4.1 Einde van de wereldrijken 2021

• Geschiedenis
• Middelbare school
• havo
• Leerjaar 3

4.1 Einde van de wereldrijken

Dekolonisatie = proces waarbij kolonies onafhankelijk worden van hun moederland

Dekolonisatie verloopt in 3 golven:

1. 1945-1953: Zuid-Oost Azië / Midden-Oosten
   
2. 1951-1980: Afrika
   

3. 1965-1975: Caribisch gebied

Leerdoelen

Aan het einde van de les kun je:

-Uitleggen wat het begrip dekolonisatie betekent door hier een voorbeeld bij te geven.

-Uitleggen waarom er in Afrika en Azië veel koloniën zaten en wie er de macht had.

-Uitleggen hoe het dekolonisatieproces opgang kwam.

-Uitleggen welke veranderingen het dekolonisatieproces gaf in de wereld.

Oorzaken dekolonisatie:

1. Uitbuiting en onderdrukking ten tijde van het modern imperialisme 
2. Groeiend zelfbewustzijn van de inheemse elite door scholing in Europa
3. Europese landen zijn verzwakt door oorlog 
4. SU en VS zijn tegen kolonisatie 
5. Tweede Wereldoorlog laat zien dat westerse machten te verslaan zijn
6. Koude Oorlog zorgt ervoor dat VS en SU  bondgenoten zoeken

Tijdens de oorlogen

• Ook oorlog in de koloniën.
  
• Koloniale soldaten vechten mee voor hun overheerser.
  
• Na Tweede Wereldoorlog --> verzet in koloniën tegen het moederland.
  
• Onderwijs sleutel tot zelfstandigheid
  
• Ghandi --> India 
• Soekarno --> Indonesië
  
• Westerse ideeën --> Nationalisme = liefde voor eigen volk en vaderland
  
• Verlangen naar eigen onafhankelijke staat.
  
• Verzet + geweld
  

Dekolonisatie Azië

Kolonisatoren:

Frankrijk --> Indo- China, 

Engeland -->Brits- Indië, 

Nederland -->Nederlands- Indië.

-Moederland bepaalde leven in de kolonie  (politiek, onderwijs, economie, enz.)

-Blanken superieur ten opzichte van het Aziatische ras.

India

• Mahatma Ghandi -->Indiaas politicus
• Geweldloos verzet tegen Engeland.
• 1930 Engeland laat steeds meer over aan India.
• India: Moslims en Hindoes
• 1947 onafhankelijk: Burgeroorlog

Brits-Indië

Oude Brits- Indië:

1. India
   
2. Pakistan
   
3. Sri Lanka
   
4. Birma
   
5. Bangladesh
   

Geloof in Brits- Indië:

• Pakistan = Moslim
  
• India = Hindoe
  
• Bangladesh = Moslim
  
• Sri Lanka = Hindoe
  

Vietnam

Onderdeel van de Franse kolonie Indochina

1954:

Frankrijk wordt verslagen door de Vietminh van Ho Chi Minh (=communist) en trekt zich terug uit de kolonie .

Amerikanen schieten te hulp ==> begin Vietnamoorlog(einde 1975)

Indonesië

Indië --> Nederlands- Indië

• Oud- kolonie van Nederland
  
• 1595-1949 Nederlands "eigendom"
• VOC --> monopolie handel
  
• 2 tussen- periodes:
  

 1799-1814 Engeland 
 1942-1945: Japan 

• Indonesië gebruikt voor handel => grondstoffen als specerijen, ook rubber en olie.
  

Dekolonisatie Indonesië

• Na 1945 Japan belooft Indonesië steun tot onafhankelijkheid
  
• Japan verlies oorlog, NL herstelt gezag
  
• Soekarno (leider nationalisten) vecht met jonge soldaten om zelfstandigheid Indonesië
  
• Politionele acties: 1947 NL grijpt 2x militair in.
  

Politionele acties 1947

27 december 1949

• Onder druk van VN en VS tekent   koningin Juliana tekent de Soevereiniteitsoverdracht = overdragen van de hoogste macht (bestuur) aan de eigen Indonesische regering: de Republiek Indonesie is geboren!!
• Gevoel in NL: Indië verloren, rampspoed geboren....

Dekolonisatie Afrika

• Kolonisatoren: ENG, FRA, BEL, SPA, POR, DUI, ITA.
  
• Noord- Westen van FRA.
  
• Noord- Oosten ENG.
  
• Zuiden: De rest
  
• Doel: Ook hier is Europa opzoek naar grondstoffen en afzetmarkten.
  

Kolonisatie Afrika

• 1880- 1914 Wedloop om Afrika (scramble of Africa)
  
• Conferentie van Berlijn: 1884/1885 opdeling van Afrika onder Europese grootmachten
  .

huiswerk

par. 4.1 werkboek, blz.97 opdr. 1  en 2

Lezen par. 4.1 

Waarom het werelddeel Afrika?

• Afrika rijk aan grondstoffen als Goud, IJzer, Olie, enz.
  
• Grondgebied belangrijk voor vergroting Europese macht
  
• Afrika --> Slavenhandel
  
• Slaven waren nodig om te werken op de overige plantages in andere koloniën (Zuid- Amerika)
  
• Vb Nederland: Suriname + Curacao
  
• Engeland: VS
  
• Spanje: Latijns- Amerika
  
• Portugal: Brazilië
  

Trans-atlantiche slavenhandel

(Driehoekshandel)

Aan de slag

Chech planner It's Learning voor opdrachten 

Samenvatten hfst 4.1 

Of 

werken aan PO Dagboek.

(volgende week inleveren; 

laatste les gs in week 2)