H2.6 De Republiek ontstaat

• Geschiedenis
• Middelbare school
• vwo
• Leerjaar 2

H2.6 De Republiek ontstaat

deelvraag 2.6

Hoe kwam uit de Opstand de Republiek voort?

Na het wegsturen van Filips II gingen de gewesten op zoek naar een nieuwe landsheer. Niemand wilde graag landsheer worden omdat ze dan in oorlog zouden raken met Filips. Uiteindelijk kozen de Staten-Generaal, in 1588, ervoor om geen nieuwe landsheer te zoeken maar als Republiek verder te gaan.

Huiswerk

H2.6 | De Republiek ontstaat

Lees de paragraaf

maak de opdrachten 85 t/m 89 + 93

H2.6 | De Republiek ontstaat

Lees de paragraaf

Maken: opdrachten 94 t/m 99

Opdracht 85

Er waren verschillende kandidaten om Filips II op te volgen als landsheer. Schrijf hun namen op en geef de reden(en) waarom hij of zij het niet werd.

Kandidaat 1: De hertog van Anjou

Reden(en): de samenwerking verliep niet goed; hij stierf.

Kandidaat 2: De koning van Frankrijk

Reden(en): wilde geen oorlog met Spanje

Opdracht 85

Kandidaat 3: Willem van Oranje

Reden(en): werd vermoord en niet iedereen was het er mee eens

Kandidaat 4: Koningin Elizabeth I

Reden(en): wilde geen oorlog met Spanje

Opdracht 86

Een bewering: ‘Als Willem van Oranje was blijven leven, was hij zeker de nieuwe landsheer van de Nederlanden geworden.’

Geef twee argumenten tegen deze bewering.

• Sommige mensen wilden hem graaf van Holland en Zeeland maken. Dat waren niet de hele Nederlanden.
  
• Anderen (bijvoorbeeld het Amsterdamse raadslid Cornelis Hooft) waren erop tegen. Ze beschuldigden hem zelfs van bedrog.
  

Opdracht 87

Leg uit waarom de Republiek veel weg had van een verzameling kleine staatjes.

• De gewesten regelden zelf alle andere zaken (belastingen, godsdienst, rechtspraak). Ze waren daarom eigenlijk kleine staatjes.
  

Bestuur van de Republiek

De Republiek der Zeven Verenigde Nederlanden was een Statenbond (= een bondgenootschap van onafhankelijke gewesten). Dit betekende dat alle zeven gewesten zelfstandig besluiten nemen, maar dat ze in de Staten-Generaal samenwerken op het gebied van Buitenlandse Zaken en Defensie.

1/2

Bestuur van de Republiek

Belangrijkste functies:

1. Stadhouder: hoogste gewestelijke functionaris; opperbevelhebber van leger en vloot; invloed op de benoeming van regenten (bestuurders van steden en gewesten).
2. Raadspensionaris: vertegenwoordiger van de Republiek in het buitenland; verantwoordelijk voor de staatsfinanciën

2/2

Opdracht 88

Welke zin is onjuist?

[  ] De raadspensionaris van Holland was officieel niet de baas, maar had door het belang van zijn gewest veel invloed op het beleid van de Republiek.

[  ] Door de bijzondere staatsinrichting van de Republiek kon het soms lang duren voordat er een besluit werd genomen.

[x] Omdat de andere gewesten erkenden dat Holland de baas was binnen de Republiek, was de stem van dat gewest beslissend.

[  ] De stadhouder en de raadspensionaris van Holland waren binnen de Republiek de personen met de meeste invloed.

Opdracht 89

Bedenk een motief voor Filips II om Engeland te veroveren.

• Engeland steunde de opstandige gewesten. Filips wilde Engeland hiervoor straffen en na de verovering van dat land zou het gemakkelijker zijn om de Opstand te onderdrukken.
  

De Spaanse Armada

Armada staat voor 'vloot'. In Spanje noemde men het de 'onoverwinnelijke vloot' (1588). 

Redenen:

1. Filips II wilde met de invasie van Engeland koningin Elizabeth I ten val brengen en zelf de Engelse troon in bezit nemen. 
2. Hij stoorde zich ook aan de hulp die Elizabeth gaf aan de strijd in de Noordelijke Nederlanden.

Opdracht 93

Uit beide bronnen blijkt een probleem met de legers in die tijd. Noem dat probleem en bedenk er een verklaring voor.

• Soldaten plunderden vaak de dorpen en steden, en persten de inwoners af. Dat kwam doordat soldaten vaak slecht betaalde huurlingen waren met weinig discipline.
  

Huiswerk

H2.6 | De Republiek ontstaat

Lees de paragraaf

Maken: opdrachten 94 t/m 99