Herhaling HF4

• Aardrijkskunde
• Middelbare school
• mavo, havo
• Leerjaar 1

Goedemorgen B1b!

Vandaag:

1. Klassikale herhaling van HF4

2. Wat moet je leren voor AK?

3. Quiz 

Volgende les:

1. Oefentoets

2. Tijd om te leren

De opbouw van de aarde B100

De aardkorst varieert van 35 tot 80 km dikte.

B97 Endogene en exogene krachten

• De aardkorst verandert voortdurend van vorm door natuurkrachten van twee kanten:
  
  • Van buitenaf door exogene krachten
  • Van binnenuit door endogene krachten: aardkern, aardmantel en aardkorst. Hoe dieper, hoe warmer ->  door hitte ontstaan convectiestromen die  breuken veroorzaken in de aardkorst

Maar hoe zit het met deze krachten in Japan/ring van vuur?

B101: Bewegingsrichting van platen

van elkaar af

naar elkaar toe

langs elkaar heen

Japan 

• Japan ligt op het grensgebied van drie platen:
  de Euraziatische plaat (continentaal)
  de Pacifische plaat (oceanisch)
  de Filipijnse plaat (oceanisch)
  
  De oceanische platen schuiven onder de landplaat
  

B106 Aardbeving

• Door plaatbewegingen bouwt zich spanning op in de aardkorst. Jaren tot ontlading -> verschuiven platen ineens een paar meter = aardbeving.
   
  Hypocentrum
  Epicentrum
   
  De zwaarste aardbevingen komen voor bij twee plaatbewegingen: naar elkaar toe en langs elkaar

B109 Tsunami

• Een aardbeving op de bodem van de zee is een zeebeving. Door de beving komt een stuk van de zeebodem omhoog. -> er ontstaan vloedgolven.
  Een tsunami wordt pas gevaarlijk als hij bij de kust komt:
  1. In het ondiepe water remt de golf af (voorkant)
  2. Het achterste deel van de golf haalt de voorkant in.
  3. De golf wordt hoger.

Bewegende platen

• Hoe ontstaan vulkanen?
  1. Platen bewegen naar elkaar toe en botsen
  2. De zwaardere oceanische plaat duikt onder de lichtere landplaat en smelt (magma)
  3. Het magma stijgt op en breekt door het aardoppervlak (lava)

B103 Soorten vulkanen

• Stratovulkaan
  - Bij wegduiken (beweging: naar elkaar toe -> onder elkaar)
  - Steile hellingen
  - Lagen lava en as
  - Dik, stroperig magma
  - Explosieve uitbarstingen

B103 Soorten vulkanen

•  Schildvulkaan
  - Beweging: uit elkaar / op een plaat
  - Flauwe hellingen
  - Dun, vloeibaar lava
  - Niet-explosieve uitbarstingen  

B103 Soorten vulkanen

• Caldeiravulkaan
  Oude vulkaan
  Brede krater door ingestorte magmakamer
  Kratermeer
  Nieuwe vulkaan in caldeira
  
  

• 1. Bij een krachtige vulkaanuitbarsting stroomt  een deel van de magmakamer leeg.
  2. Het dak van de magmakamer kan nergens meer op leunen en stort in.
  3. Er vormt zich een brede krater (caldeira) met daarin vaak een nieuwe vulkaan.

Voordelen vulkanisme

1. Lava -> vruchtbare bodem
2. Tufsteen -> bouw van huizen en bruggen
3. Toerisme -> geld en werk