3.3 Europa en de wereld

• Geschiedenis
• Middelbare school
• vmbo t, havo, vwo
• Leerjaar 2

De VOC (1602-1799)

• Vanuit verschillende steden in Nederland werden begin 17e eeuw reizen naar Azië georganiseerd door kooplieden.
  
•  Doel --> specerijen ophalen en in Nederland verkopen--> winst maken
  

VOC

• In Azië was veel concurrentie, waardoor de kooplieden minder winst maken. 
  
• Oplossing: één compagnie oprichten dat als enige in Azië mag handel drijven (monopolie).
  
• Def.: compagnie: handelsbedrijf.
• Def.: monopolie: alleenrecht.
  
• Verenigde Oost-Indische compagnie ontstaat 1602
  

Kijk goed naar deze afbeeldingen

Welke conclusie kun je trekken na het zien van de afbeeldingen?

1. VOC voerde niet alleen handel maar ook oorlog!
2. VOC maakte kanonnen
3. VOC hield van mode
4. VOC had weinig wapens

Bevoegdheden VOC

De taken: 

• Sluiten verdragen met Aziatische vorsten. 
  
• Mogen oorlog voeren. 
  
• Bouwen forten en handelsposten (factorijen). 
  

De gouverneur-generaal was de baas van de VOC.

VOC geweld door J.P. Coen

• 1619: Jacatra op Java werd verwoest en hij stichtte het nieuwe hoofdkwartier van de VOC: Batavia
• 1621: Molukse eiland Banda werd uitgemoord (ontvolkt), omdat de bevolking specerijen bleef verkopen aan de Spanjaarden en Portugezen. De overlevenden moesten als slaven werken op specerijplantages

Waarom was Batavia zo belangrijk voor de VOC?

1. J.P. Coen had deze stad gesticht!
2. Het lag zeer gunstig
3. Het werd de aankomst- en vertrekhaven
4. Het klimaat was er ideaal voor specerijen

Wat valt op binnen de muren van Batavia?

1. Het is er erg schoon
2. Het ziet er Europees uit
3. Veel natuur werd aangelegd
4. Iedereen is blij

Kijk goed naar deze afbeelding. Wat valt op?

Welke conclusie is juist?

1. De VOC voerde ook handel in andere Aziatische gebieden
2. Er werden veel NL vlaggen geplant in Azië
3. In India, China en Japan werd door de VOC handel gedreven
4. NL had heel Azië veroverd

Kijk goed naar de volgende fragmenten. Daarna volgen enkele vragen!

Welke conclusie is juist?

1. In Hoorn vindt iedereen het beeld van Coen goed
2. In Indonesië is er weinig kritiek op Coen
3. Coen is een omstreden figuur
4. In Nederland vindt men Coen goed en in Indonesië vinden ze hem slecht

Wat vind jij van J.P. Coen? Held of schurk?

West Indische Compagnie (1621-1792)

• Opgericht in 1621 voor de handel met Amerika en W-Afrika
• Ook de WIC kreeg een handelsmonopolie
  

Problemen:
- Spanje  en Portugal heersten vooral over Amerika
- G.B. en Frankrijk stichtte kolonies in Caraibisch gebied

• De WIC moest in de 80 jarige oorlog ook meevechten tegen Spanje op  
  

      zee (1628 zilvervloot veroverd door Piet Hein)

• De WIC deed ook mee aan de slavenhandel
  

Waarom gingen de Europeanen andere arbeiders zoeken voor hun plantages in Amerika?

1. De indianen bezweken aan de hitte
2. De indianen bezweken aan het Europees geweld
3. De indianen bezweken aan Europese ziektes
4. De indianen waren fysiek niet bestand tegen het zware werk

Wat was het hoofkantoor van de WIC in Afrika

1. Elmina (in Ghana)
2. Elvira (in Botswana)
3. Elriva (in Congo)
4. Elmira (op Saba)

Noem een plaats of plaatsen waar de slaven in Amerika door de Hollanders naartoe werden gebracht

Welk verschijnsel ontstond er door de handel tussen de werelddelen in de 17e eeuw.

1. Een wereldeconomie
2. Een wereldfilosofie
3. Een koffiecultuur
4. Een kenniseconomie

Welk product(en) deden hun intrede in de 18e eeuw in Europa door de wereldwijde handel

1. Tabak
2. Koffie
3. Aardappelen
4. Peper

Door welke ontwikkeling ging men kritisch denken over slavernij?

1. De Renaissance
2. De oprichting van de WIC
3. De Verlichting
4. De Reformatie

Wanneer werd de slavernij in Nederland afgeschaft?