M2 H5 Zelfstandig werkwoord en hulpwerkwoord

• Nederlands
• Middelbare school
• mavo
• Leerjaar 2

GIDS NEDERLANDS

INFORMATIE VOOR LESSEN NEDERLANDS

DOELEN

- zelfstandige werkwoorden in een zin herkennen

- hulpwerkwoorden in een zin herkennen

EERDER LEERDE JE:

- werkwoorden in een zin herkennen

Wat is een werkwoord?

WERKWOORDEN

- geven aan welke handeling, toestand, proces er in de zin centraal staat (doe-woord)

- geven aan in welke tijd een zin staan (vt - tt)

- passen zich altijd aan het onderwerp aan (ow ev dan ww in ev / ow mv dan ww in mv)

 

Werkwoord(en)
Jan had heel zijn leven een grote wens.

Werkwoord(en)
Hij wilde het gras maaien van zijn favoriete voetbalclub.

Werkwoord(en)
De radiozender 100%NL liet zijn wens in vervulling gaan.

Werkwoord(en)
Zijn vrouw had zijn wens bij de radiozender ingediend.

HOOFDWERKWOORD

- een zin kan niet zonder hoofdwerkwoord

- als een hoofdwerkwoord weggelaten wordt in een zin, dan klopt de zin niet meer

- zelfstandige werkwoorden zijn hoofdwerkwoorden

- hulpwerkwoorden kan je weglaten in een zin

ZELFSTANDIG WERKWOORD

(ZWW)

- is het belangrijkste werkwoord in een zin

- geeft aan wat er gebeurt in de zin

- is een werkwoord met betekenis

- een zin kan niet zonder een zelfstandigstandig werkwoord

Welk werkwoord heeft betekenis?
(zww)
Ik heb heel lekker gegeten.

1. heb
2. gegeten

Welk werkwoord heeft betekenis?
(zww)
Wij mochten in het zwembad zwemmen.

1. mochten
2. zwemmen

Welk werkwoord heeft betekenis?
(zww)
Wij kunnen de weg vragen aan de meneer.

1. kunnen
2. vragen

Welk werkwoord heeft betekenis?
(zww)
Hans en Grietje werden achtergelaten in het bos.

1. werden
2. achtergelaten

HULPWERKWOORD

(HWW)

- helpt mee om een goede zin te maken

- er kunnen meerdere hulpwerkwoorden in een zin staan

- bij twee of meer werkwoorden is de pv een hulpwerkwoord

- een hulpwerkwoord heeft geen duidelijke betekenis

Wat zijn de werkwoorden in de zin:
De bekritiseerde scheidsrechter mag in Nederland blijven fluiten.

De bekritiseerde scheidsrechter mag in Nederland blijven fluiten.

Drie werkwoorden = gezegde

mag blijven fluiten

Drie werkwoorden = gezegde

mag blijven fluiten

- meerdere werkwoorden in een zin

- mag (pv) is hww

- fluiten heeft betekenis en is zww 

- blijven is ook hww

Een kettingbotsing kan veel schade veroorzaken
- kan -

1. hww
2. zww

Een kettingbotsing kan veel schade veroorzaken
- veroorzaken -

1. hww
2. zww

Een 8-jarige jongen is met zijn been klem komen te zitten in een put
- is -

1. hww
2. zww

Een 8-jarige jongen is met zijn been klem komen te zitten in een put
- komen -

1. hww
2. zww

Een 8-jarige jongen is met zijn been klem komen te zitten in een put
- zitten -

1. hww
2. zww

Een amateurvoetballer heeft tijdens een sliding zijn been gebroken
- heeft -

1. hww
2. zww

Een amateurvoetballer heeft tijdens een sliding zijn been gebroken
- gebroken -

1. hww
2. zww

Ik heb altijd dierenarts willen worden
- heb -

1. hww
2. zww

Ik heb altijd dierenarts willen worden
- willen -

1. hww
2. zww

Ik heb altijd dierenarts willen worden
- worden -

1. hww
2. zww

In Madame Tussauds in Londen staat sinds 2013 een wassenbeeld van zangeres Adele.

1. staat = hww
2. staat = zww

Aan de zuidkust van Florida zijn om nog onbekende redenen tientallen dode grienden aangespoeld.

1. zijn = hww aangespoeld = hww
2. staat = zww aangespoeld = hww
3. zijn = hww aangespoeld = zww
4. zijn = zww aangespoeld = zww

Een postbode heeft maandenlang post achtergehouden.

1. heeft = hww achtergehouden = hww
2. heeft = zww achtergehouden = hww
3. heeft = hww achtergehouden = zww
4. heeft = zww achtergehouden = zww

De meteorietinslag in Rusland had ook in Nederland kunnen gebeuren.

1. had - kunnen = hww gebeuren = zww
2. had - gebeuren = hww kunnen = zww
3. had - kunnen = zww gebeuren = hww

DOELEN

- zelfstandige werkwoorden in een zin herkennen

- hulpwerkwoorden in een zin herkennen

Wat wist je al?

Wat heb je geleerd?

GIDS NEDERLANDS

INFORMATIE VOOR LESSEN NEDERLANDS