Les 10: Landdegradatie

• Aardrijkskunde
• Middelbare school
• vmbo, mavo, havo, vwo
• Leerjaar 1-6

Welkom terug bij Aardrijkskunde! 

Startklaar:

• Jas uit, tas op de grond
• telefoon in het zakkie
• Schrift en pen op tafel

Programma vandaag

1. Terugblik 
2. Uitleg + aantekeningen
3. Werkblad
4. Afsluiting les 

H1 Interne systeem aarde
H2 Externe systeem aarde
H3 Landschap en landdegradatie
H4 Middellandse Zeegebied

Terugblik 10x

True or False? 

De korst van de aarde is dikker dan de mantel.

false

True or False? 

De vier sferen van de aarde zijn de atmosfeer, lithosfeer, hydrosfeer en biosfeer.

True

True or False? 

Aardplaten bewegen doordat convectiestromen, slab-pull en ridge-push

True

True or False? 

De verdeling van zonne-energie over
de aarde is gelijkmatig over alle
breedtegraden.

false, meer instraling bij evenaar

True or False? 

Dit is een metamorf gesteente

True, marmer

7. True or False? 

Dit is een toendra

false, dit is taiga

True or False? 

Verwering en erosie hebben geen invloed op de vorming van landschappen.

False, verwering en erosie breken landscahppen af

True or False? 

De tweede regels van de wet van Buys Ballot luidt:
wind waait niet in een rechte lijn, maar in een  bocht.
Op het noordelijk halfrond naar links met de wind
in de rug. 

False: naar rechts

 True or False? 

Dit is fysische verwering

False

True or False? 

Als de rivier stukjes zand en klei
neerlegt in de delta noemen we
dat sedimentatie. 

true

H1 Interne systeem aarde
H2 Externe systeem aarde
H3 Landschap en landdegradatie
H4 Middellandse Zeegebied

Overzicht

     Lesdoel

Aan het einde van de les...

• ken je het verschil tussen milieu- en natuurrampen
• kan je de oorzaken en gevolgen opnoemen van verschillende typen landdegradatie 

Paragraaf 3.2 + 3.3

Het lesdoel (2 min) 

Docent benoemt het lesdoel en bespreekt kort wat de leerlingen zullen leren en waarom dit belangrijk is.

Leerlingen luisteren naar de leerdoelen en krijgen een duidelijk beeld van wat er van hen verwacht wordt tijdens de les. Uitleg van leerdoelen, korte discussie over belang van de leerdoelen

Benodigde voorkennis 

Wat weet je nog van de onderbouw?

Heeft iedereen een kladblaadje en een pen?

Waardoor kunnen landschapszones veranderen? 

Wat is landdegradatie?

Hoe kan landdegradatie voorkomen worden?

Aantekeningen vorige les: Landschappen

Worden gevormd door de geofactoren
De grootste invloed:  klimaat en mens 

Hoezo?

Aantekeningen vorige les: Landschappen

Wereld indelen in 6 landschapszones met verschillende landschappen
(insert werkblad, plak deze in je schrift of schrijf het later over)

16/10 Aardrijkskunde
3.2 + 3.3 Landdegradatie

Landschappen veranderen

• door menselijk ingrijpen (kan leiden tot milieurampen)
• door natuurlijke veranderingen (kan leiden tot natuurrampen)

Landdegradatie

Landdegradatie is...

Het veranderen van het landschap waardoor de grond minder goed bruikbaar wordt. 

Hoe komt landdegradatie?

Door mens of natuur

Voorbeelden van landdegradatie zijn...

Verwoestijning, verzilting, bodemerosie

geofactoren

Als 1 geofactoren verandert, kan dat tot veranderingen leiden in de rest!

Ook in negatieve zin... 

Landdegradatie oorzaak/gevolg

Vormen van:

- bodemerosie

- verzilting

- verwoestijning

Oorzaken:

- overbeweiding

- ontbossing

- irrigatie

- klimaatverandering

Landdegradatie voorbeelden

 Oorzaak:

                             

Gevolg:

Bodemerosie

Verzilting

Verwoestijning

Landdegradatie door mens?

Aralmeer in Kazachstan en Oezbekistan

Landdegradatie in kaart

Landdegradatie oplossingen?

• bewustwording van oorzaken en gevolgen
• duurzame landbouw
• voorbeeld: druppelirrigatie 

Oefenen

Vraag

 Leg uit dat ontbossing vaak leidt tot bodemerosie. Je uitleg moet een oorzaak-gevolgrelatie bevatten. (2p)

Vraag

 Leg uit dat ontbossing vaak leidt tot bodemerosie. Je uitleg moet een oorzaak-gevolgrelatie bevatten. (2p)

Vraag

 Leg uit dat ontbossing vaak leidt tot bodemerosie. Je uitleg moet een oorzaak-gevolgrelatie bevatten. (2p)

Ontbossing leidt vaak tot bodemerosie:

• Door ontbossing verdwijnen bomen en hun wortels (oorzaak) 1p

• waardoor de bovenste laag van de bodem makkelijk kan

wegspoelen / makkelijk kan wegwaaien, dat heet bodemerosie (gevolg) 1p

Volledige antwoorden geven

• Kijk goed naar het antwoordmodel
• Hoe zorg ik ervoor dat ik alle punten scoor? 
  Wat moet ik doen in mijn antwoord?  

Ontbossing leidt vaak tot bodemerosie:

• Door ontbossing verdwijnen bomen en hun wortels (oorzaak) 1p

• waardoor de bovenste laag van de bodem makkelijk kan

wegspoelen / makkelijk kan wegwaaien, dat heet bodemerosie (gevolg) 1p

Stappenplan: AK-vragen beantwoorden

1. Lees de vraag en bekijk de afbeeldingen. Onderstreep de kern.
   
   
2. Hoeveel punten kan ik verdienen? Zoveel onderdelen heeft je antwoord
   
   
3. Begin met herhaling van de vraag 

Vraag

 Leg uit dat ontbossing vaak leidt tot bodemerosie. Je uitleg moet een oorzaak-gevolgrelatie bevatten. (2p)

Ontbossing leidt vaak tot bodemerosie:

• Door ontbossing verdwijnen bomen en hun wortels (oorzaak) 1p

• waardoor de bovenste laag van de bodem makkelijk kan

wegspoelen / makkelijk kan wegwaaien, dat heet bodemerosie (gevolg) 1p

Vraag

Leg uit dat een verkeerde manier van irrigatie in warme landen kan leiden tot verzilting. Je uitleg moet een oorzaak-gevolgrelatie bevatten. (2p)

Let op de manier van formuleren!

Vraag

Leg uit dat een verkeerde manier van irrigatie in warme landen kan leiden tot verzilting. Je uitleg moet een oorzaak-gevolgrelatie bevatten. (2p)

Irrigatie leidt vaak tot verzilting:
• Door irrigatie komt er veel water op landbouwgrond, waarbij een deel van het water verdampt en zouten in de bodem achterblijven (oorzaak) 1p 

• waardoor de zoutconcentratie in de bodem toeneemt, wat verzilting wordt genoemd (gevolg) 1p

Begrippen oefenen

https://quizlet.com/join/3pNVra7Rf?i=1fo1jg&x=1bqt

Retrieval practice (10 min)

Docent geeft de leerlingen de tijd om zelf te oefenen met de lesstof en biedt ondersteuning indien nodig.

Leerlingen oefenen zelf met de lesstof door begrippen te oefenen met Quizlet, flashcards te maken en zichzelf te overhoren of topografie spellen online te doen.

Quizlet, flashcards maken, zichzelf overhoren, topografie spellen online

quizlet.com