Les 3 instructie Grammatica zinsdelen 30 april 2021

• Nederlands
• Middelbare school
• mavo
• Leerjaar 1

Uitzetten

Profielfoto van jezelf

Welkom allemaal bij het vak Nederlands!

We gaan zo starten.

Stel je camera, microfoon en profielfoto goed

 in.

Zet  een 

in de chat. Dan weet ik dat je er bent. 

Start geen nieuwe vergadering

Zet een 

in de chat als je een vraag hebt

P4: Taalverzorging

P4: Literatuur

Afgelopen lessen

• Taalverzorging H1, Grammatica zinsdelen: pv, ow, wg, lv, mv, bwb
  
  
• Taalverzorging H2, Formuleren/spelling: samengestelde zin

P4: Taalverzorging

Taalverzorging H1, Zinsdelen, vanaf blz. 30, opdracht 1 t/m 5
Taalverzorging H2, Samengestelde zinnen, vanaf blz. 58, opdracht 1 t/m 3
Taalverzorging H2, Samengestelde zinnen, vanaf blz. 60, opdracht 1 t/m 3 + 5 
Taalverzorging H3, Voltooid deelwoord als bijvoeglijk naamwoord,  vanaf blz. 88, opdracht 1, 2 & 4 
Taalverzorging H4, Verwijswoorden, vanaf blz. 114, opdracht 1 t/m 3

Taalverzorging H2

BESPREKEN

Taalverzorging H2, vanaf blz. 60, opdracht 3 + 5 

Welke 6 werkwoorden zijn fout in de tekst?

Het voltooid deelwoord als bijvoeglijk naamwoord

In veel zinnen komt een voltooid deelwoord voor. Bijvoorbeeld:

– Ik heb mijn kamer opgeruimd.

– Sonja heeft haar zonnebril opgepoetst.

– Mijn ouders zijn gisteren vertrokken.

Een voltooid deelwoord kan deel uitmaken van het gezegde, zoals in de zinnen hierboven. Maar een voltooid deelwoord kan ook als bijvoeglijk naamwoord worden gebruikt.
Bijvoorbeeld: de opgeruimde kamer; de opgepoetste zonnebril; de vertrokken ouders.

Vormen van werkwoorden

persoonsvorm tegenwoordige tijd - bel
persoonsvorm verleden tijd - belde
voltooid deelwoord - gebeld
onvoltooid deelwoord - bellend
bijvoeglijk naamwoord - gebelde
gebiedende wijs - bel
infinitief (hele werkwoord) - bellen

Het voltooid deelwoord als bijvoeglijk naamwoord

Zo schrijf je een voltooid deelwoord als bijvoeglijk naamwoord

• Bij een voltooid deelwoord of bijvoeglijk naamwoord dat bij de uitspraak op een t-klank eindigt, gebruik je de verlengproef. Je hoort dan of je een -d of -t moet schrijven. Bijvoorbeeld:

– Het is opgeruimd met een -d, want je zegt: de opgeruimde kamer.

– Het is opgepoetst met een -t, want je zegt: de opgepoetste zonnebril.

Het voltooid deelwoord als bijvoeglijk naamwoord

Zo schrijf je een voltooid deelwoord als bijvoeglijk naamwoord

• Schrijf een voltooid deelwoord als bijvoeglijk naamwoord altijd zo kort mogelijk.

Bijvoorbeeld:

– De danseres was mooi gekleed; de mooi geklede danseres.

– Het hek was compleet verroest; het compleet verroeste hek.

– Het kind werd gered; het geredde kind.

– Het glas is gebroken; het gebroken glas.

Is de stelling juist?

Een voltooid deelwoord kan ook een bijvoeglijk naamwoord zijn.

1. waar
2. niet waar

Maak van het voltooid deelwoord een bijvoeglijk naamwoord.
(verslijten) De ... broek

1. verslijte
2. versleten
3. verslijten
4. verslete

Maak van het voltooid deelwoord een bijvoeglijk naamwoord.
(ontbloten) Het … lijf

1. ontblootte
2. ontblote

Maak van het voltooid deelwoord een bijvoeglijk naamwoord.
(verknippen) De ... broek

1. verknipte
2. verknipten
3. verkniptte
4. verknipt

Als je van een voltooid deelwoord een bijvoeglijk naamwoord maakt, schrijf je dat woord ____.

1. altijd met een d
2. met een d of met een t
3. zo kort en eenvoudig mogelijk
4. hetzelfde

Voltooid deelwoord als bijvoeglijk naamwoord.
Welke is juist gespeld?

1. Het verlate feest
2. Het verlaatte feest

Wat zijn verwijswoorden?

1. Een woord dat een schuldige aanwijst.
2. Een groepje woorden.
3. Een woord dat verwijst naar een ander woord of stukje tekst.
4. Een woord dat gebruikt wordt om de tekst beter leesbaar te maken.

Verwijswoorden

Een verwijswoord verwijst naar een ander woord, meestal een woord dat eerder of verderop in de tekst staat. Bijvoorbeeld: Mijn broer is ziek. Hij is vandaag thuisgebleven. ‘Hij’ verwijst naar ‘mijn broer’.

  

Je verwijst met deze of die naar de-woorden. Bijvoorbeeld:

– Deze deur is op slot, maar die daar is wel open.

Je verwijst met dit of dat naar het-woorden. Bijvoorbeeld:

– Het gereedschap dat jij gebruikt, is beter dan dit oude ding.

Verwijswoorden

Met de verwijswoorden waarmee, waarvan, waarover, waaraan enzovoort verwijs je naar zaken of dingen.
Met de verwijswoorden met wie, van wie, over wie, aan wie enzovoort verwijs je naar personen.

 Bijvoorbeeld:

– De jongen met wie ik heb afgesproken, heeft een brommer waarmee hij elke dag naar school rijdt.

Persoonlijke voornaamwoorden verwijzen naar mensen, dieren of dingen.

Bezittelijke voornaamwoorden geven aan van wie iets is.
-> zie schema NN

MAKEN (= HW voor 18-5-2021)

Het voltooid deelwoord als bijvoeglijk naamwoord

Taalverzorging H3, voltooid deelwoord als bijvoeglijk naamwoord, vanaf blz. 88, opdracht 1, 2 & 4 
Verwijswoorden
Taalverzorging H4, verwijswoorden, vanaf blz. 114, opdracht 1 t/m 3