par. 4.1 Einde van de wereldrijken 2022

• Geschiedenis
• Middelbare school
• havo
• Leerjaar 3

Leerdoelen

Aan het einde van de les kun je:

-Uitleggen wat het begrip dekolonisatie betekent door hier een voorbeeld bij te geven.

-Uitleggen waarom er in Afrika en Azië veel koloniën zaten en wie er de macht had.

-Uitleggen hoe het dekolonisatieproces opgang kwam.

-Uitleggen welke veranderingen het dekolonisatieproces gaf in de wereld.

4.1 Einde van de wereldrijken

Dekolonisatie = proces waarbij kolonies onafhankelijk worden van hun moederland

Dekolonisatie verloopt in 3 golven:

1. 1945-1953: Zuid-Oost Azië / Midden-Oosten
   
2. 1951-1980: Afrika
   

3. 1965-1975: Caribisch gebied

        Oorzaken dekolonisatie:

1. Uitbuiting en onderdrukking ten tijde van het modern imperialisme 
2. Groeiend zelfbewustzijn van de inheemse elite door scholing in Europa
3. Europese landen zijn verzwakt door oorlog 
4. SU en VS zijn tegen kolonisatie 
5. Tweede Wereldoorlog laat zien dat westerse machten te verslaan zijn
6. Koude Oorlog zorgt ervoor dat VS en SU  bondgenoten zoeken

Bronbeek is een museum en hét kenniscentrum van het koloniaal-militair verleden van het Koninkrijk der Nederlanden. Het bevindt zich op een historisch landgoed. Bronbeek is ook een tehuis voor veteranen van de Nederlandse krijgsmacht en het voormalige Koninklijk Nederlandsch-Indisch Leger (KNIL). Op het landgoed wordt een groot aantal herdenkingen gehouden.

Dekolonisatie Azië

Kolonisatoren:

Frankrijk --> Indo- China, 

Engeland -->Brits- Indië, 

Nederland -->Nederlands- Indië.

-Moederland bepaalde leven in de kolonie  (politiek, onderwijs, economie, enz.)

-Blanken superieur ten opzichte van het Aziatische ras.

India

• Mahatma Ghandi -->Indiaas politicus
  
• Geweldloos verzet tegen Engeland.
  
• 1930 Engeland laat steeds meer over aan India.
  
• India: Moslims en Hindoes - conflict
• 1947 onafhankelijk: hierna burgeroorlog
  
• splitsing India in 3 staten: 
  India (hindoes) en Oost- en West Pakistan
• zie dia hierna
• zie filmpje ontstaan conflict
• nog steeds veel spanning dus!!

Brits-Indië

Oude Brits- Indië:

1. India
   
2. Pakistan
   
3. Sri Lanka
   
4. Birma
   
5. Bangladesh
   

Geloof in Brits- Indië:

• Pakistan = Moslim
  
• India = Hindoe
  
• Bangladesh = Moslim
  
• Sri Lanka = Hindoe
  

Vietnam

Onderdeel van de Franse kolonie Indochina

1954:

Frankrijk wordt verslagen door de Vietminh van Ho Chi Minh (=communist) en trekt zich terug uit de kolonie .

Amerikanen schieten te hulp ==> begin Vietnamoorlog (einde 1975)

 Nederlands- Indië

• Oud- kolonie van Nederland
  
• 1595-1949 Nederlands "eigendom"
• VOC --> monopolie handel
  
• 2 tussen- periodes:
  

 1799-1814 Engeland 
 1942-1945: Japan 

• Indonesië gebruikt voor handel => grondstoffen als specerijen, ook rubber en olie.
  

Indonesië

Dekolonisatie Indonesië

• Na 1945 Japan belooft Indonesië steun tot onafhankelijkheid
  
• Japan verlies oorlog, NL herstelt gezag
  
• Soekarno (leider nationalisten) vecht met jonge soldaten om zelfstandigheid Indonesië
  
• Politionele acties: 1947 NL grijpt 2x militair in.
  

Politionele acties 1947

27 december 1949

• Onder druk van VN en VS tekent   koningin Juliana tekent de Soevereiniteitsoverdracht = overdragen van de hoogste macht (bestuur) aan de eigen Indonesische regering: de Republiek Indonesie is geboren!!
• Gevoel in NL: Indië verloren, rampspoed geboren....

Waarom het werelddeel Afrika?

• Afrika rijk aan grondstoffen als Goud, IJzer, Olie, enz.
  
• Grondgebied belangrijk voor vergroting Europese macht
  
• Slavenhandel
  ==> Slaven waren nodig om te werken op de overige plantages in andere koloniën
• bijna alle Europese landen deden mee bij de verdeling van Afrika in de 19e eeuw

Kolonisatie Afrika

• 1880- 1914 Wedloop om Afrika (scramble of Africa)
  
• Conferentie van Berlijn: 1884/1885 opdeling van Afrika onder Europese grootmachten
  .

Verdeling van Afrika

Kolonisatoren: ENG, FRA, BEL, SPA, POR, DUI, ITA.

Noord- Westen van FRA.

Noord- Oosten ENG.

Zuiden: De rest

Doel: Ook hier is Europa opzoek naar grondstoffen en afzetmarkten.

Afrika maakt zich met geweld los van de zwakke oude westerse overheersers:

maar.......wat gebeurt er daarna met die onafhankelijke Afrikaanse landen???

Wat is hun lot??

Bekijk de spotprent hierna.

zie dia/ filmpje hierna: geweld en corruptie in Congo

maak een kijkopdracht

bekijk dit filmpje van bijna 14 minuten individueel/ klassikaal

maak in een groepje van 4 of 3 personen een kijkopdracht:

- je verdeelt het filmpje in 4 stukje van 3-4 minuten (met 3 personen dus langer dan met 4 personen..)

- je bedenkt over jouw filmfragment 3 tot 4 vragen

- schrijf ook de antwoorden erbij

- laat de rest van je groepje jouw bedachte vragen maken (proefkonijnen)

- bespreek de antwoorden met elkaar

- lever dit alles als document in via Classroom