MZ - Module 7 H2 Ethische dilemma's

• Doelgroepen
• MBO
• Studiejaar 3

MZ - Module 7

H2 - Ethische dilemma's

Ethische dilemma's?

Een dilemma betekent...

1. Een keuze moeten maken, dat er twee of meer mogelijkheden zijn waaruit je kiest 
2. Vaak kies je zonder erbij na te denken
3. Bij een dilemma hebben alle mogelijkheden waaruit je kunt kiezen wel bezwaren

Bij een dilemma moet je afwegen wat uiteindelijk het minst nadelig is

Het gaat om de vraag wat rechtvaardig is

Keuzes die geen dilemma zijn:

Bij het kopen van nieuwe laarzen: kies ik de zwarte of de blauwe?

Doe ik jam of pindakaas op mijn brood?

Ga ik om negen uur of half tien de deur uit?

Wat zijn waarden?

• Wat vind je belangrijk?
• Motiveren om in actie te komen
• Worden gevormd door je cultuur (en groepen waar je bij hoort)

Voorbeeld:

Geheimhouding <> Respecteren door niets vertellen tegen je broer of zus

Beschermen <> Betrokkenheid door op te komen voor je vriend(in)

Plezier in koken <> Veiligheid besmettingen voorkomen

Verschillende niveaus:

1. Niveau van de individuele cliënt: elke cliënt is uniek en daardoor is iedere situatie anders  => botsende waarde zijn autonomie <> prof. deskundigheid, autonomie <> Veiligheid
2. Niveau van de organisatie: Privacy <> Kwaliteit
3. Niveau v/d maatschappij: privacy <> goede zorg, gelijkheid <> marktwerking

Hoe gaan jullie ermee om?

Opdracht: Reflecteer even hoe jullie in het werkveld omgaan met ethische dilemma's?

5 minuten > Klassikale terugkoppeling

Reflectievragen ( eigen casussen)?

1. Waar loop je tegenaan bij zelfmanagementondersteuning?

• Beschrijf de casus

2. Wat is het dilemma op het gebied van zelfmanagement?

• Welke waarden botsen hier?

3. Hoe denken de verschillende betrokkenen over dit dilemma?

• Patiënt, Familie van de patiënt, Jij als hulpverlener, collega’s, Maatschappij / gezondheidszorgbeleid

4. Wat kan je doen en denken de verschillende betrokkenen daar anders over?

• Welke waarden vinden de betrokkenen het meest belangrijk?, Welke invulling geven de betrokkenen aan deze waarden?

5. Welke oplossingen zijn denkbaar en haalbaar?

Omgaan met ethische dilemma's

1. Ethisch reflecteren/belangen achter het standpunt bekijken
   
2. Moreel beraad/ gesprek collega's
3. Ethische commissie/organisatorisch niveau

Even herhalen in het kort...

1. Normen zijn concrete richtlijnen voor het handelen die worden opgesteld om bepaalde waarden te kunnen bereiken (bijvoorbeeld ‘je mag niet roken in openbare gebouwen’).
   
2. Waarden zijn de idealen die nastrevenswaardig zijn (bijvoorbeeld ‘gezondheid is het hoogste goed’).
   
3. Een ethische discussie gaat altijd over de achterliggende waarden.  tegengestelde acties voorschrijven.

Even herhalen in het kort...

• Beroepsethiek bestaat uit de normen en waarden die leidend zijn in het dagelijks handelen van een zorgverlener.

Beroepsethiek kan door de tijd heen veranderen.

• Een ethisch dilemma is een situatie waarin meerdere waarden tegelijkertijd in het spel zijn die tegengestelde acties uitschrijven

2.3 Beroepscode

Belangrijke waarde waar dit op gebaseerd is:

Betrouwbaarheid

Respect

Eerlijkheid

Rechtvaardigheid

Niet schaden

Respect voor autonomie

Wat zou je doen?

Wat zou je doen?

Stellingen

Zorginstelling dient alle gegevens te wissen en over te dragen als de zorg is beëindigd.

1. Eens
2. Oneens

Zorgverlener zou de zorg mogen weigeren wanneer zij zorg moeten leveren in ruimtes waar gerookt wordt.

1. Eens
2. Oneens

Geef bewoners op een afdeling de ruimte elkaar te helpen. Stimuleer bewoners taken te verrichten die zij leuk vinden en die passend zijn om zorgverleners ook te helpen.

1. Eens
2. Oneens

Slimme robots zouden meer moeten worden ingezet zodat ze zorgtaken kunnen ondersteunen of overnemen zodat wij als zorgverleners meer tijd hebben voor menselijk contact

1. Eens
2. Oneens