Les 6 (G)

• Biologie
• Middelbare school
• vmbo t, mavo
• Leerjaar 3

Thema 8 Gedrag

Herhaling basisstof 3

Uitleg basisstof 4

Opdrachten maken basisstof 4

Quiz

Afsluiting

Vorming van gedrag

• Aangeboren gedrag/ instinct (erfelijke factoren) = nooit voorgedaan
• Aangeleerd gedrag (leerprocessen)

Gedrag = mix van aangeboren en

aangeleerd gedrag

Thema 8 Gedrag

Basisstof 1 Wat is gedrag?

Basisstof 2 Oorzaken van gedrag

Basisstof 3 Aangeboren en aangeleerd gedrag

Basisstof 4 Sociaal gedrag

Basisstof 5 Gedrag bij mensen

Doelstelling 4

Je kunt verschillende typen sociaal gedrag onderscheiden

… dieren kunnen niet met elkaar praten, toch communiceren ze met elkaar…

Communicatie door signalen

Signalen kunnen worden afgegeven via:

1. Geuren
2. Kleuren
3. Geluiden
4. Houdingen
5. Gebaren

signalen

Taakverdeling

- Soortgenoten in een groep hebben niet hetzelfde gedrag, maar de taken zijn verdeeld. 

- Door samen te werken vergroten ze hun overlevingskansen. 

Sociaal gedrag

• Territoriumgedrag
• Dreiggedrag
• Aanvalsgedrag
• Vluchtgedrag
• Baltsgedrag
• Broedzorg
• Imponeergedrag
• Verzoeningsgedrag
  

Broedzorg

Na de paringsdans (balts) komt

het paren. Na het paren, komen

er jongen. Het uitbroeden van of

grootbrengen van de jongen, heet 

broedzorg.

Overspronggedrag

Wanneer dieren in geval van een ruzie geen vlucht-, dreig- of aanvalsgedrag laten zien, maar iets heel anders. Noemen we dit oversprong gedrag.

Voorbeeld: Een hond gaat zich krabben en vlucht.

Aan de slag

Lezen basisstof 3 (blz. 131-134)

Maak de vragen van basisstof 4 uit het boekje 

Iedereen maakt de PO zelfstandig. Overleggen mag (fluisteren)

Af? Doe mee met de quiz

Boekje moet vandaag tijdens de les ingeleverd worden.

Woensdag: SO b1 t/m b4

Aan de slag

Lezen basisstof 4 (blz. 131-134)

Maken opdrachten 25 t/m 31 

Overleggen mag zacht/fluisteren

Af? Laten zien en je mag iets voor jezelf doen 

Wat is sociaal gedrag?

1. een leeuw die een gnoe opeet
2. een kat die sist naar een hond
3. een leeuw die vecht met een andere leeuw
4. een man die zijn hond leert pootjes geven

Dit is een voorbeeld van

1. dreiggedrag
2. vluchtgedrag
3. baltsgedrag
4. territoriumgedrag

Welke vorm van gedrag is dit?

1. Voortplantingsgedrag
2. Broedzorg
3. Baltsgedrag
4. Territoriumgedrag

Wat is de leider van de groep

1. Dominant
2. Onderdanig
3. Rangorde
4. De grootste

Territorium - Territoriumgedrag
Wat is NIET waar?

1. Een territorium is een eigen leefgebied
2. De grenzen van een territorium worden afgebakend
3. Vooral vrouwtjes bewaken het territorium
4. Het territorium wordt verdedigd door te dreigen en evt. te vechten is territoriumgedrag

Wat is geen voorbeeld van sociaal gedrag?

1. vlooien bij apen
2. mens laat hond uit
3. katten vechten met elkaar
4. twee eenden baltsen

Twee katers die hevig naar elkaar dreigen, gaan plotseling beide hun vacht schoonlikken.

Hoe heet het gedrag dat de katten dan vertonen?

1. imponeergedrag
2. overspronggedrag
3. verzoeningsgedrag
4. sociaal gedrag

biologiepagina.nl

Einde van de les

Ruim je spullen op, je mag iets voor jezelf doen. 

Blijf op je plaats zitten tot de bel gaat. 

Huiswerk vrijdag: t/m opdracht 31

Thema 8 Gedrag

Herhaling basisstof 4

Uitleg basisstof 5

Opdrachten maken basisstof 5

Afsluiting

Communicatie door signalen

Signalen kunnen worden afgegeven via:

1. Geuren
2. Kleuren
3. Geluiden
4. Houdingen
5. Gebaren

Sociaal gedrag

• Territoriumgedrag
• Dreiggedrag
• Aanvalsgedrag
• Vluchtgedrag
• Baltsgedrag
• Broedzorg
• Imponeergedrag
• Verzoeningsgedrag
  

Thema 8 Gedrag

Basisstof 1 Wat is gedrag?

Basisstof 2 Oorzaken van gedrag

Basisstof 3 Aangeboren en aangeleerd gedrag

Basisstof 4 Sociaal gedrag

Basisstof 5 Gedrag bij mensen

Doelstelling 5

Je kunt de overeenkomsten en de verschillen tussen gedrag van mensen en gedrag van dieren. 

Overeenkomsten gedrag mens en dier

- Bij beiden is het gedrag bepaald door erfelijke factoren

- Beiden vertonen ze territoriumgedrag, dreiggedrag en imponeergedrag 

- Beiden zijn gevoelig voor sleutelprikkels en supranormale prikkels

Verschillen tussen mens en dier

- Gedrag bij mensen wordt sterker bepaald door leerprocessen.

- Mensen beoordelen gedrag op basis van normen en waarden (die voor hen belangrijk zijn). 

Waarden: wat mensen belangrijk vinden (bijvoorbeeld eerlijkheid)

Normen: regels die bij die waarden horen (bijvoorbeeld, je mag niet stelen)

Normen en waarden zijn bij iedereen verschillend. Zo kunnen meningsverschillen of ruzies ontstaan.

Laat iedereen in zijn waarde :)

Rolpatroon

- In relaties hebben mensen een bepaalde rol

- Bij een bepaalde rol verwacht men bepaald gedrag

- Meest bekende (en veranderende) rol is het man-vrouwrolpatroon.

Aan de slag

Lezen basisstof 5 (blz. 125-127)

Maken opdrachten 34 t/m 41 (36 overslaan) 

Overleggen mag zacht/fluisteren

Af? Laten zien en je mag iets voor jezelf doen 

Bij wie wordt het gedrag sterker bepaald door leerprocessen? Bij een mens of bij een paard.

1. Mens
2. Paard

Wat is geen voorbeeld van een norm?

1. Opstaan voor een oudere in de bus
2. Je steelt niet
3. Respect
4. Als je teveel wisselgeld krijgt, zeg je dat eerlijk

Wat is geen voorbeeld van een waarde?

1. Je wacht met instappen, totdat iedereen is uitgestapt
2. Respectvol
3. Eerlijkheid
4. Vrijheid

Mensen en dieren vertonen beide territoriumgedrag

1. waar
2. niet waar

Op welke afbeelding wordt welk type gedrag vertoond?

Territoriumgedrag

Dreiggedrag

Imponeergedrag

Aangeleerd gedrag wat je als mens vertoont ligt ergens 'opgeslagen'. Waar?

1. In je DNA
2. In je kleine hersenen
3. In je hersenstam
4. In je grote hersenen

Welk gedrag van de mens is aangeboren?

1. Mensen durven niet naakt over straat te lopen, ook al is het heel erg warm.
2. Een baby huilt, want hij heeft een vieze luier.
3. Een meisje huilt, omdat ze niet met de jongens mee mag voetballen
4. Een jongen krijgt tranen in zijn ogen als hij hoort dat hij een onvoldoende heeft.

Einde van de les

Ruim je spullen op, je mag iets voor jezelf doen. 

Blijf op je plaats zitten tot de bel gaat. 

Huiswerk vrijdag: t/m opdracht 41