4.4: Het oude regime DEEL 1

• Geschiedenis
• Middelbare school
• havo, vwo
• Leerjaar 2

Wat wordt gezien als een oorzaak voor het ontstaan van de Verlichting?

1. Kolonialisme en handelsrevolutie
2. Rationalisme en wetenschappelijke revolutie
3. Feodalisme en absolutisme
4. Religieuze dogma's en bijgeloof

Welk aspect was typerend voor de salons in het Frankrijk van de Verlichting?

1. De vrije uitwisseling van ideeën
2. Geheime bijeenkomsten
3. Alleen voor aristocraten
4. Strikte hiërarchie en etiquette

Hoe keken verlichtingsfilosofen naar het absolutisme?

1. Ze begrepen het absolutisme.
2. Ze omarmden het absolutisme.
3. Ze respecteerden het absolutisme.
4. Ze verwierpen het absolutisme.

Wat is een standenmaatschappij?

1. Een maatschappij zonder sociale hiërarchie
2. Een maatschappij met strikte sociale klassen
3. Een maatschappij met gelijke kansen voor iedereen
4. Een maatschappij waar iedereen evenveel verdient

4.4: Het Oude Regime

Het 'oude bewind' was onderverdeeld in drie standen; de geestelijkheid, de adel en de derde stand die de rest van de mensen vormden. De derde stand was verplicht hoge belastingen te betalen. Het regime moet de Staten-Generaal bijeen roepen, waar de standen gebruik van maken om hun klachten kenbaar te maken.

Leerdoelen 4.4

4A: Je kunt uitleggen waarom we de maatschappelijke orde van voor de Franse Revolutie het Ancien Régime zijn gaan noemen. 

4B: Je kunt uitleggen wat de belangrijkste eigenschappen zijn van de drie standen in de Franse samenleving van voor de Franse Revolutie. 

4C: Je kunt verklaren wat de oorzaken waren voor onvrede onder de Franse bevolking aan het begin van de Franse Revolutie.

Ancien Régime (4A)

• Koning hoofd van regering
• Nam alle belangrijke beslissingen
• Later Ancien Régime genoemd, het 'oude bewind': gebaseerd op feodaliteit, horigheid en absolutisme
• Standenmaatschappij met grote verschillen in rechten en plichten
• Oneerlijk volgens velen!

Eerste stand (4B)

• Geestelijkheid, functie in de kerk
• Sommigen rijk, anderen arm
• 10% van het land, geen belasting
• Taak van zielzorg
• Klein deel geestelijken hield zich er echt mee bezig, de rest hield zich met andere zaken bezig!
• Verlichte denkers: gelijke rechten voor alle godsdiensten!

Tweede stand (4B)

• Adel; mensen met aanzien en titels als baron of graaf
• Inkomsten uit hun land, hoefden geen belasting te betalen omdat zij belangrijke functies hadden in het leger, bestuur en rechtspraak
• Verlangen naar tijd dat koning niet alle macht had en adel nog invloedrijk was!

Derde stand (4B)

• De rest; van dokters tot arbeiders
• 90% van de mensen
• Veel minder rechten, maar ze moeten veel belasting betalen!
• Vooral rijken willen invloed voor hoge belastingen
• Filosofen: Ze werken hard, leven eenvoudig, maar krijgen niks!
• Kritiek op standenmaatschappij; hoge positie zou beloning moeten zijn voor bewezen talent en diensten!

Leg uit wat de tekenaar van de afbeelding duidelijk wilt maken (boodschap).

Noem een reden waarom de derde stand ontevreden was over de standenmaatschappij.

Aan de slag!

• Opdrachten paragraaf 4.4
• Werkboek of laptop

Wie hoort bij welke stand?

Eerste stand

Tweede stand

Derde stand

Rijke koopman

Bisschop

Boer

Graaf

Baron

Dominee

Wie behoorde niet tot de belastingvrije groep in het ancien regime?

1. Edelen
2. Kooplieden
3. Geestelijken
4. Grote landeigenaren