3V H12 12.5 knutselen met DNA

• Biologie
• Middelbare school
• vwo
• Leerjaar 3

12.5 knutselen met DNA

terugblik 12.4

vragen over huiswerk?

lucy

Australopithecus afarensis

3,5 miljoen jaar geleden

geen staart/opponeerbare duim

dezelfde voorouder als de chimpansee

landbouw vanaf  homo sapiens sapiens=cro-magnonmens

australopithecus -> h. erectus en habilis, van h. erectus -> h. sapiens neanderthalis + h. sapiens sapiens -> moderne mens

12.5 doel van de les

Je weet wat genetisch modificeren betekent.

Je weet wat de toepassingen van genetische modificatie zijn.

Je weet hoe DNA veranderd kan worden.

Je weet wat de bezwaren zijn tegen genetisch modificeren

12.5 begrippen

gentherapie

genetisch modificeren

ggo=genetisch gemodificeerd organisme

transgeen organisme

injecteren, vector, plasmiden

bezwaren

Wat gebeurt er in de cel?

Het DNA = code, wordt gelezen door speciale eiwitten en is een code voor het maken van eiwitten. Deze regelen wat er in een cel gebeurt, welke stoffen worden aangemaakt.

Dit wordt vervolgens gedaan met alle informatie die op het DNA van de cel (en dus het organisme) ligt

Wat gebeurt er in de cel?

DNA wordt gekopieerd bij celdeling

hierbij kunnen fouten worden gemaakt=mutaties ontstaan,

leidend tot ziektes

 

Veranderen van DNA kan mutaties die ziekten veroorzaken verhelpen

CRISPR-CAS-KIT

CRISPR=Clustered Regularly Interspaced Short Palindromic Repeats

waarom zou je DNA willen veranderen?

Waarom zo je DNA willen veranderen? 

groeihormoon voor kinderen

medicijnen

biobrandstof

(aangepast)voedsel

genezen van ziekten(gentherapie)

hoe kun je DNA veranderen? 

• Stap 1: gewenst gen knippen uit DNA (mbv enzymen)
• Stap 2: dit gen in een cel brengen, door:

1. injecteren van gen in celkern
2. of door een vector te gebruiken

Mogelijke vectoren: 

1. virus
2. plasmide
3. kogeltje

DNA veranderen

genetisch modificeren = veranderen van DNA van een organisme, dan ontstaat een ggo=genetisch gemodificeerd organisme, is het nieuwe gen van een ander organisme afkomstig=transgeen ggo

gentherapie=veranderen van DNA om een patiënt beter te maken

virus als vector 

plasmide als vector 

Wat vind je van genetische modificatie (verandering)?

1. Prima
2. Slecht
3. Niet goed, niet slecht
4. (nog) geen mening

 hw 12.5 

maak van 12.5 opdrachten: 

1 t/m 4, 7, 12,13, 14, 15 

en van de test jezelf van 12.5 vraag 16