Spelling hoofdstuk 3 - 2ha

• Nederlands
• Middelbare school
• havo
• Leerjaar 2

Spelling hoofdstuk 3

SAMENSTELLINGEN en het KOPPELTEKEN - havo 2

Wat heb je deze les nodig?

• Je Nieuw Nederlands-boek
• Je schrift (maak de opdrachten in je schrift, en niet in je boek)
• Een pen
• Je telefoon

Wat is een samenstelling?

1. Een woord met een streepje erin
2. Een woord dat uit minimaal twee lettergrepen bestaat
3. Een woord dat bestaat uit meerdere werkwoorden
4. Een woord dat bestaat uit meerdere zelfstandig naamwoorden

Samenstellingen

Een samenstelling is een woord dat bestaat uit meerdere zelfstandige naamwoorden die aan elkaar zijn geplakt. We hebben in het Nederlands heel veel samenstellingen. Samenstellingen schrijven we altijd aan elkaar.  Dus niet met spaties (zoals in het Engels).

Voorbeelden: huisdeur, boekenkast, schooltas, laptoptas, telefoonoplader, kledinghanger, winterjas... 

Al deze woorden kun je opsplitsen in twee zn's: huis + deur = huisdeur.

Bedenk zelf een voorbeeld van een samenstelling (die nog niet is genoemd).

Koppelteken

Samenstellingen plakken we in het Nederlands het liefst allemaal aan elkaar. Soms levert dat uitspraakproblemen of onduidelijkheden op. Dan gebruiken we een koppelteken. 

Bijvoorbeeld: kant-en-klaarpakket, doe-het-zelver

Wanneer gebruik je een koppelteken?

• In samenstellingen met 'botsende' klinkers (aa, ai, au, ii, oe, oo, ou, ui)  na-apen
• In samenstellingen met letters/cijfers/tekens/afkortingen S-bocht, A4-formaat
• In samenstellingen met aardrijkskundige namen Zuid-Spanje
• In samenstellingen met voorvoegsels oud-voorzitter, niet-roker
• In samenstellingen waarbij het tweede deel een hoofdletter heeft on-Hollands
• In samenstellingen van twee gelijkwaardige woorden zwart-wit, hotel-restaurant

Wat is correct gespeld?

1. glasinloodraam
2. glas-inloodraam
3. glas-in-lood-raam
4. glas-in-loodraam

Wat is correct gespeld?

1. politie agent
2. politieagent
3. politie-agent

Wat is correct gespeld?

1. havoopleiding
2. havo-opleiding
3. havoöpleiding
4. HAVO opleiding

Wat is correct gespeld?

1. %-teken
2. % teken
3. %teken

In woorden met voorvoegsels gebruik je een koppelteken. Een voorbeeld van zo'n voorvoegsel is interim-. Wat betekent dat?

1. oud
2. nieuw
3. vast
4. tijdelijk

Wat is de juiste spelling?

1. Email
2. e-mail
3. email
4. E-mail

Wat is het tegenovergestelde van anti?

Hoe goed begrijp je inmiddels de regels van samenstellingen/het koppelteken?

😒🙁😐🙂😃

Huiswerk voor de volgende les

Doorlezen: theorie op blz. 98 in je boek. 

Maken: startopdracht op blz. 98 en opdracht 1, 2, 4 en 5 op blz. 99. 

Lever foto's van je opdrachten in via het linkje naar de LessonUp - komt bij het huiswerk in Magister te staan. Maak alles in je schrift!

Je mag deze LessonUp nu verlaten. Het huiswerk komt in Magister. Verlaat de Teams-les nog niet.