3. Veroveren en bouwen

• Geschiedenis
• Middelbare school
• havo, vwo
• Leerjaar 1

Het Romeinse Rijk

3. Veroveren en bouwen

Waar of niet waar:
De consuls leidden de senaat

1. Waar
2. Niet waar

Wat is hellenisme?

1. Verspreiding Griekse Cultuur
2. Verspreiding Grieks-Romeinse Cultuur
3. Veroveringen van Alexander de Grote
4. Veroveringen van Julius Caesar

Cultuur

• Hellenisme: cultuurverspreiding door Alexander de Grote
• Griekse soldaten trouwden met lokale vrouwen en kregen kinderen
• Romeinen doen hetzelfde: romanisering
• Romeinen kopieerden zoveel van de Griekse cultuur dat we spreken van Grieks-Romeinse cultuur
• Voorbeelden: goden, architectuur

Bestuur

• De Romeinen verdeelden de veroverde gebieden in provincies.
• Elke provincie kreeg een hoofdstad, van daaruit werd het gebied bestuurd.
  
• Aan het hoofd van de provincie stond een gouverneur.

Steden 

• Elke stad had een forum en badhuizen (thermen), winkels, restaurantjes, amfitheaters, villa’s 
• Een gemiddelde stad had ongeveer 1000 tot 5000 inwoners
• Rome 1 miljoen!  
• Kaarsrechte wegen​
  
• Midden in de stad: forum​
  
• Gebouwen: markthal, tempels, thermen

De Limes in Nederland

In Nederland is de grens van het Romeinse Rijk de rivier Rijn. Langs deze rivier bouwen de Romeinen forten en wachttorens.

Vanaf de grens kunnen ze de stammen in het noorden van het Rijk in de gaten houden, maar óók handel met ze drijven.

Reconstructie van Colonia Claudia Ara Agripinnensis - (Keulen) 

Het Forum lag op snijpunt van de twee belangrijkste wegen van de stad. 

Hoe heette de religieuze, politieke en economische centrum van een Romeinse stad?

1. Pax Romana
2. Forum
3. Romanisering
4. Senaat

Verschillen tussen Romeinse steden en platteland

Stad:

• Handelaren​ 
• Forum​
  
• Tempel​
  
• Markt

Platteland:

• Landbouw​
  
• Veeteelt​
  
• Grote boerenbedrijven​
  
• Pachters & slaven

Romeinen in West-Europa

In alle landen die de Romeinen veroveren, bouwen ze Romeinse gebouwen,

waarvan je er tegenwoordig nog steeds veel kunt bezoeken. Hierdoor zijn

archeologen ook veel te weten gekomen van de Romeinse techniek.

Pont du Gard (Frankrijk) is een Romeins aquaduct dat later is uitgebreid tot brug.

De Zwarte Poort (Porta Nigra) in Trier (Duitsland) was de poort van de stadsmuur.

De Arena van Nîmes (Frankrijk) is een amfitheater, gebouwd tussen 50 en 100 na Chr. en geïnspireerd op het Colosseum in Rome.

Het wordt tegenwoordig nog steeds gebruikt voor concerten en stierengevechten.

In dezelfde stad, Nîmes, is ook deze tempel te vinden. Het Maison Carrée, zoals het tegenwoordig heet, is een van de best bewaarde Romeinse tempels die men kan vinden op het grondgebied van het voormalige Romeinse Rijk.

Leven onder de Romeinen

• De Romeinen laten de overwonnen volken vaak hun gebruiken en godsdienst houden. 
• En zolang de volken belasting betalen (o.a. door soldaten voor de hulptroepen te leveren), zijn er weinig problemen: precies wat de Romeinen willen.

Romanisering

• Het contact tussen de mensen in deze streek en de Romeinen is intensief. 
• Dat is ook niet zo vreemd: de Romeinen zijn hier ruim 400 jaar, en door handel en huwelijken worden gebruiken overgenomen.
• Het overnemen van Romeinse gebruiken (taal, kleding, cultuur) heet romanisering
• Zo werd de klassieke cultuur  (grieks-romeinse cultuur) over Europa verspreid.
• Voor de inheemse elite deed graag mee met de Romeinen. Dat leverde status en rijkdom op. Ze gingen steeds meer romaniseren,  bijvoorbeeld door het dragen van toga's. 

Reconstructie van een Villa Rustica

Wat is GEEN voorbeeld van romanisering?

1. De Latijnse taal leren
2. De god Jupiter aanbidden.
3. Een toga dragen (in plaats van een broek)
4. Alle gegeven keuzes zijn voorbeelden van romanisering.

Hoe waren de Romeinen in staat om een groot gebied te besturen? (Kies de juiste antwoorden)

1. Door het stichten van steden.
2. Door het aanleggen van wegen.
3. Door Romanisering
4. Door de bevolking te onderdrukken.

Romeinen in Nederland

De Romeinse tijd (58 v. Chr. - ±400 n. Chr) is een belangrijke periode voor ons gebied. Zo nemen de Romeinen ijzer mee, dat handig is als gereedschap, maar ook het schrift. 

Hiermee eindigt ook bij ons de prehistorie en begint de historie.

Bataafse Opstand

• In Nederland was er een bondgenootschap tussen de Romeinen en de Bataven. Er woonden ook andere volken in Nederland. 
  
• De volken in Nederland begonnen de Romeinen zat te worden vanwege de belastingen en ze komen in opstand
  
• In 69 n. Chr. sluiten de Bataven onder leiding van Julius Civilis zich bij die opstand aan. 
  
• De Bataven winnen eerst (Trajectum werd door brand verwoest), maar uiteindelijk worden ze een jaar later verslagen en kregen ze voortaan toezicht van een Romeins leger. 
  

De samenzwering van Julius Civilis, geschilderd door Rembrandt van Rijn

Wanneer kwamen de Romeinen in onze streken?

1. 158 v. Chr.
2. 58 v. Chr.
3. 58 n. Chr.
4. 158 n. Chr.

Welk volk kwam in 69 n. Chr in opstand tegen de Romeinen?

1. Tubanten
2. Friezen
3. Cananefaten
4. Bataven

Limes

• Na de dood van Ceasar veroveren de Romeinen de laatste gebieden van hun enorme rijk. 
• Ze maken vaak gebruik van natuurlijke grenzen zoals: zeeën, rivieren, bergen en woestijnen.
• Maar als het nodig is bouwen ze een versterkte grens met wachttorens en forten. Zo'n grens heet limes. 

De Limes in Nederland

• In Nederland is de grens van het Romeinse Rijk de rivier Rijn. 
• Langs deze rivier bouwen de Romeinen forten en wachttorens.

• Vanaf de grens kunnen ze de stammen in het noorden van het Rijk in de gaten houden, maar óók handel met ze drijven.

Voorbeelden van natuurlijke grenzen zijn:

1. Bergen, rivieren en forten
2. Forten, woestijnen en zeeën
3. Rivieren, woestijnen en zeeën
4. Forten, woestijnen en bergen

Het overnemen van de Romeinse cultuur noemen we romanisering

1. Juist
2. Onjuist

Stelling:
De veroverde volken waren verplicht de Romeinse cultuur over te nemen.

1. Waar
2. Niet waar

Waar of niet waar:
De veroverde volkeren moeten verplicht de keizer aanbidden

1. Waar
2. Niet waar

Waarom moest de Romeinse keizer aanbeden worden?

1. Omdat hij een god was
2. Zodat mensen naar hem luisteren
3. Omdat hij god vertegenwoordigde
4. Omdat hij grootheidswaanzin had