5V H4.6 De woonomgeving

• Aardrijkskunde
• Middelbare school
• vwo
• Leerjaar 5

stadscentrum

arbeiderswijken

naoorlogse wijken

nieuwbouwwijken

jaren-`70-wijken

vooroorlogse wijken

Kenmerken van 19e eeuwse arbeiderswijken zijn:

1. Slecht geïsoleerd, kleine kamers, wel centrale verwarming.
2. Kleine kamers, geen douches, aan de rand van de stad.
3. Kleine kamers, slecht geïsoleerd, tegen het centrum aan
4. Veel groen, grote woningen

Welke drie kenmerken zijn typisch voor nieuwbouwwijken (ook wel VINEX- wijken) in Nederland?
A dicht bij het centrum
B grote woningen
C kleine woningen
D veel groen
E ver van het centrum
F weinig groen

1. B, D, E
2. A, B, E
3. B, C, E
4. B, C, D

Verbanden tussen Woningkenmerken/bewonerskenmerken bijv:

Oudere, goedkopere, slecht onderhouden huurwoningen (flatwijken, vooroorlogse wijken) -> Lage inkomens (niet-westerse migranten, alleenstaande ouders, ouderen)

Duurdere, goed onderhouden koopwoningen (jaren '30, vinex, monumentale stadswoningen -> hoger inkomen (gezinnen met kinderen en witte mensen)

Woonomgevingskenmerken

De openbare ruimte en de aanwezigheid vanvoorzieningen. 

hebben invloed op:

De sociale cohesie 

en 

de sociale veiligheid

En bepalen samen de Leefbaarheid van een wijk

Hoe zorg je er voor dat er in je buurt een goede sociale cohesie is?

Objectieve veiligheid Liendert

Objectieve veiligheid de Berg Zuid

Subjectieve veiligheid Liendert

Subjectieve veiligheid Bergkwartier

Persoonskenmerken

Fysieke kenmerken van de buurt

Onderhoud

Toegankelijkheid

Overzichtelijkheid

Toezicht

Sociale kenmerken van de buurt

'Vorig jaar zijn in de wijk Velve 44 aangiften gedaan van autodiefstal. Het gaat hier om...

1. Subjectieve veiligheid
2. Objectieve veiligheid
3. Beide
4. Geen van beide

De oma van Sjaak loopt liever niet door het tunneltje waar vaak jongeren hangen.

1. Dit gaat over subjectieve (on)veiligheid
2. Dit gaan over objectieve (on)onveiligheid
3. Dit gaan over gentrificaite
4. Dit gaat over segregatie

Welke fysieke maatregelen kunnen genomen worden om het gevoel van veiligheid te vergroten?

Hoe kan sociale cohesie in een buurt leiden tot een grotere sociale veiligheid?

Van verpaupering naar...

Na de suburbanisatie van de jaren '60, was de stad in verval geraakt

De leefbaarheid in de stad moest verbeterd worden en er moesten nieuwe mensen aangetrokken worden -->

De stad moest aantrekkelijk worden. Dit werd eerst gedaan dmv stadsvernieuwing. Het volgende beleid was herstructurering. Tegenwoordig zien we gentrification

Stadsvernieuwing; 

Stadsvernieuwing

Stadsvernieuwing

De kwaliteit van de sociale huurwoningen wordt verbeterd. Dit gebeurd door:

Renovatie

Sanering

De bevolkingssamenstelling (wie er wonen) blijft hetzelfde (daarom ook vaak geen oplossing voor de andere problemen: segregatie en lage leefbaarheid

Herstructurering

Herstructurering

Vanaf de jaren 90 wordt er niet alleen stadsvernieuwing maar ook herstructurering toegepast. 

Vooral in 19 eeuwse arbeiderswijken, naoorlogse hoogbouwwijken en de voormalige industrie/haven tereinen

Herstructurering betekent dat het gebied een nieuwe functie krijgt. Dit kan zijn: 

- van wijk met goedkope sociale huur naar wijk met duurdere (koop of private huur) woningen. 

- of van industrie/haven gebied naar woon/uitgaangsgebied 

Net als bij stadsvernieuwing kan dit via renovatie of sanering

Wat is geen overeenkomst tussen stadsvernieuwing en herstructurering?

1. Kan dienen als oplossing voor verkrotting
2. er vindt renovatie plaats
3. er vindt sanering plaats
4. Er komen mensen met hogere inkomens wonen

In het kantorenpark tussen de Amsterdam Arena en het AMC worden kantoren omgebouwd tot appartementen.
Van welk proces is hier sprake?

1. Segregatie
2. Stadsvernieuwing
3. Herstructurering
4. Sanering

De Holendrecht buurt ligt in de wijk Zuid Oost. Deze wijk staat bekend om zijn hoge aandeel Nederlanders met een migratie achtergrond en lagere inkomens.
De nieuwe appartementen zijn bedoeld voor personeel van het AMC en de kantoren rond de Arena. Welk gevolg valt hierdoor niet te verwachten?

1. de segregatie wordt minder
2. de leefbaarheid gaat omhoog
3. er komen nieuwe (hoogwaardigere) voorzieningen
4. het woon-werk verkeer neemt toe

Kantorenparken zijn in de avond vaak verlaten. Door de nieuwe appartementen en voorzieningen kan de leefbaarheid van het gebied sterk verbeteren. Leg dit uit.

Gentrificatie

Als herstructurering lukt dan komen komen er 

mensen met een hoger inkomen in de wijk wonen. 

Hierdoor zullen ook de voorzieningen zich op deze nieuwe bewoners aanpassen. 

Dit proces van verandering in de 

bevolkingssamenstelling en het 

voorzieningenniveau noemen we 

GENTRIFICATIE.

Welke 3 fasen kun je onderscheiden volgens het filmpje?

Wat zijn de voordelen van gentrificatie? en voor wie zijn die?

Wie ervaren vooral de nadelen van gentrificatie?

Op de langere termijn kan Gentrificatie een negatief effect hebben op de segregatie in een stad. Leg dit uit.

Wat is gentrification?

1. Het proces waarbij verschillende mensen meer gaan samenwerken.
2. Het proces van sanering en nieuwbouw
3. Het proces waarbij mensen met een hoger inkomen in een armere wijk komen wonen.
4. Het opknappen van een wijk

Op welke manier profiteren winkeliers van gentrification?

1. Toename van stedelingen betekent nieuwe klanten
2. zij kunnen (meer) duurdere producten verkopen
3. Toename van stedelingen betekent meer personeel

In welke wijken zie je veel gentrificatie?

1. lage inkomenswijken rond het centrum
2. lage inkomenswijken in het centrum
3. rijke wijken rond het centrum
4. rijke buitenwijken

Over welk nadeel van gentrification gaat het verhaal?

1. Verdringing
2. Vervreemding
3. Polarisatie
4. Klassenstrijd