Stambomen

• Biologie
• Middelbare school
• havo, vwo
• Leerjaar 2

Stambomen

Lesdoel: een stamboom kunnen aflezen en de regels van erfelijkheid (dominant, recessief, kruistabel maken) erop kunnen toepassen

Beschrijf in je eigen woorden wat een recessieve erfelijke eigenschap betekend (je mag bij je beschrijving een voorbeeld geven ter verduidelijking)

Het hebben van sproeten is een recessieve eigenschap.
Jan heeft zowel informatie voor het hebben van sproeten als informatie voor het niet hebben van sproeten in zijn genotype.
Is Jan homozygoot of heterozygoot voor deze eigenschap?

1. homozygoot
2. heterozygoot

Het hebben van sproeten is een recessieve eigenschap.
Jan heeft zowel informatie voor het hebben van sproeten als informatie voor het niet hebben van sproeten in zijn genotype.
Hoe zou je Jan zijn genotype met letters weergeven m.b.t. sproeten?

1. AA
2. Aa
3. aa

Het hebben van sproeten is een recessieve eigenschap.
Jan heeft zowel informatie voor het hebben van sproeten als informatie voor het niet hebben van sproeten in zijn genotype.
Wat is Jan zijn fenotype m.b.t. sproeten?

1. Wel sproeten
2. Geen sproeten

Stamboom

Afstamming en dus ook erfelijkheid kan in een stamboom worden weergegeven.

Een rondje is een vrouw/meisje.

Een vierkant is een man/jongentje

Stamboom

Een horizontale lijn TUSSEN twee personen is een relatie.

De lijn daarvandaan naar onder met daaronder weer rondje(s) en/of vierkantje(s) geven de kinderen uit deze relatie aan.

Wat is de relatie tussen persoon 1 & 6

1. Moeder(1) en dochter (6)
2. Moeder(1) en zoon (6)
3. Vader(1) en dochter(6)
4. Vader(1) en zoon(6)

Wat is de relatie tussen persoon 4 & 9

1. Moeder(4) en dochter (9)
2. Moeder(4) en zoon (9)
3. Vader(4) en dochter(9)
4. Vader(4) en zoon(9)

Toepassen van erfelijkheid op stambomen

In de stamboom hiernaast zie je de erfelijke eigenschap haarkleur (bruin en blond in dit geval) binnen een familie weergegeven.

Aan de hand van de stamboom kan je al aflezen welke van de twee dominant is.

Wie ziet het? VINGERS aub.

Bruin haarkleur is dominant over blonde haarkleur.

Nu kunnen we het genotype van alle personen in deze stamboom in ieder geval gedeeltelijk invullen.

Dat gaan we samen op het bord doen!

En nu?

Duidelijk? Dan ga je zelf verder werken met de opdrachten erfelijkheid. (vergeet niet om eventueel de filmpjes te kijken ter ondersteuning)

Nog lastig? Dan kom je samen met mij oefenen.