Leven in de Sovjet Unie

• Geschiedenis
• Middelbare school
• vmbo t
• Leerjaar 2

Van oorlog naar oorlog

5. Stalin: leider van de Sovjet-Unie

Feniks, Geschiedenis Werkplaats, Memo, Saga

Leerdoel

Aan het eind van deze les kun je herkennen en uitleggen hoe de Sovjet-Unie werd bestuurd door Stalin.

Socialisme

• Het socialisme wilbetere arbeidsomstandigheden voor fabrieksarbeiders

Wat is het probleem?

• Loop van de geschiedenis wordt bepaald door economische omstandigheden. 

• In iedere samenleving ontstaan klassen die een tegengesteld belang hebben, daardoor is er klassenstrijd. 

• In de tijd van Marx betreft dat de strijd tussen de steeds rijker wordende groep kapitalisten en de steeds armer worden massa van proletariërs.

Karl Marx

Hoe kan ik de samenleving verbeteren voor arbeiders?

Conclusies beschreven in:

• Het Communistisch Manifest (een folder)   

    -samen met Friedrich Engels 

• Das Kapital (boek)

Wat is communisme/Marxisme

• Arbeiders aan de macht

• Alle rijkdommen (ook de fabrieken en de machines) naar de arbeiders

• Omdat 'rijken' en fabrikanten dit niet zomaar zullen laten gebeuren zal er een revolutie van arbeiders komen, mét geweld. Wereldrevolutie.

Wat is het doel van communisme? 

• Einde aan de klassenmaatschappij (indeling van de maatschappij naar economische positie)

• Mensen hebben evenveel bezit.
  

• Tegen kapitalisme (ergens geld in stoppen met als doel meer geld te verdienen: winst maken). 

Wat heeft Marx bereikt tijdens zijn leven?

• Toen Marx in 1883 stierf was er nog nergens een revolutie van arbeiders geweest en bestond het communisme alleen op papier

• "Arbeiders aller landen verenigt U"

Vanaf 1890, ontwikkelen zich twee vormen van socialisme:

• Communisme (geweld)
• Sociaal-democratie of socialisme (geweldloos)

Tsaar Nicolaas II en zijn familie

Tsaar

• Rijkdom
  
• alle macht
• geheime politie

Rusland vóór 1917

• Keizerrijk; Russische keizer is een tsaar.
• Grote verschillen tussen arm en rijk.
• Bondgenoot van Engeland en Frankrijk vóór en tijdens de Eerste Wereldoorlog (tot 1917).
• De heerschappij van de tsaar werd in 1917 beeïndigd. (De oorzaken hiervan op de volgende slide.)
  

Oorzaken van de val van de tsaar

1. De Eerste Wereldoorlog 
2. Voedseltekorten 
3. Stakingen en demonstraties 
4. Muiterij in het leger 
5. Falend beleid van de tsaar

Russische Revolutie

Februari 1917

• Voedselrellen en stakingen.
• Demonstraties tegen de tsaar.
• Er komt een voorlopige (democratische) regering.
• Tsaar treedt af en wordt gearresteerd.

Aprilstellingen van Lenin april 1917 

 

 

 

 

 

 

 

• Alle grond aan de boeren .
• Alle macht aan de sovjets. 
• Alle fabrieken aan de arbeiders. 
• Vrede met Duitsland.

Oktober 1917

• Onrust in Rusland blijft.
  
• Duitsland(!) helpt Lenin, Rusland binnen te smokkelen (april 1917).
  
• Communisten o.l.v. Lenin grijpen de macht en de voorlopige regering wordt afgezet.

De Sovjet-Unie

De Sovjet-Unie is de naam voor Rusland (met een aantal andere landen) tussen 1922 en 1991, toen het land een communistische dictatuur was.  

Een sovjet is een raad van boeren, arbeiders en soldaten.  Het bestuur van Sovjet-Unie zou in handen van deze sovjets moeten zijn.

0

Hoe zag de Sovjet-Unie onder Lenin er uit?

• Eén partij heeft de macht: de Communistische Partij. 
• Zij voeren het communisme in.
  
• Geheime politie rekent af met ‘vijanden’ van de Revolutie.
  
• Alle productie gaat naar de staat.
• Geen privé-bezit.
• Nationalisatie van banken en fabrieken.

0

SAMEN MAKEN

WERKBOEK BLADZIJDE 74

OPDRACHTEN

2+3

Stalin wordt dictator

• Na dood van Lenin (1924) komt Stalin aan de macht.
• Invoering Vijfjarenplan/ Planeconomie.
• Hij wilde sterker worden dan de VS.
• Industrialiseert de Sovjet Unie.

Planeconomie

Dit betekende dat de staat besliste wat én hoe er moest worden geproduceerd. 

• Planeconomie: voor bepaald aantal jaar vastleggen wat er geproduceerd moet worden. 5 jaar werd er dat bij de Sovjet Unie vastgelegd. 
• Economisch gezien rampzalig, altijd tekorten.
• Mensen zeggen niks.......
  

De Grote Terreur

• Stalin zag overal tegenstanders, 
• Tussen 1934 en 1938 laat Stalin rond de 1 miljoen 'tegenstanders' oppakken en veroordelen.
• De Sovjet-Unie wordt zo 'gezuiverd'.
• Strafkampen in Siberië
• Geheime politie-Spionnen
• Showprocesen
  

• Politieke strafkampen.
• 'opvoedingskampen' waar dwangarbeid wordt verricht.

• Ontsnappen was zinloos: de kou en de wolven doden je dan wel. 
  

Stalin: onze Grote Leider

Ook Stalin maakte gebruik van propaganda, net als Hitler. Op scholen leerde de leerlingen dat Stalin een geweldige leider was. Pas na zijn dood in 1953 kwam men erachter dat hij verantwoordelijk was voor ongeveer 20 miljoen doden. 

Propaganda

Verheerlijking van

arbeiders en boeren

De Sovjet-Unie is een land van arbeiders en boeren,

dit zijn de helden van het land!

Overigens leek dit in propaganda veel mooier dan de realiteit was...

Propaganda (1): Verheerlijking van arbeiders en boeren.

De Sovjet-Unie is een land van arbeiders en boeren, dit zijn de helden van het land! 

Propaganda (2): Verheerlijking van arbeiders en boeren. 

De Sovjet-Unie is een land van arbeiders en boeren, dit zijn de helden van het land! 

Persoonsverheerlijking (1)

Om het volk te laten zien dat Stalin de beste leider voor het beste volk, in het beste land was, liet Stalin zich graag afbeelden als een geweldige leider: een vader voor het volk. 

 Persoonsverheerlijking (2)

           Persoonsverheerlijking (3)