RS - 22/23 - 2.7 Strafrecht: berechting

• Maatschappijleer
• Middelbare school
• vwo
• Leerjaar 4

Hoofdstuk 2 - Rechtsstaat

2.7 Strafrecht: berechting

Herhaling

- Legaliteitsbeginsel en ne bis in idem of verjaringstermijn
Er zijn grenzen aan de bevoegdheden van de overheid (legaliteitsbeginsel), zo mag je niet twee keer voor hetzelfde vergrijp vervolgd worden of mag je niet vervolgd worden als je vergrijp verjaard is. 

- "Verdacht en toestemming" - vraag.

- Strafbeschikking + Trias Politica: Dwangmiddelen waarvoor iemand verdacht moet zijn + toestemming van OVJ of rechter-commissaris. 

- Nieuwe wetten en grondrechten 

- 

Leerdoelen

• Je weet uit welke onderdelen een strafzaak bestaat.
• Je weet wat een hoger beroep is.
• Je weet wat strafuitsluitingsgronden zijn.
• Je weet welke straffen er zijn.
• Je weet waarom we straffen. 
• Je kunt uitleggen dat het strafrecht ook in beweging is.

Wat vind jij?

Moeten we strenger straffen in Nederland?

Berechting (laatste 3 fases strafproces)

3 stappen:

1. Berechting
2. (eventueel) Hoger beroep en/of cassatie
3. Uitvoering opgelegde straf

Kantonrechter = overtredingen.

Politierechter = kleine misdrijven.

Meervoudige kamer = ernstige misdrijven.

Berechting (laatste 3 fases strafproces)

3 stappen:

1. Berechting
2. (eventueel) Hoger beroep en/of cassatie
3. Uitvoering opgelegde straf

Hoofdstraf

• vrijheidsstraf
• taakstraf
  
• geldboete

strafrechtelijke maatregelen

• schadevergoeding
• onttrekking verkeer
• ontneming wederrechtelijk voordeel
• TBS
  

Bijkomende straffen

Strafuitsluitingsgronden

De rechter beoordeeld niet alleen of de tenlastelegging is bewezen. 

Een feit is strafbaar als de dader dit uit vrije wil, met opzet en bij volle bewustzijn heeft gepleegd.

Is dat niet zo: strafuitsluitingsgronden

Rechtvaardiging:

• Noodweer
• Overmacht-noodtoestand
• Ambtelijk bevel

Schulduitsluitingsgronden:

• Psychische overmacht
• Noodweerexces
• Ontoerekeningsvatbaarheid 
• Afwezigheid van schuld

Waarom straffen we?

1. Wraak en vergelding 
2. Afschrikking
3. Voorkomen van eigenrichting
4. Resocialisatie
5. Beveiliging van de samenleving
   

Rechten van (ex)gedetineerden:

Recht op voeding, bezoek en ontspanning.

Voorwaardelijke invrijheidsstelling =

- Voor straffen tussen 1 a 2 jaar.

- Per geval bekeken (gedrag en risico)
- Voorwaarde bijv. reclassering of contactverbod slachtoffer 

Jeugdstrafrecht:

Voor kinderen onder de 12 jaar: geen vervolging (niet strafrechtelijk aansprakelijk!)

12 tot 18 jaar:
Jeugdstrafrecht 
- Lichte misdrijven >> zoveel mogelijk via HALT  (taakstraffen).

- Zwaardere misdrijven >> kinderrechter

Detentie in jeugdgevangenis >> vooral gewerkt aan resocialisatie 

16 tot 23 jaar: adolescentenstrafrecht: keuze aan rechter of je als jeugd of volwassene wordt berecht.

Strafrecht in beweging:

1. Uitbreiding spreekrecht
Slachtoffers en nabestaanden mogen in het strafproces vertellen welk leed hen is aangedaan. 

2. Inperking taakstraf 

Er mag geen taakstraf worden gegeven aan geweld- en zedenmisdrijven (dat was al zo) en die is nu uitgebreid naar elke vorm van geweld tegen personen met een publieke taak. Ook bij recidive mag het niet. 

Er is ook veel discussie over de maximale straffen etc.

PO Maatschappijleer 'RECHTSSTAAT'

Aan het werk met het PO

De komende lessen heb je om hier aan te werken!