4M De ontwikkeling van het leven op aarde en stambomen herhaling

• Biologie
• Middelbare school
• mavo
• Leerjaar 3,4

Startopdracht

Schrijf alles op wat je nog weet over 'De ontwikkeling van het leven op aarde'.  

1. Loop rustig het lokaal binnen en praat zachtjes
2. Ga zitten op je stoel
3. Oortjes doe je uit
4. Je jas hang je over je stoel
5. Pak je boek, schrift + pen

Programma

• Start herhaling hoofstuk "Ordening" --> de ontwikkeling van het leven op aarde. 
• Leerdoelen
• Uitleg basisstof 4.1
• Stambomen oefenen in LessonUp
  
• Afsluiting --> checken leerdoel
  

Thema Ordening

• Ontwikkeling van het leven op aarde en stambomen 
• Organismen ordenen
• Bacteriën en schimmels
• Planten, dieren en determineren

Leerdoelen 

• Je kunt een tijdbalk van het leven op aarde en een stamboom van organismen aflezen.

Ontwikkelingen van het leven op aarde

De aarde bestaat ongeveer 4,6 miljard jaar.

Sinds het ontstaan van de aarde zijn er allerlei soorten organismen ontstaan. Eerst ontstonden eencellige organismen. Hieruit hebben zich langzaam alle soorten ontwikkeld die wij nu kennen.

Ontwikkeling van leven op aarde

- 2,5 miljard jaar geleden: eencellige organismen in zeeën en oceanen: 

- 900 miljoen jaar geleden:  meercellige organismen

- 450 miljoen jaar geleden: eerste gewervelde dieren (vissen) en landplanten

- 400 mlj. jaar geleden: landdieren

65 miljoen jaar geleden --> inslag van meteorieten.

75% van alle toen bestaande soorten zijn toen uitgestorven. 

uitsterven

dino's

Stambomen en verwantschap

• Soorten die een gemeenschappelijke voorouder hebben, vertonen verwantschap
  
• Hoe korter geleden de gemeenschappelijke voorouder in een stamboom zit, hoe meer verwant groepen zijn.
  

Hoe zie je dat soorten verwant zijn?

In een verwantschapsschema kan je zien hoe wetenschappers denken dat soorten aan elkaar verwant zijn.

Soorten staan dicht bij elkaar als ze kort geleden een gemeenschappellijke voorouder hadden.

Evolutie van de mens

Welke dieren hebben de minste verwantschap?

1. Prikken en vissen
2. Prikken en reptielen
3. Zoogdieren & reptielen
4. Zoogdieren en vogels

Wie heeft de meeste verwantschap met de gorilla?

1. Apen van de nieuwe wereld
2. Chimpansees
3. Orang-oetans
4. Gibbons

Bekijk de stamboom van apen en halfapen.
Met wie hebben de mensapen het meeste verwantschap?

1. halfapen
2. apen van de oude wereld
3. apen van de nieuwe wereld

Stamboom slangen.
Met welk soort vertoont soort 2 de meeste verwantschap?

1. 3
2. 1
3. 5
4. 7

Huiswerk

Maken: oefenen met stambomen (LessonUp)

 

Herhalen en/of extra oefenen

Uitlegvideo

Effectief leren video's

Leerdoelen 4.1

• Je kunt een tijdbalk van het leven op aarde en een stamboom van organismen aflezen. 

Hoeveel groepen olifantachtigen kwamen er voor in het begin van het Plioceen volgens de stamboom?