
onvoltooid deelwoord - bellend
bijvoeglijk naamwoord - gebelde
gebiedende wijs - bel
infinitief (hele werkwoord) - bellen

Het voltooid deelwoord als bijvoeglijk naamwoord

Zo schrijf je een voltooid deelwoord als bijvoeglijk naamwoord

• Bij een voltooid deelwoord of bijvoeglijk naamwoord dat bij de uitspraak op een t-klank eindigt, gebruik je de verlengproef. Je hoort dan of je een -d of -t moet schrijven. Bijvoorbeeld:

– Het is opgeruimd met een -d, want je zegt: de opgeruimde kamer.

– Het is opgepoetst met een -t, want je zegt: de opgepoetste zonnebril.

Het voltooid deelwoord als bijvoeglijk naamwoord

Zo schrijf je een voltooid deelwoord als bijvoeglijk naamwoord

• Schrijf een voltooid deelwoord als bijvoeglijk naamwoord altijd zo kort mogelijk.

Bijvoorbeeld:

– De danseres was mooi gekleed; de mooi geklede danseres.

– Het hek was compleet verroest; het compleet verroeste hek.

– Het kind werd gered; het geredde kind.

– Het glas is gebroken; het gebroken glas.

Verwijswoorden

Een verwijswoord verwijst naar een ander woord, meestal een woord dat eerder of verderop in de tekst staat. Bijvoorbeeld: Mijn broer is ziek. Hij is vandaag thuisgebleven. ‘Hij’ verwijst naar ‘mijn broer’.

  

Je verwijst met deze of die naar de-woorden. Bijvoorbeeld:

– Deze deur is op slot, maar die daar is wel open.

Je verwijst met dit of dat naar het-woorden. Bijvoorbeeld:

– Het gereedschap dat jij gebruikt, is beter dan dit oude ding.

Verwijswoorden

Met de verwijswoorden waarmee, waarvan, waarover, waaraan enzovoort verwijs je naar zaken of dingen.
Met de verwijswoorden met wie, van wie, over wie, aan wie enzovoort verwijs je naar personen.

 Bijvoorbeeld:

– De jongen met wie ik heb afgesproken, heeft een brommer waarmee hij elke dag naar school rijdt.

Persoonlijke voornaamwoorden verwijzen naar mensen, dieren of dingen.

Bezittelijke voornaamwoorden geven aan van wie iets is.
-> zie schema NN

BESPREKEN

Het voltooid deelwoord als bijvoeglijk naamwoord

Taalverzorging H3, voltooid deelwoord als bijvoeglijk naamwoord, vanaf blz. 88, opdracht 1, 2 & 4 
Verwijswoorden
Taalverzorging H4, verwijswoorden, vanaf blz. 114, opdracht 1 t/m 3