Les 6: Verlichting

• Nederlands
• Middelbare school
• havo
• Leerjaar 4

Welkom

Ga lekker zitten. 

Leg alvast je laptop en evt. pen en papier klaar.

                                                    Nederlands havo4

Opdracht

• Bekijk de herhalingsuitdaging + beantwoord voor jezelf.
• Schrijf je antwoorden op papier.
• Klaar? Bestudeer 247 t/m 249 + tekst 'Kinderliteratuur'

Antwoorden 4 pt

• Het getal 3 symboliseert de vader, zoon, heilige geest
• Eercultuur, een gezamenlijk (collectieve) moraal over wat goed en slecht is
• Standenmaatschappij: mensen behoorden tot verschillende standen waarbij de hoogste de meeste macht had (geestelijkheid) en hoe lager de stand hoe minder macht
• Middeleeuwse verhalen rijmen omdat ze makkelijk te onthouden moesten zijn omdat ze mondeling overgedragen werden (orale cultuur0

check hoeveel punten de leerlingen hebben en waar ze nog vragen over hebben

Antwoorden 3 pt

• Beatrijs droomt 3 keer (symboliek)
• Beatrijs verkoopt haar lichaam, dit vindt ze minder erg dan bedelen, wat als de allerlaatste mogelijkheid wordt gezien
• Beatrijs kan terugkeren omdat Maria al die tijd haar plek heeft ingenomen in het klooster. Daar dachten ze dus dat ze helemaal niet weg was

check hoeveel punten de leerlingen hebben en waar ze nog vragen over hebben

Antwoorden 2 pt

• Willem schreef Reinaert de vos. Dat weten we door dat dit in de eerste regels genoemd wordt
• Het heeft niet direct een les of boodschap maar het legt een spiegel voor aan de mensen zodat ze na kunnen denken over hun eigen gedrag en opvattingen

check hoeveel punten de leerlingen hebben en waar ze nog vragen over hebben

Antwoorden 1 pt

• De Gouden eeuw staat voor de welvarendheid, de bloeiperiode op economisch gebied van Nederland
• Renaissance betekent letterlijk wedergeboorte
• Het belangrijkste verschil tussen de middeleeuwen en de renaissance is dat in het eerste het leven draaide om het hiernamaals. Alles moest daarvoor wijken. In de renaissance kwam er meer oog voor het leven op aarde, waardoor de wetenschap en de kunst (uit de klassieke oudheid) kon ontwikkelen

check hoeveel punten de leerlingen hebben en waar ze nog vragen over hebben

W

Terugblik Bontekoe

Antwoorden Bontekoe

1 : ons te machtig werd= we het niet meer aankonden; beraadslagen=overleggen; noch = ook niet; schaamdeel=gedeelte van het lichaam waar geslachtsdeel zit.

2: uitbeelding= een beeld dat van iets gemaakt is of bestaat; voorstelling= idee dat je over iets of iemand hebt; achterliggende werkelijkheid= niet het woord of beeld waarmee die werkelijkheid wordt uitgebeeld, maar de werkelijkheid zelf.

3: hier maken de leerlingen een zo volledig mogelijke lijst van alle woorden die Bontekoe gebruikt voor zijn bemanningsleden en voor de inwoners van het eiland: van hun uiterlijk, gedrag, geluiden etc.

Antwoorden Bontekoe

4: De woorden die Bontekoe voor de anderen gebruikt, maken van de bemanning verstandige mensen (ze overleggen, beraadslagen, denken na over wat ze doen. Ze voeren wat ze doen ook nauwkeurig uit: bekijken de koers, het landschap etc. Het beeld van de bemanning is dus dat ze weldenkend zijn. De eilanders brengen zaken naar de zeelieden toe (zijn dus dienend). Ze maken geluiden als beesten (zijn dus dierlijk). Ze drinken zonder dat ze idee hebben hoe een beker/schaal te gebruiken (zijn dus onbeschaafd), en doen wilde dingen als ze gedronken hebben (zijn dus ongeremd). Ze dansen als ze muziek horen (ook dat is ongeremd), en blijken niet de god van de zeelieden te kennen (zijn dus onwetend). In deze passages beschrijft Bontekoe zijn eigen bemanningsleden vrijwel niet, maar hij suggereert wel dat er contrast is: het valt hem op dat de eilanders dienend, dierlijk, onbeschaafd, ongeremd en onwetend zijn.

Antwoorden Bontekoe

5: Daarmee blijft hij binnen het beeld dat men toen van de Ander in het Oosten had: omdat die Ander minder beschaafd was, was het begrijpelijk dat de Ander de westerling diende. Dat de Ander de ware God niet kende, werd ook vaak aangehaald als verklaring/reden voor deze manier van kijken.

6: In die advertentie zie je veel terug. Bijvoorbeeld: de westerling is de buitenstaander die op bezoek komt bij de Ander, de Ander is druk in de weer om eten te maken voor de westerling, en de westerling becommentarieert het doen en laten van de Ander zonder werkelijk met ze in gesprek te gaan.

Literatuurgeschiedenis

Ik kan de hoofdlijnen schetsen van de literatuur in de Verlichting.

Verlichting (1700 - 1800)

• 18e eeuw: wordt ook wel eeuw van de rede genoemd 
• groot vertrouwen in het vermogen van mensen om zelfstandig na te denken 
• verbetering mogelijk voor samenleving én individu 
• opvoeding van kinderen 
• vrijheid, gelijkheid en broerderschap 

Verlichting (1700 - 1800)

• de tijd van pruiken en revoluties
• belangrijkste gebeurtenis van de 18e eeuw: Franse Revolutie 
• absolutisme: overblijfsel van de middeleeuwse standenmaatschappij

Verlichting (1700 - 1800)

• de tijd van pruiken en revoluties
• belangrijkste gebeurtenis van de 18e eeuw: Franse Revolutie 
• absolutisme: overblijfsel van de middeleeuwse standenmaatschappij

• In Nederland rond 1780 ook verzet
• Van de welvaart niks meer over: oorlog verloren, werkloosheid, armoede, regenten corrupt
• schuld van stadhouder Willem V?
• patriotten vs. orangisten

Verlichting (1700 - 1800)

• 1795: Bataafse Republiek gesticht: grondwet, algemeen mannenkiesrecht, nationaal en democratisch gekozen parlement

• ook in de wetenschap veel ontdekkingen: stoommachine, vaccinaties, experimenten elektriciteit
• het was dus mogelijk om zelf kennis te verwerven door onderzoek en logisch denken!
• niet langer alleen de bijbel bron van kennis

Verlichting (1700 - 1800)

Onderwijs

• onderwijs en opvoeding speelden een grote rol
• kinderboeken hadden opvoedkundig karakter

deze is leuk met beeld

deze is als rap, ook leuk

Opdracht

Beantwoord de vragen bij de Pruimenboom en Lekker stout in tweetallen

Antwoorden

1. Jantje ziet pruimen, wil ze plukken, maar vraagt toch zijn vader, die beloont hem voor zijn gehoorzaamheid. Het andere is een opsomming van alle stoute dingen die de ik zou willen doen.

2. Kinderen, ene stout andere braaf, rijm, toon, taal, strofen etc. 

3. Met ideale brave kinderen die luisteren en beloond worden en die andere juist een waarin kinderen kunnen doen wat ze willen.

4. De moraal is dat gehoorzaamheid loont.

5. Toen wel, nu misschien niet zo. 6. eigen voorbeelden.

Opdracht

• Neem blz. 247 t/m 249 door.
  
• Maak opdracht 1 en opdracht 2 (6.5.1 opvoeding)
• Vul je tijdlijn aan met de theorie. 

waarom verlichting?

Huiswerk

• Tijdlijn aangevuld t/m Verlichting: blz. 247 t/m 249 doornemen + aantekeningen

     opdracht 1 en 2 af + nagekeken             (ELO)