MAW 3.2 - macht

• Maatschappijwetenschappen
• Middelbare school
• havo
• Leerjaar 4

Welke vorm van kapitaal krijgen de katten mee?

Gesloten of open samenleving?

3.2: Macht & 3.4: gezag 

• Je kent het kernconcept macht en kunt het toepassen in een vreemde context 
• Je kunt de vier verschillende machtsbronnen benoemen en uitleggen wanneer je met welke te maken hebt 

• Je kent het verschil tussen formele en informele macht 
• Je kunt uitleggen wat het dilemma van de collectieve actie inhoudt.
• Je kent het kernconcept gezag. 

Macht? 

Macht

Het vermogen om hulpbronnen in te zetten om bepaalde doelstellingen te bereiken en de mogelijkheden van anderen te beperken of te vergroten.

Gebruik het kernconcept macht in je antwoord. 

Pas de verschillende delen toe:

• Hulpbronnen ingezet (welke dan) om doelstelling te behalen (welke doelstelling).
• Handelingsvermogen van anderen

 te beperken (kleiner maken)

 of te vergroten (groter maken)

 en hoe dan? 

Vier machtsbronnen

1. Affectieve machtsbronnen: gevoel en emoties, charisma
2. Cognitieve machtsbronnen: kennis
3. Economische machtsbronnen: geld en bezittingen
4. Politieke machtsbronnen: politieke machtsdragers, zoals wetten en militaire middelen

Machtsbronnen

Een rechter gebruikt twee soorten machtsbronnen. Welke twee?

Leg je antwoord uit!

Informele en formele macht

• Formele macht is vastgelegd in regels of wetten
• Informele macht is niet officieel vastgelegd, iemand heeft macht door bepaalde vaardigheden, kennis of charisma.

Mini onderzoek: macht

• In duo's.
• Kies drie mensen met macht.

• Gebruik het kernconcept macht om uit te leggen dat deze mensen macht hebben.
• Leg uit welke machtsbron(nen) ze hebben.
• Omschrijf of de macht formeel of informeel is

Collectieve goederen

Soms is macht nodig om een collectief goed te realiseren. 

Samenwerken om een goed te bereiken waar iedereen baat bij heeft

Bijv. schoon drinkwater, infrastructuur, openbare orde en veiligheid.

Kenmerken van collectieve goederen:

 1. Iedereen draagt bij 

 2. Iedereen kan evenveel profiteren van het collectieve goed

 3. Non-exclusief (niemand kan worden uitgesloten)

Het dilemma van collectieve actie

• Als mensen samenwerken om een collectief goed te realiseren is dat collectieve actie

• Mensen kunnen profiteren van collectieve actie, zonder mee te werken
• Dit zijn free riders

pagina 55

Gezag: macht die als legitiem wordt gezien

Iemand kan zijn gezag ontlenen aan verschillende bronnen:

Kwaliteiten

Functie

Prestaties

Politici streven naar gezag: dan wordt hun positie sterker 

pagina 56

Aan de slag!

Lees paragrafen 3.2 en 3.3 door. 

Maak opdrachten: 

3.2: opdrachten 6, 7 en 9

3.3: opdrachten 11 en 13