Inleiding recht - les 1

• Inleiding recht
• MBO
• Studiejaar 1

Basiskennis recht

Onderdeel 1: Inleiding recht

Onderwijsperiode 1

Hoe gaat deze onderwijsperiode eruit zien?

2x per week Basiskennis recht

1x per week Recht & Ethiek

• Iedere les duurt 1,5 uur 
• Basiskennis recht is een examenvak
• Aan het einde van dit schooljaar wordt het examen 'Basiskennis recht' afgenomen

Wat moet je meenemen?

• Basisboek recht
  
• Wettenbundel 'publiekrecht' en 'privaatrecht'
• Schrift
• Pen

Studiewijzer

Lesweek 1    Hoofdstuk 1.1 en 1.2 (omschrijving en functie recht)

Lesweek 1   Hoofdstuk 1.4 (rechtsgebieden) 

Lesweek 2   Hoofdstuk 4.1 t/m 4.3 (inleiding rechtsbronnen, de wet, jurisprudentie)

Lesweek 2    Hoofdstuk 4.4 en 4.6 (internationale verdragen en gewoonterecht)

Lesweek 3    Hoofdstuk 6.1, 6.2 en 6.5 (inleiding rechtsgebieden, privaatrecht en publiekrecht, wettenbundel hanteren)

Lesweek 3    Hoofdstuk 6.5 (wettenbundel hanteren)

Lesweek 4   Hoofdstuk 6.3 en 6.4 (materieel, formeel, dwingend en regelend recht)

Lesweek 4    Herhaling/oefenen/uitloop

Wat is recht?

Wat is recht?

- Regels om de samenleving te ordenen

- Beschrijft rechten en plichten van burgers, organisaties, bedrijven en de overheid 

- zou eerlijk en rechtvaardig moeten zijn

- zou rekening moeten houden met ieders belangen

Omschrijving en functie van het recht

"Recht" heeft twee betekenissen:

1. Als aanspraak: je hebt ergens recht op (bijv. ik heb recht op DUO)
2. Als regels: het geheel van regels die op een bepaald moment gelden binnen een samenleving --> zij zijn gebaseerd op de normen en waarden van de samenleving

Wanneer zijn de grenscontroles tussen België, Duitsland, Frankrijk, Luxemburg, Nederland, Portugal en Spanje afgeschaft?

1. 1945
2. 1995
3. 2005
4. 2015

De Schengen-akkoorden treden in werking in zeven landen: België, Duitsland, Frankrijk, Luxemburg, Nederland, Portugal en Spanje. Reizigers kunnen tussen deze landen reizen zonder paspoortcontroles aan de grenzen. Tegen 2021 maken 26 landen deel uit van het paspoortvrije Schengengebied, waaronder ook IJsland, Liechtenstein, Noorwegen en Zwitserland.

Sinds wanneer staat het huwelijk open voor personen van hetzelfde geslacht?

1. 1968
2. 1976
3. 1994
4. 2001

Vindt jij dat straatintimidatie strafbaar moet worden?
(Bijv. nafluiten, naroepen op straat)

ja

nee

Vindt jij dat de maximumstraf op doodslag moet worden verhoogd van 15 naar 25 jaar?

ja

nee

Rechtsregels en andere regels

Rechtsregels = Overheidsregels

- gemaakt door de overheid

- gelden voor iedereen

Voorbeeld: Doodslag, Moord, Diefstal

Bij overtreding: rechter spreekt zich hierover uit

Staan in de wetten en regelingen --> Nederlands recht 

'Gewone' regels:

- kunnen door iedereen worden gemaakt

- gelden alleen voor een bepaalde groep personen

Voorbeeld: huisregels van Summa gelden voor Summa leerlingen

Functie van het recht

Rechtsregels zorgen voor:

• Een georganiseerde samenleving;
• Een rechtvaardigde oplossing bij conflicten en overtreding van regels. 

Verschillende functies van het recht

Normatieve functie: regels zijn bindend en bij overtreding van de regels volgt een straf. 

Instrumentele functie: heeft niets met de normen van de samenleving te maken, maar de  overheid heeft besloten dat deze regels er moeten zijn, beïnvloeden gedrag burgers (rechts rijden in het verkeer) 

Aanvullende functie: als je zelf afspraken mag maken, maar als dat is niet volledig gelukt, dan zijn er aanvullende regels  in het recht (bijvoorbeeld bij koop: wanneer moet je betalen)

Geschiloplossende functie: als er een geschil is tussen burgers, bedrijven, organisaties of met de overheid, dan helpt het recht door procedures bij de rechter te beschrijven.

Hoe worden rechtsregels ook wel genoemd?

1. Gewone regels
2. Overheidsregels
3. Rotmaatregelen
4. Rutte-regels

Rutte noemde het invoeren van 100 km/h overdag een echte rotmaatregel, maar wel nodig om banen in de bouw te behouden en voor de woningbouw.

Voorbeeld examenvraag:
Wat is het verschil tussen rechtsregels en gewone regels?

1. Overheidsregels worden door de overheid gemaakt, gewone regels niet
2. Gewone regels worden door de overheid gemaakt, rechtsregels niet
3. Gewone regels gelden voor iedereen, rechtsregels niet

Nu maken

Hoofdstuk 1:

opdracht 3 a, b en c.

opdracht 4

Heb je nog een vraag over de eerste les?