Parlementaire Democratie: §5 In het stemhokje is iedereen gelijk maar daarbuiten?

• Maatschappijleer
• Middelbare school
• havo
• Leerjaar 4

Leerdoel

Je kunt uitleggen welke actoren een rol spelen in het proces van politieke besluitvorming. Onder deze actoren worden ook verstaan niet verkozen actoren als pressiegroepen, ambtenaren en massamedia. Je kunt de belangen en de machtsmiddelen van deze actoren benoemen en de fases waarin zij betrokken zijn in het besluitvormingsproces

actor

iemand die een handeling verricht en daarmee een proces beïnvloedt

We zagen hier een voorbeeld van de taak medewetgeving
Meer specifiek:

1. recht van amendement
2. stemrecht
3. recht van bevordering
4. bevorderingsrecht

Op basis van de grafiek kun je stellen dat er een versplintering van partijen heeft plaatsgevonden. Dit is:

1. Beter voor de democratie
2. Minder goed voor de democratie

Tot welke nieuwe partij is de KVP samen met de ARP en de CHU gefuseerd? 

(volgende slide is de grafiek weer te zien)

De KVP is samen met de ARP en de CHU gefuseerd tot:

Waarom is de kritiek op het stelsel van dualisme in de Nederlandse politiek?

Hoofdtaken parlement

(mede)wetgeving

Controleren van de regering

Conversie/omzetting

(h)erkennen van problemen

Uitvoering

Terugkoppeling

Beïnvloeden van besluiten

Media
Politieke partijen
Belangengroep/lobbyen
Adviesorganen
Vierde macht

Functies massamedia

Amusementsfunctie
Informatieve functie
Meningsvormende functie
Agendafunctie
Waakhondfunctie

Functies media

Spreekbuisfunctie

Via de media kun je als burger je mening geven. Zo kun je de krant bellen over een plaatselijk probleem of kun je op social media je mening geven over een probleem. Je gebruikt de media dan als spreekbuis

Controlerende functie

Journalisten houden in de gaten of politici wel doen wat ze beloven

Meningsvormende functie

In krantenartikelen kun je veel goede argumenten lezen over plannen. Zo kun je ook beter je eigen mening vormen

Informatieve functie

We lezen over politieke besluiten in kranten of lezen het op nos.nl bijvoorbeeld. Zo blijven we dankzij de media op de hoogte

Agendafunctie

Journalisten berichten over problemen in de samenleving. Daardoor komen deze problemen op de politieke agenda te staan.

Je kunt er normaal gesproken vanuit gaan dat nieuws gecheckt is door journalisten of redacties. Door de opkomst van social media heeft fake news ook een sprong gemaakt. En wordt soms door politici, bedrijven en overheden gebruikt om nepnieuws te verspreiden

Fake news

Nepnieuws

Nepnieuws is misleidende informatie die wordt verspreid om geld te verdienen of om de mening van het publiek te beïnvloeden. 

in hoeverre heeft Facebook, in het bijzonder Zuckerberg, hierin een verantwoordelijkheid? Of moeten overheden een lijn trekken?

Of is het aan de burger zelf?

eerste twee minuten is inzichtelijk om te kijken

Politieke partijen

Lid worden van politieke partij. Je zit zo dichter bij het vuur

Politieke partijen selecteren op deze manier mensen voor belangrijke politieke functies (selectiefunctie)

Belangengroep

Groep van mensen die eenzelfde belang delen (werknemersorganisatie, LAKS of ANWB )

Lobbyen: het behartigen van belangen in persoonlijke contacten met politici (wandelgangen)

Actiegroep

Heeft slechts 1 bepaald doel: bijvoorbeeld betere aansluiting van openbaar vervoer op lestijden

Belangengroepen en actiegroepen samen noemen we ook wel: beweging of pressiegroep

Invloed van pressiegroep

Pressiegroepen: groepen die met bepaalde belangen de politiek willen beïnvloeden.

Greenpeace, BONT voor dieren, LAKS, Amnesty

Druk uitoefenen, actie voeren en 

Lobbyen = steun vragen voor jouw standpunten bij de politiek.

SER en Raad van State

SER: Vast adviesorgaan van onze regering. In deze sociaal economische raad  zit een vertegenwoordiging van de werkgevers- en werknemersorganisatie (en kroonleden)

Raad van State: onafhankelijk advisseur van de regering over wetgeving

Vierde macht

Trias Politica

Wat zou dan de vierde macht kunnen zijn?

Vierde macht

De ambtenaren

Deze ambtenaren blijven op hun post zitten als er een nieuwe verkiezing gehouden is. Veel ervaring blijft dus zitten, maar ook
veel invloed gaat hier vanuit

Je ziet dat het politieke besluitvormingsproces meer behelst dan allen het debat in het parlement. 

Het wordt omgeven door een hoop actoren die invloed hebben of hopen te hebben. In hoeverre is dit democratisch? Hebben sommige groepen eigenlijk niet te veel invloed? En hoe eerlijk is het dat je invloed kunt kopen (lobbyisten inhuren). 

Maken

Zie planner