H2 NN_zinsdelen_Verwijswoorden

• Nederlands
• Middelbare school
• havo
• Leerjaar 2

G3a

Goedemiddag!

Hoofdstuk 2 Grammatica zinsdelen

Je leert de juiste verwijswoorden gebruiken.

Met een verwijswoord wijs je terug naar een of meer woorden die eerder genoemd zijn, het antecedent.

De vereniging vraagt haar leden om een bijdrage.

Vereniging = vrouwelijk > je verwijst naar vereniging met haar

Mannelijk, vrouwelijk, onzijdig

Je weet al dat er lidwoorden zijn (de, het, een):

• de en het zijn bepaalde lidwoorden (het paard, je weet welk paard)
• een is een onbepaald lidwoord (een paard, je weet niet welk paard)
• de is mannelijk of vrouwelijk, of mannelijk en vrouwelijk
  
• het is altijd onzijdig

Mannelijk, vrouwelijk

• er zijn tips die helpen bepalen of woorden mannelijk of vrouwelijk zijn
• Woorden met achtervoegsels die maken dat woorden bijna altijd vrouwelijk zijn (bv. bij -heid, -theek en -ie), zie theorie blz. 92
• Woorden met achtervoegsels die maken dat woorden bijna altijd mannelijk zijn (bv. bij -aar, -aard, -ier en -icus)

Onzijdig

De volgende woorden zijn altijd onzijdig:

• namen van landen
• namen van steden
• namen van clubs 
• verkleinwoorden

Pak de theorie op blz. 62 erbij!

Welk geslacht heeft het woord?

het huisje

1. mannelijk
2. vrouwelijk
3. mannelijk & vrouwelijk
4. onzijdig

Welk geslacht heeft het woord?

de kunstenaar

1. mannelijk
2. vrouwelijk
3. mannelijk & vrouwelijk
4. onzijdig

Welk geslacht heeft het woord?

de repetitie

1. mannelijk
2. vrouwelijk
3. mannelijk & vrouwelijk
4. onzijdig

Welk geslacht heeft het woord?

het klimrek

1. mannelijk
2. vrouwelijk
3. mannelijk & vrouwelijk
4. onzijdig

Welk geslacht heeft het woord?

de mediatheek

1. mannelijk
2. vrouwelijk
3. mannelijk & vrouwelijk
4. onzijdig

Lesdoelen

Aan het einde van deze les weet je dat je:

• met verwijswoorden terug verwijst naar woord(en) die je eerder genoemd hebt
• eerst moet weten of een woord mannelijk, vrouwelijk of onzijdig is voor je juist kan verwijzen
• in het meervoud kunt verwijzen met hen en hun

Juiste verwijswoorden

Hen of hun?

• je gebruikt hen als het in de zin het lijdend voorwerp is 
• je gebruikt hen na een voorzetsel > Joshua loopt met hen naar huis.
• je gebruikt hun als er geen voorzetsel voor staat en het een meewerkend voorwerp is > Zij geeft hun de bloemen. 

(en natuurlijk gebruik je hun ook als bezittelijk voornaamwoord)

Wat

• Je gebruikt wat als verwijswoord als je verwijst naar dat / datgene / naar een onbepaald voornaamwoord (alles, iets, niets, het enige) / naar een hele zin.
• Alles wat ik zeg, begrijpt mijn moeder niet.
• Datgene wat er gebeurd is, vergeten we maar snel.
• Het enige wat ik wil, is overgaan naar havo 4.
• Er stond een lange file, wat erg tegenviel.

Daar / waar + voorzetsel

• Je gebruikt daar / waar + voorzetsel als verwijswoord als je verwijst naar dieren en dingen. 
• Mijn vader heeft een nieuwe auto, waarmee hij naar zijn werk rijdt. (waar + voorzetsel mee = waarmee)
• Ik heb een tijdje paargereden op het paard Bonfire, daarop wil ik niet meer rijden omdat ik Bonfire niet meer vertrouw. (daar + voorzetsel op = daarop)

Voorzetsel + wie

• Je gebruikt voorzetsel + wie als verwijswoord als je verwijst naar mensen. 
• De groenteboer, bij wie ik wekelijks boodschappen doe, heeft goede aanbiedingen.
• De docent met wie ik de toets besproken heb, legde goed uit.

Mijn broer was ziek en een vriend kwam langs om
hem op te vrolijken.

Waarnaar verwijst hem?

De vereniging geeft ... medewerkers een bonus dit jaar.

Welk verwijswoord komt op de puntjes te staan?
(let op: DE is niet goed)

Ik zag mijn ouders op de bruiloft. Ik heb ... enorm gemist.

Welk verwijswoord komt op de puntjes te staan?
(let op: ZE is niet goed)

De tennisleraar .......... ik al jaren les heb, gaat naar een andere club.
Welke verwijswoorden komen op de puntjes te staan?

Joost heeft een nieuwe fiets, ........... hij elke dag naar school fietst.
Welke verwijswoord komt op de puntjes te staan?

We hebben dinsdag 40-minutenrooster, ..... ik erg fijn vind.
Welke verwijswoord komt op de puntjes te staan?

Theorie

• Lees nu de theorie van Nieuw Nederlands, blz. 62, goed door
• Daarna maak je opdracht 1 t/m 5, blz. 63

In deze les heb je nieuwe zaken over verwijswoorden geleerd. Beoordeel of deze les jou voldoende uitleg heeft gegeven hierover.

😒🙁😐🙂😃

Huiswerk en afronding

Maken: opdracht 1 t/m 5, blz. 63