H3.2 Het periodiek systeem

• Scheikunde
• Middelbare school
• havo
• Leerjaar 3

3.2 Periodiek systeem

Leerdoelen

• Je leert het verschil tussen elementen en verbindingen omschrijven
• Je leert de belangrijkste atoomsoorten met hun symbolen uit het periodiek systeem kennen
• Je leert het verschil tussen metalen en niet-metalen herkennen en omschrijven
• Je leert wat een legering is.

Wat is het periodiek systeem?

Overzicht van de bouwstenen van onze wereld

Moleculen zijn uitgebouwd uit 2 of meer atomen

Een molecuul opgebouwd uit meerdere atoomsoorten is een verbinding

Een element is een stof dat maar uit één atoomsoort bestaat

Het periodiek systeem

De 118 elementen staan op volgorde van atoomnummer.

In verticale groepen elementen met vergelijkbare eigenschappen.

Horizontaal: perioden

Mendelejeff

1869: eerste versie periodiek systeem der elementen 

Elementgroepen

In een groep zitten elementen met vergelijkbare eigenschappen

Belangrijke groepen in het periodiek systeem:

• Alkalimetalen 
•  Halogenen 
•  Edelgassen 

Elementgroepen

• Alkalimetalen - groep 1

       - Reageren snel met zuurstof/lucht     

       - Reageren heftig met water 

•  Halogenen - groep 17

        - Reageren snel en heftig met andere elementen 

•  Edelgassen - groep 18

        - Reageren niet of moeizaam met andere elementen 

Het periodiek systeem

Metalen

Niet-metalen 

Metalloïden

Kenmerken niet-metalen

17 atoomsoorten

      -  Bijvoorbeeld: Koolstof, Fluor en Argon

Geen duidelijke overeenkomstige eigenschappen

Kenmerken metalen

101 Atoomsoorten

        - Bijvoorbeeld: IJzer, Magnesium, Kwik

Gemeenschappelijke stofeigenschappen

Kenmerken metalen

Gemeenschappelijke stofeigenschappen

• Glimmend oppervlak
• Geleiden warmte en elektrische stroom
• Kunnen vervormd worden als ze heet zijn.
• Kunnen in gesmolten toestand worden gemengd met andere metalen.

Edelheid van metalen

Indeling op basis van reactiviteit met zuurstof en/of water

edelmetalen - Au, Ag, Pt 

halfedelmetalen - Cu, Hg 

onedele metalen - Fe, Pb, Sn 

zeer onedele metalen -Li, Na, Ca, Mg (groep 1 en 2van PS) 

Legeringen

Een legering is een afgekoeld mengsel van samengesmolten metalen

Een legering heeft andere stofeigenschappen dan de afzonderlijke metalen

leren voor de elementen

SO Atoomsoorten