Het oude regime

• Geschiedenis
• Middelbare school
• havo, vwo
• Leerjaar 1

4.4: Het Oude Regime

Leerdoel: 

- Hoe leefde de Franse bevolking aan de vooravond van de Franse Revolutie?

Wat gaan we doen

Ancien Régime

• Koning hoofd van regering
• Nam alle belangrijke beslissingen
• Later Ancien Régime ('oude bewind'): gebaseerd op feodaliteit, horigheid en absolutisme
• Standenmaatschappij met grote verschillen in rechten en plichten
• Oneerlijk volgens velen!

Eerste stand

• Geestelijkheid, functie in de katholieke kerk
• Sommigen rijk, anderen arm
• 10% van het land, geen belasting
• Taak van zielzorg
• Klein deel geestelijken hield zich er echt mee bezig
• Verlichte denkers: gelijke rechten voor alle godsdiensten!

Tweede stand

• Adel; mensen met aanzien en titels als baron of graaf
• Inkomsten uit hun land
• Hoefden geen belasting te betalen omdat zij belangrijke functies hadden in het leger, bestuur en rechtspraak
• Verlangen naar tijd dat adel nog invloedrijk was!

Derde stand

• De rest; van dokters tot boeren
• 90% van de mensen
• Veel minder rechten, maar ze moeten veel belasting betalen!
• Vooral rijken meest ontevreden
• Filosofen: Ze werken hard, leven eenvoudig, maar krijgen niks!
• Kritiek op standenmaatschappij; hoge positie zou beloning moeten zijn voor bewezen talent en diensten!

Hoe kun je iedere stand op de afbeelding herkennen? Beschrijf de standen aan de hand van de bron.

Beschrijf een element uit de afbeelding die de kritiek op de standensamenleving het duidelijkst maakt.

Wie hoort bij welke stand?

Eerste stand

Tweede stand

Derde stand

Rijke koopman

Bisschop

Boer

Graaf

Baron

Priester

Klachten

• Voor het eerst sinds 1614 wordt Staten-Generaal bijeen geroepen; andere manier belasting heffen
• Alle drie standen moesten klachten verzamelen
• Openlijke discussies over maatschappelijke onderwerpen
• Oogsten mislukt (1788) en ijskoude winter, dus veel klachten!

Zorgen en roddels

• Lodewijk XVI in paniek; enorme staatsschuld, hervormingen mislukt
• Bespot omdat ze niets deden met hun eigen uitgaven
• Roddels over Marie-Antoinette: Madame Deficit (Staatsschuld)

Boeren

• Meeste Fransen waren boer
• Onderdeel derde stand
• Hoge belastingen
• Grond vaak in bezit van rijke landeigenaren, helft grond eigendom van koning, adel en geestelijkheid
• Pacht, grondbelasting per persoon en zoutbelasting.