Tijdvak 6

• Geschiedenis
• Middelbare school
• vwo
• Leerjaar 4

H6 Regenten en Vorsten

Tijdvak 6

Kenmerkende aspect

het streven van vorsten naar absolute macht

Kenmerkende aspect

de bijzondere plaats in staatkundig opzicht en bloei in economisch en cultureel opzicht van de Nederlandse Republiek

Kenmerkende aspect

wereldwijde handelscontacten, handelskapitalisme en het begin van en wereldeconomie

Kenmerkende aspect

de wetenschappelijke revolutie

bron 6

In 1663 bezoekt de Fransman Balthasar de Monconys de stad Amsterdam. Hij schrijft hierover:

Daarna begaven we ons naar de admiraliteit1). (…) Het marinepakhuis [van de

admiraliteit] is een reusachtig bakstenen gebouw, bestaande uit een grote

binnenplaats met daaromheen vier dubbele hoofdgebouwen van elk drie

verdiepingen. Daarin lagen alle toebehoren voor zeventig [oorlogs]schepen

gesorteerd. Alles ligt keurig geordend en van elk voorwerp zijn wel drie stuks

(…). Eenzelfde overvloed is te vinden in het Indische magazijn.

noot 1 De admiraliteit is verantwoordelijk voor de organisatie van de marine en is verantwoording schuldig aan de Staten-Generaal.

Gebruik bron 6.
In de zeventiende eeuw bloeit de handel in de Republiek.
3p 10 Licht dit toe door:
- met een ander kenmerkend aspect uit de zeventiende eeuw 'de bloei in economisch opzicht van de Nederlandse Republiek' te verklaren en
- met een verwijzing naar de bron uit te leggen dat het beleid van de Republiek de bloei van de handel bevordert.

bron 2

In 1604 publiceert de schoolmeester Willem Bartjens een rekenmethode, De Cijfferinghe. Hierin staan sommen als:

1. 560 soldaten verdedigen een schans (vestingwerk), en hebben voedsel voor 7 maanden: ze besluiten samen om als ze belegerd worden de schans niet binnen 10 maanden over te geven. Vraag: hoeveel mannen moeten ze laten gaan om met hun voedsel de schans tien maanden te kunnen verdedigen? (oplossing: 168)
2. 6 timmermannen maken in 186⅔ dagen een schip van 66 lasten (inhoudsmaat voor schepen). Vraag: als men 10 mannen aanstelt, in hoeveel dagen kunnen die dat schip maken? (oplossing: 112 dagen)

Gebruik bron 2.
Bartjens sluit met zijn sommen aan op de actuele situatie in de Republiek in de zestiende én de zeventiende eeuw.
4p 4 Leg voor beide sommen apart uit welke actualiteit dit is, waarbij je je antwoord voor de eerste som ondersteunt met een kenmerkend aspect uit de zestiende eeuw en voor de tweede som met een kenmerkend aspect uit de zeventiende eeuw.