3MAVO - Grammatica - HST3

• Nederlands
• Middelbare school
• vmbo g, t, mavo
• Leerjaar 3

HST 3

Woordsoorten:

• lidwoord (lw)
• zelfstandig naamwoord (zn)
• bijvoeglijk naamwoord (bn)
• werkwoord (ww)
• voorzetsel (vz)
• voegwoord (vw)

Lidwoord (lw)

Het Nederlands kent drie lidwoorden (lw): de, het, een

Het zelfstandig naamwoord (zn)

Zelfstandig naamwoorden zijn woorden waar je een lidwoord voor kunt zetten.

Zelfstandige naamwoorden kun je verkleinen (tafel-tafeltje) en vermeerderen (tafel-tafels). Uitzondering: namen

Het bijvoeglijk naamwoord (bn)

Een bijvoeglijk naamwoord zegt iets over een  zelfstandig naamwoord. Het geeft een eigenschap, kenmerk of toestand aan van een zelfstandig naamwoord. Vaak staan ze voor het zn waar ze bij horen, maar niet altijd!

Voorbeelden:

de rode auto -->  rode zegt iets over auto en is dus bn.

de auto is rood --> rood zegt auto en is dus bn.

Werkwoord (ww)

Een werkwoord is iets wat je doet of iets dat gebeurt.

Bijv. fietsen (kun je doen) of regenen (iets dat gebeurt).

Onthoud: een ww kun je vervoegen, dat betekent dat het verandert als je er ik, hij, wij voor zet.

Fietsen: ik fiets - hij fietst - wij fietsen

Regenen: het regent

Als je de tijd van een zin verandert, verandert het ww.

Ik fiets naar school. / Ik fietste naar school. ww=fiets, want dat verandert.

Het voorzetsel (vz)

Een voorzetsel is een woord dat je niet kunt veranderen. Het is dus altijd hetzelfde, of het nu voor een zn in enkel- of in meervoud staat.

Je kunt een vz voor een zelfstandig naamwoord zetten:

De vogel vloog tegen het raam.

Het voegwoord (vw)

Een voegwoord voegt twee zinnen aan elkaar.

1. Ik eet graag bloemkool. Ik lust geen spruitjes.Ik eet graag bloemkool, maar ik lust geen spruitjes.
2. Ik werk op maandag. Ik werk op dinsdag.

       Ik werk op maandag en dinsdag.

Voegwoorden zijn ook signaalwoorden!

Ik heb gisteren bloemkool en een gehaktbal gegeten.
heb=

1. lw
2. vw
3. ww
4. vz

Ik heb gisteren bloemkool en een gehaktbal gegeten.
en=

1. bn
2. ww
3. vz
4. vw

Ik heb gisteren bloemkool en een gehaktbal gegeten.
gehaktbal=

1. ww
2. zn
3. bn
4. vw

Ik heb gisteren bloemkool en een gehaktbal gegeten.
gegeten=

1. lw
2. vw
3. vz
4. ww

Waarom is deze klas zo stil?
klas=

1. ww
2. lw
3. vz
4. zn

Waarom is deze klas zo stil?
stil=

1. vz
2. bn
3. lw
4. ww

Waarom is deze klas zo stil?
is=

1. lw
2. vz
3. vw
4. ww