V2.0 getrimde Training Hybride Onderwijs Brainport JvD

• Communicatie
• Middelbare school
• Basisschool
• Beroepsopleiding

Deze presentatie gebruiken?

Leuk! vermeld De Kennismaatschap dan graag als bron.

(en verberg deze dia)

Deze presentatie van De Kennismaatschap is in licentie gegeven volgens een Creative Commons Naamsvermelding-GelijkDelen Niet-commercieel 4.0

Tekst

Workshop 'Hybride lesgeven'

?? maart 2021

Naam trainer

schoollocatie

Welkom!

Titeldia

Je naam en rol

en ook graag verwijzen naar de LinkedIn pagina van de Kennismaatschap, waar we de actualiteiten bijhouden.

Wat wil je vandaag leren over
hybride lesgeven?

Basisdia

Deze dia is van groot belang omdat hij ook als voorbeeld dient van hoe docenten hun les kunnen beginnen.

Doelen van deze dia:

• Activeren van deelnemers: iedereen doet mee;
• Laat deelnemers nadenken: "ja, wat doe ik hier eigenlijk?"
• Leren kennen van deelnemers;
• Helpt jou inspelen op de verwachtingen, die hier immers geuit worden.

Voorstellen

John van Dongen &

Basisdia

Stel jezelf aan de hand van deze dia voor. Plaats je eigen foto er in, wat achtergrond. 

Het kan leuk zijn jezelf voor te stellen aan de hand van enkele favoriete apps. Of enkele didactische werkvormen. 

Bij kleinere groepen (tot ±7 personen) is het leuk om een vraag te stellen. Bijvoorbeeld: welk digitale apparaat heb je recent privé aangeschaft? 

Dit zegt iets over de persoon en levert leuke gesprekken op.

Rechts richten...

Bij hybride lesgeven, geef je de leerlingen tegelijkertijd thuis én op school les..

Basisdia

Sta even stil bij de definitie van Hybride en geef aan dat je ook weet dat Hybride oorspronkelijk een andere betekenis had , afkomstig uit het VMBO en MBO, waarin Hybride onderwijs een verwijzing is naar onderwijs op school en op de leerplek, bijvoorbeeld binnen een bedrijf.

Wat past het beste bij jouw school?

1. Het lesrooster centraal en daarop variëren
2. Het leerdoel centraal en werken met studieplanner
3. Eigen oplossing

Optionele dia

Als we spreken over Hybride lesgeven zijn er op dit moment eigenlijk twee belangrijke basisvormen te onderscheiden:

1. Het lesrooster centraal en daarop variëren
2. Het leerdoel centraal en werken met studieplanner

Hierbij de onderstaande  uitgangspunten te onderscheiden:

Je gebruikt de sterke kanten van zowel fysiek als online onderwijs. Denk dus goed na: wat kan ik het beste online vormgegeven en wat het beste fysiek? Bijvoorbeeld: de pedagogische relatie kun je beter fysiek opbouwen, terwijl instructies prima online gegeven kunnen worden. Als dat niet lukt, kun je ook goed online oefenen.

Leerlingen leren effectiever als je ze de inhoud actief laat verwerken. Laat de leerlingen met oefeningen actief de stof verwerken. Bijvoorbeeld door het opnemen van een podcast over de stof of door ze een mindmap te laten maken.

Na de workshop 

• heb je een beter beeld van hybride lesgeven
  
• kun je een hybride les vormgeven
• herken je benodigde randvoorwaarden
• kun je tools en lesmodellen vinden en inzetten 
• kun je je collega's meenemen in het geven van een hybride les

Basisdia

Korte opsomming met zoveel mogelijk SMART-geformuleerde doelen/resultaten.

Hoe zorgen we ervoor
dat al onze leerlingen
volwaardig onderwijs
aangeboden krijgen?

Basisdia

Kijken hoe ze het afgelopen jaar ervaren hebben.

In de wiki staan voorbeelden welke hybride scenario's er zijn.

Onderwerpen

5 Blokken

• Professionalisatie
  
• Motivatie en socialisatie
• Content en tools
• Differentiatie
• Evaluatie

• Collega's meenemen
  

Verdieping en achtergronden in de wiki: maken.wikiwijs.nl/171517

Basisdia

We gaan in een vijftal blokken de onderwerpen doorlopen. 

• Bij een aantal onderwerpen zit een stukje interactie en zelfwerkzaamheid.
• Geef in elk blok aandacht aan het train-de-trainer gedeelte (bij de TdT-variant van deze workshop)
• Wijs de deelnemers aan het eind van elk blok op de wiki: maken.wikiwijs.nl/171517

Blok 1: Professionalisatie

Titeldia

Blok 1: Professionalisatie.

Dit blok 

• Behandelt met name de twee belangrijkste keuzes in Hybride lesgeven.
  
• Geeft extra aandacht aan het train-de-trainer principe van deze training: hoe neem je collega's mee?

In dit korte filmpje van een minuut legt Wilfred Rubens uit wat Hybride lesgeven of Blended learning eigenlijk is.

Kijk het gehele filmpje om meer duidelijkheid te verkrijgen over wat er zou kunnen en wat Hybride eigenlijk tot doel zou moeten hebben

Twee scenario's...

Twee meest voorkomende scenario's die op dit moment gebruikt worden bij hybride lesgeven

Scenario A: lesrooster centraal

• De helft van de leerlingen op school, helft thuis.

• Centrale uitleg- en instructiemomenten  fysiek én online. 

• Opgenomen uitleg blijft online beschikbaar.

• Na instructie volgen opdrachten

Vertel hier kort hoe dit zit en wat er wel en niet kan.

Probeer met elkaar de voordelen vast te stellen.

Scenario B: leerdoel centraal

• Delen uit de les worden apart aangeboden.

• Er worden studiewijzers of andere overzichten gebruikt.

• Korte instructies, online beschikbaar, opdrachten duidelijk.

• Op school gesprek met docent of werken onder begeleiding

Vertel hier kort hoe dit zit en wat er wel en niet kan.

Probeer met elkaar de voordelen vast te stellen.

Scenario C: alternatief

• Perfecte instructie op maat online én fysiek (duidelijke doelen)

• Digitale leerling moet weten dat je hem of haar "ziet"

• Werk samen met collega's en gebruik elkaars sterke punten

• Laat leerlingen in de klas én online samenwerken

Geef mensen eventueel de ruimte om hun oplossing te delen. Dit dient wel daadwerkelijk op de school te worden gebruikt.

Probeer de voordelen en reden van deze keus boven water te krijgen.

Dit scenario is niet interessant als er een van de eerder scenario's op de school wordt ingezet.

Activerende Didactiek voor Samenwerkend Leren

(ADSL)

• Denken-Delen-Uitwisselen
• Genummerde hoofden tezamen
• Expertgroepjes
• Drie stappen interview
• Vul aan en geef door
• Samenvatten met Mind-mapping
• De leerling als docent
• Uitleggen aan elkaar
• Placemat discussie
• Voorspellen: Wat zou er gebeuren als.....?
• Vet Fout!
• ...

ADSL voor hybride les

Naar Wiki

Basisdia

Activerende Didactische werkvormen voor Samenwerkend Leren.

In het kort:

De docent zorgt voor activerende werkvormen waarbij leerlingen worden gestimuleerd een actieve rol te spelen. Enkele voorbeelden:

• spelvormen​
  
• competitieve elementen (quiz, wedstrijdjes)
  
• leerlingen elkaar de leerstof laten uitleggen
  

Meer uitleg: maken.wikiwijs.nl/171517#!page-6591477

Voor hybride onderwijs is het van belang de werkvormen aan te passen aan het lesscenario. Stel dat een deel thuis zit en de rest in de klas, dan kun je samenwerken in:

- homogene groepen: alle leerlingen in een groep zitten of thuis of in de klas. Voordeel: de leerlingen in de klas kunnen wellicht samenwerken zonder hardware/software nodig te hebben. De leerlingen thuis moeten hetzelfde kunnen doen maar dan m.b.v. hard-/software.

- Heterogene groepen: de leerlingen zitten in groepen waarbij een mix van thuis/in de klas is gemaakt. Alle leerlingen communiceren via hard/software.

Hoe neem je je collega's mee?

Zie wiki voor meer inspiratie!

Basisdia (alleen de TdT-variant)

Titeldia: inleiding train-de-trainergedeelte.

Wijs op de wiki.

Begeleiding

Training

Begeleiding

Training

De wandelgang

Individuele begeleiding

ICT-café / Pizza-uur

De academie

De studiedag

Hergebruik i.p.v. wielen uitvinden

Interactiviteit

Teach-what-you-preach

Leer van elkaar

Kijkje in de keuken

Basisdia (alleen de TdT-variant)

In de wiki staat in een apart hoofdstuk beschreven wat je kunt doen. Hier staan de highlights op een rij.

Opdracht

• Wat zou je willen organiseren op jouw school?
• Wat moet je daarvoor regelen?

• Werk in groepjes 
  
• Gebruik digitaal prikbord
• 5 min
• Terugkoppelen in de groep

Basisdia (alleen de TdT-variant)

Opdracht geven om te kijken welke vorm(en) op hun school het beste zouden passen.

Op een extern digitaal prikbord zetten, zodat ze dit na afloop kunnen meenemen. Zet van tevoren het prikbord klaar!

De voorgaande dia kan als inspiratie dienen.

Blok 2: Motivatie en socialisatie

Titeldia

Blok 2: Motivatie en socialisatie

In dit blok wordt het verband uitgelegd tussen een van de meest essentiële dingen van het onderwijs: de relatie, met een van de belangrijkste voorwaarden voor goed onderwijs: motivatie. 

Door corona is eens te meer duidelijk geworden hoe belangrijk dit is, en bij een les op afstand verdient dit nog meer aandacht dan normaal.

De volgende zaken worden behandeld:

1. Veiligheid (en duidelijkheid)
2. Relatie
3. Motivatie

Creëer veiligheid (in de klas én online)

Basisdia

Belang van veiligheid

Bij een online les is veiligheid nog belangrijker dan bij een fysieke les. Om die reden moet je altijd aandacht besteden aan veiligheid. Het bespreken van verwachtingen en het maken van duidelijke afspraken horen daar bij.

(Heel kort laten zien.)

Waarom? Zelf-derminatietheorie

Op basis van Deci & Ryan (SDT, 1985. Kijk op de wiki voor achtergrondinfo

Basisdia

ABC van Deci en Ryan: Autonomie, Betrokkenheid, Competentie

Deci & Ryan benoemen betrokkenheid niet als zodanig (zij noemen het 'relatie'), maar het komt in het Nederlands wel mooi uit.

In een afstandsles is het betrekken van leerlingen nóg belangrijker, omdat leerlingen sneller afhaken. Camera aan, is bijvoorbeeld een must voor de meeste lesvormen.

Meer info in de wiki: maken.wikiwijs.nl/171517#!page-6601668

Meer info om te verwerken in de wiki: Deci & Ryan (SDT, 1985, hier, hier en hier)

Socialisatie = motivatie

• Visueel contact 

• Papieren 'Contactlijstje'

• In groepjes werken ( thuis én op school)

• Creëer 1-op-1 contactmomenten

• Beloon inbreng van leerling thuis

• Geef leerling thuis ook aandacht

Basisdia

Besteed aandacht aan deze punten.

• Visueel contact: camera aan. 
• Gebruik 2 schermen en zet de leerlingen altijd op het scherm direct onder je camera, zodat je ze zoveel mogelijk aankijkt.
• Geef regelmatig duidelijk aan dat je op je andere scherm om iets te noteren o.i.d.
• TIP: Papieren 'Contactlijstje': houd een papieren leerling-lijst naast je computer en zet een streepje achter de naam van elke leerlingen die reageert of die jij een beurt geeft (2 kolommen). Aan het eind van de week heb je een overzicht met leerlingen die niet van zich hebben laten horen. Maak daar een 1-op-1 (afstands)afspraak mee.
• In groepjes werken
• Creëer 1-op-1 contactmomenten
• Beloon de leerlingen thuis!

Opdracht 

• Bedenk hoe je leerlingen thuis kunt betrekken bij je instructie

• Bespreek ideeën om contact te maken met leerlingen  

• Zet de drie beste ideeën op het digitale prikbord

• Duur: 15 minuten.

Basisdia

Zorg dat je een opdracht in de trainingen altijd hergebruikt verderop in de training, zeker als hij direct betrekking heeft op een toekomstige les (zoals deze opdracht). 

Eventueel alleen doen als eerste groepsopdracht niet gedaan is.

Eén groot, online prikbord voor iedereen.

Maak docenten bewust van deze werkvorm.

Meer weten?

• Ga naar onze wiki

Basisdia

Afsluiting met verwijzing naar de wiki.

Lesmomenten en tools

Blok 3: Content en tools

Content

• Digitale uitbreiding van de methode
• VO-content, Wikiwijs, LessonUp, ...

Tools

• Digitale woordwolk, mindmap, prikbord, ...
• Enquête, Forms, quiz, ...
• ...

Basisdia:

In dit blok gaan we in op het gebruik van:

- digitale content:

- tools: 

Even om de terminologie vast te stellen:

Content

• Digitale uitbreiding van de methode.
  Vaak gebruikt voor (extra) instructie en verwerking.
• VO-content, Wikiwijs, LessonUp, ...
  Kan gebruikt worden als aanvulling of alternatief, extra uitleg op een andere manier, extra uitleg op een hoger niveau, verwerking.

Tools

Activerende Didactische werkvormen voor Samenwerkend Leren op een digitale manier:

- beginsituatie peilen met een digitale woordwolk

- in groepjes uiteen gaan en samen digitale toetsvragen maken (Forms, quiz, ...)

- ...

Welke tools gebruik je al?

Basisdia

In deze woordspin willen we nagaan welke tools al ingezet worden.

Geef 2 min de tijd om het in te vullen.

Ga dan 5 min vragen naar hoe iemand iets inzet en wat de ervaringen zijn.

Niet allemaal aan het woord laten komen, drie is voldoende.

Hoe vind je tools voor hybride lessen?

• In de klas liever even geen computer
• Online tools dienen interactief te zijn
• Tools dienen door thuiswerkers, via het bord, te kunnen worden getoond aan klasgenoten
• Schoolzitters dien via het bord hun resultaten te kunnen delen met de thuiswerkers

Aan de slag

• Pak één lesmoment uit je les van volgende week.
• Zoek daarvoor een ADSL-werkvorm met digitale component.
• Werk dit uit:
  - hoe ga je dit doen
  - wat heb je nodig

Aan de slag

• Kies een eigen les
• Zoek daarvoor een ADSL-werkvorm met digitale component.
  
• Werk dit uit:
  - hoe ga je dit doen
  - wat heb je nodig

• 15 min
  (dus je hebt alleen tijd voor de grote lijn)
• mag met min 3 en max 4 andere collega's samen
• 2 groepjes koppelen terug na afloop

Basisdia

De opdracht is een hele praktische waarmee de deelnemer aan het eind van de training met iets naar huis gaat wat direct in de volgende les kan worden toegepast.

In de korte tijd is het niet mogelijk om iets helemaal uit te werken. Maar wel moet de grote lijn duidelijk zijn:

- welk lesmoment/activiteit?

- welk tooltje

- hoe en wat wil je ermee bereiken

- wat moet je nog uitwerken, hoeveel tijd kost dat en is het dat waard? 

Terugkoppeling

Basisdia

Laat twee deelnemers hun idee vertellen. Na elke uitleg kunnen de anderen tips geven of verduidelijkende vragen stellen.

(Dus positief houden, geen kritiek geven)

Blok 4: Lesmodellen en differentiatie

• Lesmodellen
  - combi DIM en FtC ...
• en hiermee differentiëren ...
• met inzet van digitale componenten !

Blok 4 Lesmodellen en differentiatie

In dit blok wordt uitgelegd hoe je de twee lesmodellen Direct Instructie Model (DIM) en Flipping the Classroom (FtC) kunt combineren tot een lesmodel waarin je (deels) online les kunt geven én kunt differentiëren op meerdere aspecten: niveau, tempo, leerstijl, ...

Direct Instructie Model

Flipping the Classroom

Basisdia

Directe Instructiemodel (DIM): de vlakken geven aan wat er gebeurt in de les. In de blauwe rechthoeken ben jij als docent actief; in de groene zijn leerlingen actief:

• je start met gezamenlijk de les te verkennen
  
• de leerlingen die hebben 'bewezen' (via een formatieve toets bijv) dat ze de stof beheersen, kunnen zelfstandig de verwerking doen; jij als docent geeft alleen maar aan waar ze de opdracht kunnen vinden.
  
• De andere leerlingen krijgen extra uitleg. Daarna gaan die ook aan de slag met zelfstandig te verwerken stof op hun niveau.
  
• Waar nodig kun je de leerlingen die nog meer instructie nodig hebben, zogenaamde verlengde instructie geven.
  
• Daarna gaan ook die leerlingen zelfstandig aan de slag op hun niveau.
  
• Dan is het een moment om de helicopter-view terug te krijgen (de grote ovaal). Hierna ga je elke groep even langs.
  
• tenslotte sluit je af, evalueer je en blik je vooruit op de volgende les.
  
• Flipping te Classroom:
  
• De leerling krijgen huiswerk vooraf: bereid de les voor door dit of dat door te nemen. Dat kan uitleg in het boek zijn, een artikel lezen, een filmpje bekijken. (Let op: FtC is dus niet synoniem voor instructieFILMPJES!!!).
  
• In de feitelijke les hoef je dus geen instructie meer te geven en kun je meteen aan de verwerking beginnen: opdrachten maken, verder werken aan een project, case study, ...
  
• Aandachtspunt: hoe zorg je ervoor dat elke leerling ook daadwerkelijk die voorbereiding heeft gedaan? En hoe ga je om met leerlingen die niet voldoende hadden aan de instructie? -> zie volgende slide!
  

Duidelijkheid vóór alles!

• Voorwaarden zelfstandig verwerken

• Aansluiten bij leeftijd, opleiding, niveau, …
  

• Volledige instructie ->

• Volgen

Basisdia

Als je de leerlingen zelfstandig opdrachten wilt laten verwerken, dan is het zeer hinderlijk als ze komen met vragen als: moet je het alleen doen of mag het ook samen, hoe lang hebben we ervoor, wat moet je doen als je klaar bent, ...?

Volledige instructie is een didactisch begrip wat hier wordt toegelicht.

Mogelijke inzet tools bij FtC

Basisdia

Ook in het Flipped Mastery Lesmodel heb je verschillende lesmoment/activiteiten. Hier staan ze met de tooltjes die daarvoor gebruikt zouden kunnen worden. Zie ook de Wiki voor meer inspiratie!

TdT: hoe vertel ik het mijn collega's?

Stap voor stap:

1e les: alleen DIM met diff.

2e les: tooltje erbij

3e les: FtC

4e les: Flipped Mastery model

Werk samen.

Streef naar hergebruik.

Geen wielen uitvinden!
Instructievideo's zijn er in overvloed!

Je collega's zullen het sneller adopteren als ze bijgaande tips krijgen. 

Blok 5: Evaluatie

Volgen van de leerling

- DLWO dashboard

- Formatief evalueren

- Summatief evalueren

Formatief of summatief?

• Summatief:
  - meer op competentie dan kennis (rubrics)
  - digitale toets (speciale omgeving)
  - fysiek in kleinere groepjes
• Formatief:
  - Onderwijsleergesprek
  - één op één 
  - digitale toets: enquête, Forms, quiz, ...

Basisdia:

Het volgen van leerlingen is erg belangrijk, vooral als ze op afstand zitten. Een DLWO die daarin voorziet is dan onontbeerlijk.

Summatief toetsen wordt een uitdaging als je vragen stelt die men kan opzoeken of afkijken. Competentie gerichte opdrachten zoals het inleveren van een werkstuk/casus/... is een alternatief. Rubrics vormen bij dit laatste een handig hulpmiddel.

Heel praktisch is het bij een hybride- of afstandsles handig om een (papieren) leerlinglijst naast je computer te hebben, waarop je leerlingen aanvinkt die aan de beurt komen: met leerlingen zonder streepjes plan je een (extra) gesprek in.

Afronding

Titeldia

Vragen?

Dit is een handige afsluitdia, en de aanzet tot het delen van de evaluatie-link.

Geeft deelnemers de gelegenheid nog een laatste vraag te stellen.