Werk en Werkloosheid H3

• Economie
• Middelbare school
• havo
• Leerjaar 4

Werk en Werkloosheid H3

Planning

- Korte opfrisser H1 en H2

- Uitleg H3

- Aan de slag met H3

Bereken de bruto participatiegraad

1. 68,36
2. 71,09%
3. 97,27
4. 56,32%

Bruto participatiegraad

(8951+357)/13094 *100 = 71,09%

Wat is een arbeidsjaar?

1. Het aantal uur dat iemand in een jaar werkt
2. Het aantal personen dat moet werken om een fulltime baan in te vullen
3. Een volledige fulltime baan
4. Het aantal werkenden en werklozen

In een land zijn er 8,9 miljoen personen die slechts 7,2 miljoen arbeidsjaren vullen. Bereken de P/A-ratio

1. 0,81
2. 1
3. 1,70
4. 1,24

P/A-ratio

Personen/arbeidsjaren

8,9 miljoen / 7,2 miljoen = 1,24

In een land zijn 6 miljoen actieve mensen en 4,2 miljoen inactieve mensen. Bereken de i/a ratio

1. 0,70
2. 70
3. 142,86
4. 1,43

I/A ratio

Inactieven/actieven *100

4,2 miljoen / 6 miljoen * 100 = 70

Werk en Werkloosheid H3

Wat moet er in een arbeidsovereenkomst (contract) staan?

Arbeidsovereenkomst

- Afspraken tussen de werknemer en de werkgever

- Primaire arbeidsvoorwaarden: Loon en arbeidstijden

- Secundaire arbeidsvoorwaarden: Overige afspraken zoals; vakantieregeling, reiskostenvergoeding en scholing

- In een arbeidsovereenkomst wordt er vaak verwezen naar een CAO

Kijkvragen video CAO

- Wat is een CAO?

- Voor wie geldt een CAO?

- Welke voorwaarden staan in een CAO?

- Wie onderhandelen over een CAO?

Kijkvragen video

- Wat is een CAO?

- Voor wie geldt een CAO?

- Welke voorwaarden staan in een CAO?

- Wie onderhandelen over een CAO?

CAO

- Collectieve arbeidsovereenkomst, afspraken tussen de werkgever en werknemer. 

- Afspraken als werktijden, roosters, salaris en vakantiedagen

- Geldt voor alle werknemers in een branche

- Onderhandeling door de vakbond

Vakbonden

- Contributie betalen om lid te zijn

- In Nederland is slechts 20% lid van een vakbond

CAO-onderhandelingen

- Draait veelal om loon

CAO-onderhandelingen

- Draait veelal om loon

- Als het loon stijgt met de prijsstijgingen (inflatie) noemen we dit prijscompensatie

- Vakbonden eisen vaak meer loonsverhoging omdat gestegen arbeidsproductiviteit dit mogelijk maakt. 

Voorbeeld verhoging arbeidsproductiviteit

- Hans maakt 5 kerststukjes per uur (arbeidsproductiviteit), hij krijgt hiervoor 10 euro per uur. 

Voorbeeld verhoging arbeidsproductiviteit

- Hans maakt 5 kerststukjes per uur (arbeidsproductiviteit), hij krijgt hiervoor 10 euro per uur.

- Loonkosten per product = 10 euro/ 5 producten = 2 euro per kerststukjes

- De fabriek waar Hans werkt gaat investeren in nieuwe machines, hierdoor stijgt de arbeidsproductiviteit met 100% 

Voorbeeld verhoging arbeidsproductiviteit

- Hans maakt 5 kerststukjes per uur (arbeidsproductiviteit), hij krijgt hiervoor 10 euro per uur.

- Loonkosten per product = 10 euro/ 5 producten = 2 euro per kerststukje

- De fabriek waar Hans werkt gaat investeren in nieuwe machines, hierdoor stijgt de arbeidsproductiviteit met 100% 

- Hans maakt nu 10 kerststukjes per uur, hij krijgt nog steeds 10 euro per uur. 

- Nieuwe loonkosten per product = 10 euro / 10 stoelen = 1 euro per kerststukje

Stijging arbeidsproductiviteit

- De arbeidsproductiviteit van werknemers kan dus stijgen, hierdoor gaan de loonkosten omlaag. 

- De werkgever kan zelf kiezen of hij het loon van de werknemers laat meestijgen met de arbeidsproductiviteit

- Deze stijging bovenop de prijscompensatie noemen we de reële loonstijging

Stijging loonkosten per product

- We kunnen de verandering van loonkosten per product ook berekenen met een formule:

Stijging loonkosten per product

- We kunnen de verandering van loonkosten per product ook berekenen met een formule:

Voorbeeld: de loonkosten per werknemer stijgen met 9%, de arbeidsproductiviteit stijgt met 5%  -> (109/105) * 100 = 103,8

De loonkosten per product stijgen dus met 3,8%

Oefenen 

 3.12

Klaar? Maak de rest van de opgaven

Zelfstandig aan de slag

Maak de opgaven van H3