H4 herhaling / afronding en H5

• Maatschappijleer
• Middelbare school
• vwo
• Leerjaar 4

H4 TRIAS POLITICA

SCHEIDING EN EVENWICHT VAN MACHTEN

Noem de 3 machten binnen
de trias politica.

Welke 2 mechanismen zijn belangrijk als het gaat om de 3 machten?

1. machtenscheiding en machtensamenwerking
2. machtensamenwerking en checks and balances
3. machtenscheiding en checks and balances

WELKE STELLING IS JUIST / ONJUIST?

1) Machtenscheiding voorkomt dat er binnen 1 macht machtsmisbruik kan ontstaan
2) Trias Politica is 1 van de 4 fundamentele kenmerken van de rechtsstaat

1. 1 is juist, 2 is onjuist
2. 1 is onjuist, 2 is juist
3. beide zijn juist
4. beide zijn onjuist

Bij welke 2 instituties is de machtenscheiding NIET 100% doorgevoerd?

1. Regering en Openbaar Ministerie
2. Parlement en Regering
3. Parlement en Openbaar Ministerie
4. Openbaar Ministerie en Hoge Raad

WELKE STELLING IS JUIST / ONJUIST?

1) Rechters mogen wetten die in het parlement worden vastgesteld toetsen aan internationale wetgeving
2) Rechters mogen deze wetten toetsen aan de grondwet

1. 1 is juist, 2 is onjuist
2. 1 is onjuist, 2 is juist
3. beide zijn juist
4. beide zijn onjuist

Welke organisatie mag/moet wél de nieuw voorgestelde wetten toetsen aan de grondwet?

WAT? 

ZIE PAGINA 116

* Recht van motie

* Vragenrecht

* Recht van interpellatie

* Recht van enquête

1e Kamer: toetsen aan regels en grondwet

WAT?

* Bij conflicten tussen burger en overheid oordeelt de rechter over rechtmatigheid van overheids-optreden

* waren ambtenaren bevoegd? 

* waren maatregelen in strijd met de wet?

* is er sprake van willekeur?

WAT?

* Hoger beroep (Gerechtshof)

* in Cassatie (Hoge Raad)

Trias politica

Scheiding der machten

Checks and balances

Interne controle

Het feit dat burgers parlementen kunnen kiezen is ook een soort controle. Immers als ze niet functioneren kun je iemand anders stemmen

Wat is het verschil tussen
'Cassatie' en 'Hoger Beroep'?

ÉN

1. Rechterlijke macht controleert wetgevende macht: toetsen van wetten aan internationale verdragen en grondrechten die daarin zijn opgenomen
2. Rechterlijke macht mag regelgeving van provincie en overheid toetsen aan de grondwet
3. Parlement toetsen zelf wetgeving aan de grondwet (Eerste Kamer)
4. Wetgevende macht kan ook rechterlijke macht controleren door wetten te wijzigen

DOOR ELKAAR TE CONTROLEREN HOUDEN ZE ELKAAR IN BALANS

Er gaan stemmen op (Pieter Omtzigt) om zoals in o.a. Duitsland een apart Constitutioneel Hof alle wetten te laten toetsen aan de grondwet

H5 RECHTSGEBIEDEN

SCHEIDING EN EVENWICHT VAN MACHTEN

Vul de ontbrekende woorden in:

RECHTSSTAAT =

een staat waarin burgers met .......... worden beschermd tegen ................... en .................. van de overheid

een staat waarin burgers met grondrechten worden beschermd tegen machtsmisbruik en willekeur van de overheid

Welke woorden misten in de definitie van de rechtsstaat?

Noem de 4 fundamentele kenmerken van de rechtsstaat

 4 FUNDAMENTELE KENMERKEN:

* GRONDRECHTEN / GRONDWET

* LEGALITEITSBEGINSEL

* ONAFHANKELIJKE RECHTSPRAAK

* TRIAS POLITICA = SCHEIDING DER MACHTEN

H2

H4

H3

H5, 6, 7

De zaken van de rijdende rechter vallen onder

1. Publiek Recht
2. Privaat Recht

wat weet je over een dagvaarding?

wordt door de deurwaarder namens de eiser aan de gedaagde gestuurd waarin staat dat hij/zij voor de rechter moet verschijnen

Welke van de volgende zaken vallen NIET onder het Burgerrecht?

1. Als een gedupeerde de belastingdienst wil aanklagen
2. Als een echtpaar wil scheiden
3. Als je een BV wilt oprichten
4. Als je een erfenis wilt aanvechten

het gaat om rechtspersonen hoeven niet altijd alleen mensen van vlees en bloed te zijn

Welke mogelijkheden heeft een rechter NIET in het Civiel Recht om de verliezende partij de veroordelen?

1. Een schadevergoeding laten betalen
2. Een dwangsom opleggen als gedaagde weer 'in de fout gaat'
3. De deurwaarder in actie laten komen als gedaagde niet kan/wil betalen
4. Een gevangenisstraf opleggen

De rechter zal altijd eerst proberen of er onderling niet tot een oplossing kan worden gekomen

https://www.rechtspraak.nl/SiteCollectionDocuments/R023-Mediation-naast-civiele-en-kantonzaken.pdf

WELKE STELLING IS JUIST / ONJUIST?

1) Dat de overheid is aan allerlei regels moet houden is een onderdeel van het legaliteitsbeginsel
2) Het legaliteitsbeginsel moet voorkomen dat burgers worden blootgesteld aan willekeur van de overheid

1. 1 is juist, 2 is onjuist
2. 1 is onjuist, 2 is juist
3. beide zijn juist
4. beide zijn onjuist

H6  H7

BESTUURSZAKEN

Vooral terug te zien  in situaties waar we als burger direct met de overheid te maken hebben 

Welke nieuwe dingen heb je geleerd?

Als je bepaalde onderdelen nog niet goed hebt begrepen schrijf ze dan hier op