Twintigste eeuw 2 (havo 5)

• Nederlands
• Middelbare school
• havo
• Leerjaar 5

1. Welke ontwikkelingen zorgden voor nieuwe manieren van denken?

1. uitvindingen van televisie en radio
2. uitvindingen van telefoon, auto en vliegtuig
3. uitvindingen van kranten en tijdschriften
4. uitvinding van internet

Toelichting:

Door allerlei uitvindingen zoals de telefoon, de auto en het vliegtuig werd de wereld een stuk kleiner. Arme plattelanders trokken massaal naar de sterk groeiende steden in de hoop op werk en welvaart. Miljoenen Europeanen maakten om diezelfde reden de oversteek naar Amerika. Door deze explosieve ontwikkelingen stonden mensen losser tegenover tradities en waren ze opener voor nieuwe denkbeelden.

2. Waarom spreekt men na WOI van 'het bankroet van de beschaving'?

1. Er was een financiële crisis
2. Er waren miljoenen slachtoffers
3. Veel steden waren verwoest
4. Er waren nog steeds veel conflicten

Toelichting:

Europa veranderde tijdens de Eerste Wereldoorlog in een slagveld met miljoenen slachtoffers. De welvarende wereld was ingestort, daarom spreekt met ook wel van een ‘bankroet van de beschaving’. Het geloof in de vooruitgang was voorbij.

3. Welke gevolgen had de sociaal-economische crisis voor de politiek?

1. Er ontstonden meer politieke partijen
2. Er kwamen vaker verkiezingen
3. Men had behoefte aan een sterke leider
4. Men had genoeg van de politiek

4. Wat voor gevolgen had de nazidictatuur voor de moderne kunst?

1. Er kwamen nieuwe vormen van moderne kunst
2. Kunstenaars kregen minder betaald
3. Meer mensen kregen interesse in kunst
4. De moderne kunst werd verboden

5. Wat verstaan we onder het 'modernisme'?

1. een overkoepelende term voor stromingen
2. een afkeer van alles wat modern is
3. een verlangen naar alles wat modern is
4. een stroming die zich bezighoudt met mode

6. Met welke traditie in de kunst braken alle stromingen die vallen onder het modernisme?

1. niet langer volgens vaste regels schrijven
2. niet langer over het verleden schrijven
3. niet langer de werkelijkheid weergeven
4. niet langer taboe-onderwerpen vermijden

7. Welke middelen gebruikten de expressionistische dichters om de essentie van de dingen weer te geven?

1. Korte, krachtige woorden met emotie
2. Vrije versvorm
3. Associatief woordgebruik
4. Losse woorden

8. Wat verstaan we onder het 'dadaïsme'?

1. wilde geen stroming zijn
2. afkeer van oorlog, tegen Westerse cultuur
3. tegen kunst van vroeger en nu
4. alles was bruikbaar voor kunst

8. (vervolg): Hoe zie je het dadaïsme terug in Van Ostayens werk?

1. experimenteren met leestekens
2. experimenteren met typografie
3. experimenteren met illustraties
4. experimenteren met nieuwe woorden

9. Wat betekent 'nieuwe zakelijkheid'?

1. een kunststtroming ontstaan in Duitsland
2. een verandering binnen het zakenleven
3. een nieuwe manier van met elkaar omgaan

Toelichting:

De ‘nieuwe zakelijkheid’ was een beweging die in Duitsland was ontstaan rondom het Bauhaus: een soort kunstacademie waar je architectuur en fotografie kon studeren en waar het praktische nut van de kunst voorop stond.

9. (vervolg) Hoe vind je de 'nieuwe zakelijkheid' terug in de literatuur?

1. koele, kritsche toon
2. sobere, realistische stijl
3. gebaseerd op feiten, niet psychologiserend
4. geen heftige gevoelsexplosies

10. Wat maakt dat 'nieuwzakelijke schrijvers' als Elsschot en Nescio ook tot de romantici worden gerekend?

1. romantische taal, maar zakelijke inhoud
2. sobere taal, maar romantische inhoud