H3.3 LEZEN SAMENVATTING TOETSSTOF

• Nederlands
• Middelbare school
• vmbo b
• Leerjaar 3

Kijk deze slides goed na voor de toets H3.3 LEZEN

Zelfstandig en in stilte aan de slag met de opdrachten. 

Wat is een tekstvorm van een overtuigende tekst?

1. nieuwsbericht
2. songtekst
3. recept
4. recensie

Een voorbeeld van een overtuigende tekst is..

1. Marktplaats advertentie
2. Gedicht
3. Recensie over een film
4. Factuur van de garage

advertorial

Dit is een advertorial.

De reclameboodschap wordt verpakt in een verhaaltje.

Advertorial

Advertentie 

in een artikel

Is de informatie in een advertorial betrouwbaar?

advertorial

advertentie

Wat is een column?

column

Een column is een korte tekst van één kolom breed. 

Vaak is het een grappige anekdote (verhaaltje) over een gebeurtenis in het leven van de columnist.

Soms is het een venijnig(onaardig) stukje over iets of iemand.

Een kleine portretfoto en de naam  van de columnist staan erbij                                                                                                          

Wie schrijven columns?

Bekende Nederlanders

Sommige schrijvers beginnen een column op het moment dat ze al beroemd zijn. Er zijn veel cabaretiers  en schrijvers die een column hebben, zoals 'onze' Özcan Akyol. 

Columnisten

Er zijn ook columnschrijvers die juist vooral bekend zijn van hun columns. Hier naast zie je Angela de Jong, zij schrijft voor het AD. Ze recenseert voornamelijk films en series.  

Let op de typische 'ik-ben-een columnistpose"

Een recensie, Engelse term review, is een (kritische) bespreking van een boek, film, televisieprogramma, computerspel, toneelvoorstelling, muziekuitvoering, of andere culturele uiting, of een  product of andere dienst (bijv een recensie over een loodgieter die via een website is komen werken bij jou thuis).

Een recensie vind je vaak  in een krant of tijdschrift of op het internet. De persoon die een recensie schrijft, noemt men een recensent. 

Recensie in Het Parool

Recensie op jaapleest.nl

Maar, hoewel, echter, toch, aan de ene kant, tegenover, ...
Signaalwoorden horen bij:

1. oorzaak/gevolg
2. tegenstelling
3. opsomming

Tekstverband "voorbeeld"

In de tekst wordt een voorbeeld gegeven. Dit voorbeeld herken je aan de volgende signaalwoorden:

• Bijvoorbeeld/ voorbeeld
• Stel
• Zo
• Zoals

Argumenten

Bij een mening geef je een argument.

Een argument is uitleg en ondersteuning bij jouw mening.

Een mening zonder argument is niets waard!

Dus NIET: Ik vind het stom, want ja het is stom...

Je herkent een argument  vaak aan het woord 'want'.

 argumenten

De schrijver wil bewijzen dat hij gelijk heeft, dat zijn mening juist is.

Dit doet hij met een argument.

argument= de reden waarom je iets vindt. Hoe beter je argument is,  hoe eerder iemand het met je eens is.

tegenstander - tegenargument

Een tegenstander is iemand, die het niet eens is met de mening van een ander en zijn argument is dan een  tegenargument. 

Bijvoorbeeld: Achmet's standpunt over Coronavaccins is , dat het niet verplicht moet worden.

Huseyin vindt, dat het wel verplicht moet worden. Huseyin is dan de tegenstander. 

 omdat je daarmee het aantal besmettingen met ernstige bijwerkingen kan verkleinen 

tegenstander - tegenargument

 Achmet's argument is, dat je lichaam voldoende antistoffen aanmaakt tegen het virus.

Huseyin's  argument is dan een tegenargument, want hij vindt 

 dat je daardoor het aantal besmettingen met ernstige bijwerkingen kan verkleinen. 

Je kan een argument herkennen aan signaalwoorden. Wat is géén signaalwoord van een argument?

1. Volgens mij
2. Dubbele punt (:)
3. Namelijk
4. Want

Argumenten zijn er om je te overtuigen.

1. waar
2. niet waar

Welke argumenten staan in alinea 3?

1. Een chirurg uit NY speelt een uur voordat hij aan een operatie begint een game om zo zijn fijne motorriek te trainen.
2. Gamen is goed voor je geheugen, intelligentie en je fijne motoriek.

In welke zin staat een argument dat herkenbaar is aan een signaalwoord

1. Ik heb geen zin in het feest; ik ben moe
2. Omdat ik moe ben heb ik geen zin om weg te gaan
3. Ik ben moe
4. Ik ben immers moe.

Het signaalwoord 'bijvoorbeeld' hoort bij het tekstverband

1. voorbeeld
2. reden of argument
3. standpunt of conclusie

Bij een overtuigende tekst wil de schrijver

1. Je informatie geven.
2. Dat je dezelfde mening krijgt als hij.
3. Je uitleggen hoe iets moet.
4. Dat je je vermaakt.

Wat voor soort tekst zie je hier?

1. advertentie
2. instructie
3. strip
4. column

Welk signaalwoord hoort bij:

Oorzaak - Gevolg

1. neem nou
2. eerst
3. bovendien
4. daardoor

Ik heb geen lunch meer, want ik heb al mijn brood al opgegeten.

1. Oorzaak-gevolg
2. Doel-middel

Bij uitleg over cola-fontein: Welk verband geven de signaalwoorden "daardoor" en "hierdoor" aan?

Welk verband geven deze signaalwoorden aan?

1. een reden
2. een oorzaak-gevolg
3. een conclusie

Toch

Daardoor

Want

Om...te

Sleep de tekstverbanden naar de bijpassende signaalwoorden. 

Tegenstellend verband

Oorzakelijk verband

Redengevend verband

Doel - middel

Doel-middel

Voorwaardelijk

om te

met als doel

waarmee

daarmee

als

indien

wanneer

mits

tenzij

Oorzaak of gevolg?
Banen van veel schoonmakers worden bedreigd.

1. oorzaak
2. gevolg

Soms geeft de docent op vrijdag huiswerk voor maandag, waardoor mijn weekend verpest wordt.

1. Oorzaak-gevolg
2. Doel-middel

Om een spelletje te kunnen winnen, moet je veel weten.
Wel verband?

1. Opsomming
2. Doel-middel
3. Oorzaak - gevolg
4. Tegenstelling

Wat is GEEN signaalwoord voor

doel-middel?

1. waarmee
2. even ... als
3. zodat
4. door middel van

Welk tekstverband herken je? Tijdens de les mag je niet appen, daarna, in de pauze, mag dat wel.

1. tijdsvolgorde
2. voorwaarde
3. doel-middel

Wat is GEEN signaalwoord voor

doel-middel?

1. waarmee
2. even ... als
3. via
4. door middel van

Kopieer deze links in een ander tabblad om extra te oefenen met het herkennen van signaalwoorden en tekstverbanden:

https://www.jufmelis.nl/extra/tekstverband-voorbeeld/tekstverband-voorbeeld-1

https://www.jufmelis.nl/extra/Opsomming-of-tegenstelling/opsomming-of-tegenstelling-1

https://www.jufmelis.nl/extra/Signaalwoord-tegenstelling/signaalwoord-tegenstelling-1

Kritisch lezen doe je zo:

- Bekijk de bron

- Achterhaal of auteur deskundig is

- Wat zijn meningen?

- Wat zijn feiten? -> Correct?

- Vergelijk info

kritisch lezen

1. Is de bron betrouwbaar?

2. Is de schrijver deskundig?

3. Kloppen de feiten? Of zijn   het vooral meningen?

4. Vergelijk de info met andere informatie.

Waar let je op bij kritisch lezen?

1. De naam van de auteur.
2. Het jaartal van de tekst.
3. De afbeeldingen in de tekst.
4. Het lettertype.

Wat is niet waar over de hoofdgedachte?

1. het is nooit een vraagzin
2. je noteert dit in 1 zin
3. je kijkt naar hoofd- en bijzaken
4. het is een samenvatting van het onderwerp

wat zet je in de samenvatting?

1. hoofd en bijzaken
2. alleen hoofdzaken
3. alleen bijzaken
4. alle twee niet

Wat is de hoofdgedachte?

1. Alle hoofdzaken op een rij
2. Alle hoofd- en bijzaken op een rij
3. De samenvatting van een tekst
4. Het belangrijkste van een tekst in één zin samengevat.

hoofd- 

en bijzaken

Wat is de hoofdgedachte?

De hoofdgedachte = ?

1. Man vindt vogelspin in fruit, dit is vrij uniek.
2. Arnhemmer Bart van den Akker houdt van druiven.
3. Albert Heijn vindt de vondst van een vogelspin uitzonderlijk.
4. De vrouw van Bart van den Akker koopt druiven.

Wat is de hoofdgedachte van de tekst?

1. Als je stage loopt in het vmbo, moet je aan verschillende zaken denken.
2. Hoe een stage in de praktijk ingevuld wordt, verschilt per opleiding.
3. In het vmbo kun je verschillende soorten stages lopen.

Wat is de hoofdgedachte van de tekst?

Wat betekent het woord hoofdgedachte?

1. de belangrijkste zin van een alinea
2. het onderwerp van de tekst
3. een uitspraak waar je het wel of niet mee eens bent
4. het belangrijkste wat over het onderwerp wordt gezegd in één zin

Hoofdgedachte

De hoofdgedachte van een tekst is de belangrijkste gedachte die de schrijver over het onderwerp heeft. Een hoofdgedachte bestaat uit één of twee zinnen.

WAT IS EEN CITAAT 

Wat is een citaat/citeren? 

Als je precies zegt/schrijft wat iemand gezegd heeft (= citeren). 

Hoe citeer je? 

Je zet de tekst tussen enkele aanhalingstekens. 

--> voorbeeld: Mevrouw Rondhuis zei: 'citeer deze zin.'

--> 'Ik' , zei Mevrouw Rondhuis, 'citeer wat jij zegt.'

Wat is de bedoeling van de citaten in de advertentie?

1. Zo weet de lezer waar de musical over gaat
2. Om de lege stukken op te vullen
3. Om de lezer aan te sporen om naar de musical te gaan
4. Om de lezer te laten weten wat anderen er van vinden

Welke is GEEN citaat?

1. Karin vroeg om nog een glas cola.
2. Karin vroeg: "Mag ik nog een glas cola?"
3. "Mag Karin nog een glas cola?"
4. "Mag ik nog een glas cola?" vroeg Karin.

Wat is de functie van deze alinea?

1. oplossing
2. toelichting
3. uitwerking
4. verklaring

Wat hoort bij elkaar?

Hoofdzaken

Samenvatten

Bijzaken

Functie van een afbeelding bij een tekst

Aanvullende informatie geven

Deelhoofd-gedachtes van iedere alinea

Onderzoeks-vraag, conclusie van onderzoek

Uitleg, voorbeeld, toelichting, instructie

Theorie:

Als je een woord leest dat je niet kent:

1. Lees een stukje terug of verder en kijk of het woord wordt uitgelegd
2. Kijk naar bekende stukjes in het woord
3. Kijk naar plaatjes bij de tekst
4. Vraag de betekenis of zoek de betekenis op in het woordenboek 
   

De betekenis van een onbekend woord vinden

• Zoek in de tekst naar een synoniem. 
• Zoek in de tekst naar de betekenis van het woord.
• Zoek in de tekst naar een voorbeeld.
• Zoek in de tekst naar een tegenstelling.
• Zoek in het woord dat je niet kent een bekend woorddeel.
• Zoek (een deel van) het woord op in een (online) woordenboek.

Buitenkant 

Alles wat te maken heeft met hoe een tekst er uitziet. 

- titel/ kopje

-deeltitel of tussenkopje

- plaatjes

- alinea

- bron

Dit is verkennend lezen