KT1 module 1 HCDO Les 4 2024-2025 Infectieziekten

• Verpleging en verzorging
• MBO
• Studiejaar 1

KT1 Module 1 les 4 Infectieziekten

HCDO

Module 1

Les 4

2024-2025

Programma

Welkom + Osiris

Vragen n.a.v. voorbereiding zelfstudie + lesvoorbereiding?

Toetsstof KT1 module 1

Infectieziekten 

Oefentoets

Afronden + huiswerk 

Infectieziekten 

• Door ziekteverwekkers veroorzaakt
• Een ontsteking is een reactie van het lichaam op een willekeurige schadelijke prikkel -> ontsteking kun je ook infectie noemen
• Bacteriën
• Virussen
• Schimmels/gisten
• Wormen

Hoe werkt dat?!

• Infectie ->lichaam stuurt veel bloed naar de plaats infectie -> de leukocyten gaan de strijd aan met de bacteriën.
  
• Ophoping van leuko’s en bacteriën noem je infiltraat.
• Als er veel leuko’s en bact. Sterven, ontstaat er pus -> kan ook abces zijn -> met pus gevulde holte -> soms incisie nodig -> soms ontstaat fistel (lichaam graaft eigen gangetje wat niet vanzelf dichtgaat -> ok)
• In bloed toename leukocyten -> leukocytose
• Vaak koorts (>38 graden rectaal gemeten)
• Kans op sepis/bloedvergiftiging ->bacterie komt in bloedbaan en verspreid zich -> levensgevaar!!

Voorbeelden

Pneumonie -> vaak onterecht en is het bronchitis-> hoesten, slijm, kortademig. ->bij pneumonie bact. In de longblaasjes -> weinig weerstand/niet goed weghoesten -> hoesten, kortademig, koorts -> grote doodsoorzaak

Furunkel : steenpuist -> via haarzakje bact. in huid -> abces -> pijn -> vaak nek, billen -> gaat meestal vanzelf over -> soms bij neus of bovenlip -> kan wel sepsis volgen -> dus snel ab

Kinkhoest: maandenlang hoestaanvallen met braken -> gevaarlijk voor baby’s -> vaccinatie in zwangerschap bij moeder (22 weken), 2 mnd + 4 jr. -> alleen ab. bij kwetsbare omgeving omdat dit besmetting wat afneemt maar niet de ziekte!

Griep

Influenza = echt ziek

Koude rillingen, hoesten, keelpijn, malaise, spierpijn, hoofdpijn

Ontstaat plotseling 4 of meer symptomen

Besmettelijk

Griepvaccinatie

cave pneumonie

Covid/SARS

Verkoudheidsklachten (zoals neusverkoudheid, loopneus, niezen, keelpijn)

Hoesten    -    Benauwdheid --> vragen naar inspanningsmogelijkheden!

Verhoging of koorts    -    Plotseling verlies van reuk en/of smaak (zonder neusverstopping)

Vermoeidheid    -    Pijnklachten

Hoofdpijn    -    Spierpijn

Duizeligheid    -    Prikkelbaarheid/verwardheid

Buikpijn    -    Afvallen/verlies van eetlust

Diarree    -     Overgeven / misselijkheid

Oogpijn    -   Oogontsteking

Huidafwijkingen    -    Zich niet lekker voelen

besmettelijkheid: 2 dagen vooraf al besmettelijk

virus - druppels 

Risicogroepen

Hersenvliesontsteking

Nekkramp - meningitis

Viraal - bacterieel 

nekpijn en hoofdpijn 

Meningitis - meningokokkensepsis 

vermenigvuldigen bacteriën bloedbaan

Puntbloedingen - niet wegdrukbaar met vingertop/glas

Niet mogen troosten/bewegingen 

Ernstig ziek, vaak in zeer korte tijd

Hoge mortaliteit 

antibiotica - omgeving behandelen

Koortslip

Herpes simplex

Soms met koorts 

Optreden bij minder weerstand

Blaasjes gevuld met vocht

Denk aan ogen en geslachtsorganen

Baby's ernstig ziek

Hygiëne!

zovirax/aciclovir - zinkzalf

Listeriose

Listeriabacterie via onverhitte voeding (brie, camambert, etc.)

Bij zwangerschap --> ernstige infectie vrucht --> miskraam

Geboorte met hersenvliesontsteking 

Toxoplasmose

eencellige parasiet

griepachtige verschijnselen, huiduitslag, opgezette klieren

via kattenbak/ontlasting/rauw vlees --> pas op in zwangerschap

schade aan hersenen en netvlies 

AIDS

Acquired immunodeficiency syndrome

Werworven aandoening in het afweersysteem

Verwekken HIV: humaan immuundeficiëntie

Virus via bloed of sex

Lichaam maakt wel al antistoffen aan --> aantoonbaar met aidstest --> seropositief --> wel besmettelijk, nog niet ziek 

Klachten lijken op griep en pfeiffer --> afweersysteem functioneer niet goed --> verdediging tegen infecties zwakt af --> kan dodelijk zijn. Medicatie kan virus afremmen 

antivirale middelen

Bijv. bij HIV -> tenofir/emtricitabine

Herpes: famciclovir/aciclovir

Malaria

Tropische ziekte door parasiet

Muggenbeet

Hoofdpijn - koorts - koude rillingen spierpijn

Preventief medicatie (sub-tropen)

Dodelijk --> snelle behandeling met medicijnen die parasiet doodt

Middel Malaria: proguanil of proguanil met chloroquine

        (bijwerkingen cardiomyopathie, hartritmestoornissen, hypo, leverfunctiestoornis, oogafwijkingen, tinnitus, allergie huid, etc.)

Streptokokken infecties 

Bijvoorbeeld Roodvonk en Rode hond

Roodvonk

Roodvonk (scarlatina)

bacteriële infectie met streptokokken koorts - keelpijn - ruwe plekjes - mond en neus vrij -vervellen handpalmen en voetzolen na 2-3 weken

Behandeling met a.b.

complicaties - otitis, peritonsillair abces -acuut reuma

Rode hond

Rode hond (rubella): virus -roze rode kleine, verheven vlekken, start in gelaat, uitbreiding naar ledematen - milde koorts en matig ziek -blosjes wangen - gezwollen klieren 

gevaarlijk voor ongeboren vrucht --> miskraam, doodgeboorte of aangeboren afwijkingen (hart, oren, ogen) - antistoffen bepalen bij vrouwen --> zo niet, vaccinatie advies

Virushepatitis

hepatitis - virus - alcohol

ontstoken levercellen - > 6 maanden? chronisch 

Virushepatitis bijv. bij ziekte van pfeiffer (mononucleosis infectosa veroorzaakt door Epstein-Barr virus) 

Type A, B, C - symptomen gelijk - moe en icterisch (symptoom en geen ziekte)

Hepatitis (2)

Hepatitis A: besmettelijk, vooral bij kinderen, Turkije, Marokko, via ontlasting, immunisatie mogelijk

Hepatitis B en C: via bloed-bloedcontact. bijvoorbeeld sex, risicogroepen drugsgebruikers/prostituees/kinderen van draagsters/homoseksuele mannen met wisselende contacten/mensen in gezondheidszorg - complicatie levercirrose --> levertransplantatie 

Ziekte van Pfeiffer

Monoculeosis infectiosa - infecteert lymfocyten 

kissing disease 

vermoeid-keelpijn-opgezette klieren-leverafwijking-milt vergroot-huiduitslag

Intensief sporten vermijden - milt mag niet beschadigen --> kans op bloeding 

De milt filtert het bloed en verwijdert o.a. bacteriën uit het bloed. Bij niet goed werkende milt kan een infectie  zorgen voor een ernstiger beloop. 

Tetanus

veroorzaakt door bacteriën die langer in de grond/ontlasting van dieren kunnen overleven

Bij klein wondje al mogelijkheid op besmetting --> vaccineren 

pijnlijke spierkrampen - slik/ademhalingsproblemen  - leidt tot de dood - herhaalprikken

Tekenbeet-Ziekte van Lyme

Bacterie borrelia burgdorferi (dragen dieren bij zich) - ernstige beschadigingen aan hart en zenuwstelsel - wordt over gedragen van dier op mens - vaak huidafwijking erythema migrans 

behandeling doxy

Schurft-scabiës

heel erge jeuk, vooral ’s nachts, door schurftmijten. 

Huid op huid

De behandeling is met crème of gel. Of met pillen.

Alle huis- en bedgenoten behandelen -  na 1 week herhalen i.v.m. eitjes

Studenten/kinderopvang

permetrine op de huid  - ivermectine pillen 

Hygiëne etc. zie thuisarts.nl

Wratten 

Verrucae - virus (HPV) van de huid - verrucae vulgaris

Verhoornde verdikking 

Behandeling met stikstof/salicylzuur 17%-verdwijnt vanzelf-besmettelijk

condylomata acuminata

Verrucae senilis/seborrhoiccea 

Mollusca contagiosa

Tinea pedis

Zwemmerseczeem - voetschimmel

Miconazolcreme/ketoconazol  

Onychomycose

Schimmelnagels - kalknagels

Kan samen gaan met tinea pedis

itraconazol of terbinafine

miconazol nagellak (2-9 mnd)

hand-voet-mondziekte

hoofdluis

Luizen en mijten: pediculus capitis (pietje) -> luizencontrole op school, 2 wk kammen, behandelen dimethicon en phthirus pubis (schaamluis –platje)—> scheren + verzachtende crème of permetrinecreme (loxazol)

Krentenbaard

Mazelen

Zeldzamer - laait weer op - ziek kind!

oogontsteking - koorts

Witte stippen binnenkant wangen

Daarna vlekjes: klein-fel-rood --> vloeien samen en is normale huid tussen te zien

Grote kans complicaties: pneumonie en meningitis

Kan dodelijk zijn 

Pseudokroep

Laryngitis subglottica

Bij jonge kinderen

blafhoest

Aanvallen in de avonduren en overdag weinig klachten 

Ringworm

RS-virus

Vijfde ziekte

Erythema infectiosum

Virus

Geen koorts-niet ziek

Grote licht verheven grote vlekken + rode wangen

Max. 1 week

Kan leiden tot miskraam

Zesde ziekte

Erythema sibitum

Virus

Vooral bij baby's en kinderen van 1 jaar oud

Koorts - koorts daalt - roze vlekjes nek en daarna romp benen armen

Waterpokken

Varicella Zoster 

Hangerig, slechte eetlust

Verhoging

Na 1-2 dagen rode vlekjes romp - na paar uur blaasjes -korstjes

Jeuk

Besmettelijk +++

Zwangerschap? Let op!

Bof

1 of 2 dikke wangen

koorts en ziek

slikken en kauwen pijnlijk

Virus

Zeer besmettelijk - zwangerschap - blind/doof/hart/mentaal

In RVP

Betekenissen, werking, etc.

• Bactericide -> bacteriedodend
  
• Bacteriostatisch -> bacteriegroeiremmend
  
• Antibacterieel kan breed en smal spectrum zijn 
• Kuur altijd afmaken!
  
• Antimyotica -> fungicide (middelen gebruikt voor de parasitaire bestrijding schimmels) of fungistatische (verdwijnen schimmel- en gistresten uit de huid door het normale afschilferingsproces -> minimaal week doorsmeren) werking  

Infectieziekten

• Bacteriële infecties
  
• Anti bacteriële middelen -> antibiotica
  
• Penicilline: bacteriële werking en smal + breedspectrum nauwelijks bijwerkingen (flucloxacilline, amoxicilline, amox/clav)
  
• Cefalosporinen: breedspectrum met bactericide werking
  
• Tetracyclinen: bacteriostatische antbacterieel, breeds spectrum (doxycycline, tetracycline)
  
• Macroliden: baceriostatisch -> smal spectrum (azitromycine, claritromycine) Bij LWI en geslachtsziekten
  
• Fluorochinolonen: breedspectrum, bactericide werking. Bij UWI, LWI bij COPD (ciprofloxacine en norfloxacine)
  

bacteriële infecties en antibiotica

• Eencellige organismen met een celwand
  
• Altijd aanwezig bijv. mond, darm, vagina, huid
  
• Buitenlichaam niet ziekteverwekkend, binnen lichaam wel (via bloed of door ok)
  
• Bij HA vaak “blind” begonnen, wanneer niet helpt pas kweek (veranderd wel een beetje)
  
• Antibiotica: breed en smalspectrum (veel en weinig soorten bacteriën)
  
• Bijwerking diarree of huiduitslag bijv. soms anafyl.shock
  
• Bij gebruik antibiotica kans op schimmels  concurrentie met bacteriën valt weg.
  
• Resistentie: kuur niet afmaken en te vaak a.b.
  

Indeling antibacteriële middelen

Penicillinen: bactericide werking, breed en smal, vaak huidreactie. Voorbeeld: breed amoxicilline/(clavulaanzuur) smal: flucloxacilline (LWI/huidinf)

Cefalospirinen: breedspectrum bactericide. Achter de hand bijv. cefuroxim of ceftriaxon (SOA, ernstige UWI)

Tetracyclinen: bacteriostatische antibacteriële middelen, breedspectrum bij voorhoofdsholte ontsteking, niet in de zon, diarree, overgeven, tandverkleuring

Macroliden: bacteriostatisch, vergelijkbaar met smalspectrum penicillinen. Bijv bij chlamidia, KNO infectie bijv claritromicyne, ertytromicine, azitromycine (bijv. 3-5 dagen)

Fluorchinolonen:breedspectrum bactericide werking. Bij uwi en copd. Bijvoorbeeld ciprofloxacine en norfloxacine

Preparatenlijst

• Preparatenlijst 13.8 
• Kom je veel tegen in de praktijk --> herkennen!

Afronden + huiswerk

Vragen n.a.v. deze les?

Toets t/m onderwerp vandaag andere onderwerpen na de vakantie 

Volgende les: vragenuur en vervolg deze les

Vragen m.b.t. voorbereiding? minimaal 2 dagen voor de les mailen naar [e-mail]