H2 Straling - 2.4 Straling gebruiken

• Natuurkunde
• Middelbare school
• havo
• Leerjaar 3

H2 Straling - 2.4 Straling gebruiken

Het elektromagnetisch spectrum bestaat uit verschillende soorten straling.  Zet De straling in de juiste volgorde.

Het spectrum :

röntgenstraling

zichtbaar licht

IR-straling

Gammastraling

UV straling

Microgolven

radiogolven

Alfa en beta straling zijn:

1. deeltjesstraling
2. elektromagnetische straling
3. zowel deeltjesstraling als elektromagnetische straling

mobiele telefoon

magnetron

zonlicht

UV straling

Rontgenstraling

Gammastraling

Alfa straling

Beta straling

De halfwaardetijd van I-123 is 13,2 dagen. Hoeveel procent van de straling is er nog over na 39,6 dagen?

Straling gebruiken

Straling kan op 3 manieren nuttig worden gebruikt

1. Communicatie
2. Onderzoek
3. Behandeling

Communicatie

Om apparaten met elkaar te laten communiceren gebruik je elektromagnetische straling: radiogolven tot zichtbaar licht

radiogolven: tv, radio, gps

microgolven: mobiel, wifi, bluetooth

hoe kleiner de energiepakkertjes van straling zijn hoe groter het bereik. radiogolven hebben groter bereik dan microgolven. 

Infrarood: afstandbediening, glasvezelverbinding 

Zichtbaar licht: vuurtoren, gebaren en lichaamstaal, lezen.  Afstand is beperkt. geen licht  geen communicatie

Onderzoek

door gebruik te maken van straling kan een dokter zonder opereren in een lichaam kijken. 

Röntgenstraling:

Röntgenfotos: botbreuken 

CT-scanner: maakt plakjes van je lichaam maakt mogelijk om afwijkingen aan bloedvaten en kleine tumoren  op te sporen. 

infrarood straling: temperatuur meten (infraroodthermometer) 

onderzoek met gammastraling

1. een tracer wordt in je lichaam gespoten. een tracer zendt gamma straling uit 
   
   
2. de tracer verspreidt zich door je lichaam en komt aan bij het orgaan dat onderzocht moet worden of vindt tumorcellen. 
   
   
3. de gamma straling die de radioactieve tracer uitzendt komt je lichaam uit en kan met een gammacamera geregistreerd worden

  4. voorbeeld tracer: radioactief jodium. 

Behandeling

Tumorweefsel kun je vernietigen met door bestralen. met bestralen richt je een bundel straling op de tumor. 

Uitwendige bestraling: Bestraling vindt plaats buiten het lichaam. Vaak gebruik gemaakt van gammastraling. Gammastraling heeft groot doordringend vermogen. Zit de tumor niet te diep kan je gebruik maken van beta-straling. 

Inwendige bestraling: Radioactief materiaal wordt in het lichaam gebracht (chemotherapie).  een radioactieve stof die alfa-straling uitzendt wordt dicht bij tumor geplaatst.  

alfa-straling heeft een klein doordringend vermogen, hierdoor ontstaat weinig schade aan gezond weefsel.  door grootte stralingsenergie en massa richt alfa-straling wel veel schade aan tumoren aan. 

Kerncentrale

• Uranium wordt gespleten in een reactorvat door het te beschieten met neutronen.
• Door de kettingreactie komt veel warmte vrij.
• Water wordt verwarmd tot stoom.
• De stoom drijft een turbine aan.
• De turbine laat een generator     draaien die elektriciteit maakt.