Geluk

• Mentorles
• Middelbare school
• havo, vwo
• Leerjaar 1,2

''Wat maakt je Happy''

Een les over Geluk en Hormonen 

Wat is geluk?

Wanneer ervaar jij geluk?

Waar wordt jij gelukkig van?

Lesdoelen van vandaag

• Verschil herkennen tussen objectief en subjectief geluk
• Het verschil tussen geluk hormonen en stresshormonen benoemen
• Kennis hebben van welke activiteiten bijdragen aan een gelukkiger gevoel ervaren  
• Inzicht krijgen in hoeverre jij hier (bewust) mee bezig bent 

Objectief geluk.. 

Het is geluk dat je kunt meten/zien aan de ''buitenkant''

• Je hebt een goede gezondheid
• Je hebt een fijne familie
• Je hebt een leuke partner
• Je hebt een goede/leuke baan
• Je ziet er gelukkig uit 

Hoe herken je iemand die gelukkig is?

Hoe herken je iemand die ongelukkig is?

Subjectief geluk 

Tevredenheid/ je goed voelen, ''binnenkant''

Aristoteles (384 v. Chr. -  322 v. Chr.) 

was de eerste filosoof die een onderzoek 

deed naar deze vorm van geluk.

Wanneer voel jij je tevreden/goed?

Hormonen

Hormonen zijn lichaamseigen ''boodschapperstofjes'' die  met elkaar samenwerken om ons welzijn te beheersen. 

• Gedrag, gevoel en emoties

Gelukshormonen	Stresshormonen
Endorfine - Dopamine - Serotonine - Oxytocine	Cortisol - Adrenaline - Noradrenaline

Gelukshormoon: Endorfine

''Energiehormoon''

Functie: Natuurlijke pijnstiller, onderdrukt pijn en stress, zodat er meer ruimte is voor gevoel van geluk

Wanneer komt het vrij? Intensief sporten of bewegen  - pittig eten - zonlicht - diep tissue massages of acupunctuur vanwege ''pijnprikkels''

Gevolgen van te weinig Endorfine: Somber gevoel, cravings naar vet eten, suiker en chocolade 

Nieuwe lockdown = Endorfine laag. Welke activiteit helpt je Endorfine weer op peil te krijgen?

1. Knuffelen met je kat
2. Een lepeltje Sambal knallen
3. Kapot gaan met een home workout
4. Een potje mediteren

Gelukshormoon: Dopamine 

''Beloningshormoon / Aandrijfhormoon''

Functie: versterkt innerlijke drive en motivatie, ondersteund de motorische controle, beter leren, beter concentreren, beter geheugen 

Wanneer komt het vrij? Eten (zuivel, bananen, groene groentes, zoete aardappel, noten en zaden, kip, mager rood vlees) – Goed slapen (8 uur, want verbruik je weinig dopamine en houdt je over voor de dag erna) – Bewegen – Korte termijn doelen stellen, overwinnen

Gevolgen van te weinig Dopamine: Moeite met Emoties reguleren, verliest zin om leuke dingen te doen, ADHD en Depressie 

Wanneer zal er Dopemine aangemaakt worden?

1. Hij pakt het probleem bij de wortels aan
2. Een voetbal wedstrijd gewonnen
3. Deze man stelt doelen
4. Bij iets lekkers eten

Benoem 1 ding wat je kan doen om dopamine aan te maken

Gelukshormoon: Serotonine 

''Feelgoodhormoon''

Functie: verbetert je stemming, je slaapritme,  je seksuele activiteit en eetgedrag, verminderd angst

Wanneer komt het vrij? Eten (bruine rijst, bonen, kikkererwten, bananen, zonnebloempitten, pompoen en sesamzaden) GOED ontbijten. - Naar buiten, de natuur in - Meditatie - Daglicht

Gevolgen van te weinig Serotonine: (door stress, tekort vit. B3, B6 en magnesium en genetische aanleg verslaving) onzekerheid, verslaving genotsmiddelen, slecht slapen, depressie 

Hoe kan je je serotonine verhogen??

1. Keihard sporten
2. Mediteren
3. Goed ontbijt
4. Binnen gamen

Wat gebeurt er als je serotonine te laag is?

1. Depressie
2. Onzekerheid
3. Slaapt slecht
4. Hongerig

Gelukshormoon: Oxytocine

''Knuffelhormoon / Liefdeshormoon''

Functie: verhoogd het gevoel van vertrouwen en gehechtheid en verminderd stress / zorgt voor ontspanning 

Wanneer komt het vrij? Aanrakingen, knuffelen, seks, een handdruk, schouderklopje - complimenten - oogcontact 

Gevolgen van te weinig Oxytocine: Ervaring van meer stress, verzwakt immuunsysteem en vertraagd de genezing van wonden en ontstekingen 

Daaaag relatie, Daaaaag Oxytocine..
Wat geeft je nu het beste weer Oxytocine?

1. Knuffelen op de bank met je moeder/vader
2. Mediteren
3. Je verdriet negeren
4. Keihard sporten

Welk gelukshormoon kan je opwekken met een ''Disco-douche''?

1. Endorfine
2. Dopamine
3. Serotonine
4. Oxytocine

Stress.. 

Ons lichaam kent maar 1 soort ‘stress’, de bijnieractiviteit waar bij plotselinge schrikreacties adrenaline wordt gemaakt en enkele minuten later cortisol.

Stresshormonen: Cortisol - Adrenaline - Noradrenaline 

De gevolgen van teveel stress

Korte stressreactie: Natuurlijk en gezond ''Vlucht of vecht reactie''

Langdurige stressreactie: Ongezond, je stressregelsysteem raakt uitgeput

Gevolgen: o.a. - slecht slapen - Maag/darmklachten - immuunsysteem verzwakt- Suikerziekte- Vetzucht- Verminderde libido - Onvruchtbaarheid - depressie - burn-out 

financiële problemen  

Te laat komen

Je hebt een saai leven vergeleken de rest op instagram

Je hebt veel toetsen

Je legt de lat hoog

Je hebt schuldgevoelens

Je telefoon stopt niet

Je bent weer je sleutels kwijt

Je voelt je heel verantwoordelijk

Je hebt ruzie

Er is weer een lockdown

Invloed hebben op je eigen GELUK: Tips 

• Daglicht: elke dag minstens 30 min. buiten. -> Serotonine 
• Sport / dans / beweeg: Endorfine, Dopamine, Adrenaline, Noradrenaline 
• Aanrakingen: Oxytocine (geen partner, koop een kat)
• De juiste voeding: alle hormonen
• Ontspanning: ADEM, mediteer, doe even niks, alle hormonen
• Slapen: op tijd naar bed, 8 uur slaap, donker koele kamer, serotonine 
• Lachen: ''fake it till you make it'' dopamine, endorfine en serotonine 
• Positief denken:  Leg de focus op de goede dingen, alle hormonen 
• Creatief bezig zijn: Verlaagt je cortisol (stresshormoon)

Lesopdracht: Wat maakt je blij?

Maak een: 

- Collage - Woordweb - Moodboard - Tekening -

Waarin je laat zien wat jou gelukkig of blij maakt 

Klaar? maak er dan eentje wat jou niet blij maakt, hoe zou je dit kunnen veranderen. 

 

Heb jij ook een persoon die jou gelukkig maakt (ouders, opa, oma, vrienden)?

Wat maakt het dat zij jou gelukkig maken?

Opdracht

Maak een kaartje voor diegene die jou gelukkig maakt. Schrijf op het kaartje wat diegene voor jou betekend. 

Adrenaline en Noradrenaline: de stresshormonen 

Functie: Zorgt voor kortdurende, positieve stress, verhoogt de concentratie en handelingsbereidheid

Wanneer komt het vrij? Bij dreiging of acute stress / langdurige stress 

Gevolgen van langdurige aanvoer van deze hormonen: kan leiden tot angst en bezorgdheid 

Cortisol: de stresshormonen 

Functie: Activeert afbraakprocessen in je lichaam die je energie leveren (vertering van voedsel), helpt tegen stress en ontstekingen, betere concentratie en voelt je krachtig 

Wanneer komt het vrij? In stresssituaties

Gevolgen verhoogde cortisolspiegel: o.a. concentratie en geheugenfuncties verminderen- slecht slapen - Maag/darmklachten - immuunsysteem verzwakt- Meer infecties- Minder effectiviteit tegen tumoren- Hoge bloeddruk- Suikerziekte- Vetzucht- Verminderde libido  - Onvruchtbaarheid