Temperatuur (les 1)

• Mens & Natuur
• Natuurkunde
• Middelbare school
• vmbo t, mavo, havo
• Leerjaar 1

9.4 Temperatuur (les 1)

DEZE LES

Wat weet je nog van?

Uitleg

Zelfstandig werken

JE GAAT LEREN OVER

• wat het verschil is tussen warmte en temperatuur.
• hoe je temperatuur kunt meten.
• het absolute nulpunt.
• Uitleggen wat het verschil tussen de temperaturschaal van Celcius en Kelvin is.
• Beschrijven hoe stoffen reageren op verwarmen en afkoelen

Wat weet je nog van?

Kennistest

Er volgen nu vragen om de voorkennis van de leerling te testen.

Bij verbranding...

1. verbruik je energie
2. kost energie
3. komt er energie vrij

Als er bij een verbranding koolstofmonoxide ontstaan, is de verbranding...

1. volledig
2. onvolledig

Volledige verbranding

Onvolledige verbranding

Maak de reactievergelijking van verbranding in cellen kloppend.

+

+

  ^_______>

verbranding

koolstofdioxide

zuurstof

water

glucose

Uitleg

Laptops dicht

thermometer

Een analoge thermometer heeft 3 belangrijke onderdelen:

Thermometers

Schaalverdeling

3. De schaalverdeling is een lineaire verdeling tussen het 0 punt en het 100 graden punt. Dat betekent dat tussen elke graad een even grote stap zit.

Stijgbuis

2. De stijgbuis waar langs de vloeistof omhoog kruip als de temperatuur hoger word.

Reservoir

1. Het reservoir waar de vloeistof in word bewaard.

Verschil tussen temperatuur en warmte

Temperatuur  is een maat voor de gemiddelde bewegingsenergie van de atomen of moleculen. Warmte is de hoeveelheid overgedragen energie van een voorwerp met hoge temperatuur naar een voorwerp met lage temperatuur.

temperatuur ± 800 graden C

weinig warmte

Temperatuur ± 800 graden C

Veel warmte

https://nl.wikipedia.org/wiki/Kaarsvlam

thermometers

Digitale thermometers   

Analoge thermometers 

Thermometers

Celcius

Anders Celcius (1701-1744)

0 graden Celcius is de temperatuur 
waarbij water bevriest

100 graden Celcius is de temperatuur 

waarbij water kookt

Kelvin

William Thomson (Baron Kelvin, 1824-1907)

0 Kelvin is het absolute nulpunt

Het absolute nulpunt is wanneer de 
moleculen niet meer bewegen

Temperatuurschalen

Vergelijking van temperatuurschalen met het kook- en vriespunt van water en het absolute nulpunt.

https://nl.wikipedia.org/wiki/Fahrenheit#/media/Bestand:Temperature_Scales-NL.png

Aggregatietoestand (fase)

vast

vloeibaar

gas

Celcius naar Kelvin

0 graden Celcius is 273 Kelvin

0 Kelvin is -273 graden Celcius

Water kookt op 100 °C. Reken dat om naar Kelvin.

100 °C + 273 = 373 K

Op een warme zomerdag is het soms wel 29 °C.

29 °C + 273 = 302 K

Het vriest -10 °C.

-10 + 273 = 263 K

Zuurstof is vloeibaar bij 90 K. Reken dat om naar graden Celcius. 

90 - 273 = -183 °C

omrekenen Celsius en Kelvin

Uitzetten en krimpen van vaste stoffen

Vrijwel alle stoffen zetten uit als ze warm worden en krimpen als ze afkoelen.

Dit is iets waar architecten en ontwerpers rekening mee moeten houden.

de SR71 lek brandstof als ze aan de grond staat. Bij hoge snelheden zet het metaal uit en dicht het vliegtuig zichzelf

verschillende metalen vervormen meer of minder bij verschillende temperaturen. op deze manier werkt een bi-metaal sensor

Sleutelbegrippen

temperatuurschaal van Celsius

temperatuurschaal van Kelvin

vloeistofthermometer

uitzetten en krimpen

bimetaal

VRAGEN?

Wisselmoment: vragen?

Zelfstandig werken

6.10 Temperatuur

Practicum elektriciteit

Nakijken en aftekenen

Leerstof bestuderen