§1.3

• Nederlands
• Middelbare school
• havo
• Leerjaar 3

Welkom TTOH3A

Op tafel ligt:

- Pen

- lesboek

- Leesboek

Aan het eind van deze les

Heb je gelezen of ben je bezig gegaan met de boekopdracht

Begonnen aan §1.3

Lezen

Leesboek lees je uit of je gaat verder met de opdracht van fictie.

Vanaf volgende week nieuw leesboek mee

Dit hoofdstuk

• Tekstsoort: artikel / uiteenzetting
• Onderwerp en hoofdgedachte
• Alineaopbouw (kernzin)
• Functies van inleiding en slot
• Tekstverbanden

Artikel

Een artikel is een informatieve tekst met vooral objectieve informatie. In een artikel geeft de schrijver uitleg over een onderwerp. Een artikel wordt ook wel een uiteenzetting genoemd.

Een artikel kan:

• een verklaring geven van een verschijnsel, bijvoorbeeld: 

   opwarming van de aarde;

 • het antwoord geven op een feitelijke vraag, bijvoorbeeld: 

    Hoe ontstaat een regenboog? 

• oorzaken en gevolgen behandelen van een probleem, bijvoorbeeld: 

   de toename van ‘gossip-kanalen’ op TikTok

  • uitleg geven over de inhoud en de resultaten van een onderzoek, bijv.

     het leesniveau van jongeren

Een artikel noemen we ook wel een

1. betoog
2. beschouwing
3. uiteenzetting
4. nieuwsbericht

Het onderwerp is waar een tekst over gaat. Waar vind je het onderwerp meestal?

1. (onder)titel
2. (onder)titel en/of in de inleiding
3. slotalinea
4. inleiding

Wat is de hoofdgedachte?

Onderwerp en hoofdgedachte

• Het onderwerp is waar een tekst over gaat. Je vindt het onderwerp meestal in de (onder)titel van de tekst en/of in de inleiding. Het onderwerp formuleer je in één of enkele woorden.

• De hoofdgedachte is het belangrijkste wat de schrijver over het onderwerp zegt. Meestal vind je de hoofdgedachte in de inleiding of in het slot. Soms ook moet je de informatie in de inleiding en het slot combineren. Je formuleert de hoofdgedachte in één of twee zinnen.

Opbouw alinea: kernzin

Elke (lange) tekst is opgebouwd uit alinea’s. In bijna elke alinea staat een kernzin. 

• belangrijkste informatie van de alinea. De rest van de alinea is een uitleg van de kernzin. 

• soms een vraag

• eerste, tweede of laatste zin van een alinea 

Wat is de kernzin?

Antwoord

De kernzin is de eerste zin: ‘Als het … Europa.'

 Wat is de kernzin?

Aan het werk met 1.3

Aan de slag met: §1.3) 2, 4,5,6.

Deze opdrachten maak je voor jezelf in stilte.

Ik loop rond voor vragen.

Klaar: Kijk je antwoorden na.

Daarmee klaar: Verder in leesboek of met de fictie opdracht.

Welkom TTOH3A

Op tafel ligt:

- Pen

- lesboek

- Leesboek

Aan het eind van deze les

Heb je gelezen of ben je bezig gegaan met de boekopdracht

Begonnen aan §1.3

Lezen

Leesboek lees je uit of je gaat verder met de opdracht van fictie.

Vanaf volgende week nieuw leesboek mee

Anna, Oya en Menno toets inhalen.

Dit hoofdstuk

• Tekstsoort: artikel / uiteenzetting
• Onderwerp en hoofdgedachte
• Alineaopbouw (kernzin)
• Functies van inleiding en slot
• Tekstverbanden

Functies van inleiding en slot

De inleiding is ook altijd bedoeld om de aandacht te trekken

Inleiding	Slot
Het onderwerp noemen	Een conclusie of samenvatting geven
De aanleiding noemen	Een advies of waarschuwing geven
De centrale vraag stellen	Een toekomstverwachting uitspreken
De mening van de schrijver geven
Een samenvatting geven
Een persoon of personen introduceren

Functies van inleiding en slot

Onderwerp/hoofdgedachte blz. 27

Onderwerp: waar een tekst over gaat. Een of enkele woorden.

Hoofdgedachte: Het belangrijkste wat de schrijver over het onderwerp zegt. In een of twee zinnen.

De formulering van de hoofdgedachte verschilt per tekstsoort.
Zie de leertekst op blz. 27:
a. Informatieve (feitelijke informatie) 

b. Betogende tekst (mening + argumenten).

Het onderwerp van een tekst formuleer je meestal in een hele zin.

1. ja
2. nee

Pak je schrift en een pen

Tekstverbanden 

Met een tekstverband breng je samenhang aan tussen zinnen en alinea's.

Er zijn 11 tekstverbanden, ieder tekstverband heeft z'n eigen signaalwoorden (verbindingswoorden). > Niet spieken in je boek

1. Schrijf alle tekstverbanden die je kent op.
2. Noteer per tekstverband 3 signaalwoorden.

3. Leg jouw lijstje naast dat van je buurman/buurvrouw.

4. Voeg de lijsten samen tot 11 tekstverbanden (of zoveel als je je kunt herinneren).

5. Stuur het lijstje naar LessonUp

Noteer hier de tekstverbanden met 3 signaalwoorden.

Vul jouw lijst aan in je schrift

Aan het werk met 1.3

Aan de slag met: §1.3) 2, 4,5, 6, 8, 9, 11 en 13

Deze opdrachten maak je voor jezelf in stilte.

Ik loop rond voor vragen.

Klaar: Kijk je antwoorden na.

Daarmee klaar: Verder in leesboek of met de fictie opdracht.