Samenvatting evolutie

• Biologie
• Middelbare school
• vwo
• Leerjaar 4

Samenvatting Thema 4: Evolutie

Zijn bacteriën prokaryoot of eukaryoot?

1. Eukaryoot
2. Prokaryoot

’s Zomers als het warm is, zie je soms groene lagen op het water van sloten en meren drijven. Het lijkt alsof er groene olieverf op het water is gemorst. Deze lagen bestaan uit zogenaamde ‘blauwwieren’, die zich bij warm weer in voedselrijk water snel vermeerderen. Blauwwieren zijn geen echte wieren. Het zijn eencellige organismen die wel een celwand hebben, maar geen celkern en geen bladgroenkorrels.
Tot welk rijk behoren blauwwieren?

1. planten
2. bacterien
3. schimmels
4. dieren

De evolutietheorie

• Natuurwetenschappelijke theorie
• Lamarckisme (zonder veranderingen in omgeving).
• Darwinisme (met veranderingen in de omgeving).
  
  

Huidige evolutietheorie = Neodarwinisme:

Darwin + nieuwste (DNA) inzichten.

Argumenten evolutietheorie

1. Fossielen 

2. Bouwplan (homologe/analoge/rudimentaire organen)

3. Embryonale ontwikkeling

4. Biochemie

5. DNA-sequencing

(berekenen allelfrequenties)

(berekenen genotypefrequenties)

Als in een populatie de allelfrequentie voor linkshandig a=0,4 en A=0,6 voor rechtshandig, hoeveel % van alle rechtshandige individuen is dan heterozygoot? De regel van Hardy-Weinberg is hier van toepassing.

Ontstaan nieuwe soorten

Een nieuwe soort ontstaat alleen als er ook sprake is van reproductieve isolatie tussen populaties van dezelfde soort.

Redenen van reproductieve isolatie:

• Geografische isolatie. (Bijv. bosbrand deelt bos doormidden.) --> Allopatrisch

• Verschillen in gedrag. (Bijv. ‘vreemd’ balts-gedrag of andere zang.) --> Sympatrisch
• Verschillen in tijd. (Bijv. bloeien in een andere maand.) --> Sympatrisch

allos = ander

patra = vaderland

Sym = samen

patra = vaderland

Darwinvinken

• Klassiek voorbeeld van allopatrische soortvorming
• Vinken lijken sterk op elkaar, maar hebben verschillende snavels.
• Er heeft adaptatie plaatsgevonden
• Eilandtheorie; in 1965 uitgebreid door McArthur en Wilson 

Bekijk tabel 93C en ga uit van een evenwicht. Op welk eiland zullen de meeste soorten voorkomen?

1. Op een klein eiland ver weg van het vasteland
2. Op een klein eiland dicht bij het vasteland
3. Op een groot eiland ver weg van het vasteland
4. Op een groot eiland dicht bij het vasteland

Op welk eiland in evenwicht zullen soorten het minst snel uitsterven?

1. Op een klein eiland ver weg van het vasteland
2. Op een klein eiland dicht bij het vasteland
3. Op een groot eiland ver weg van het vasteland
4. Op een groot eiland dicht bij het vasteland

Welke soortvorming is dit?

1. Allopatrisch
2. Sympatrisch