H3 - spelling h6 - koppelteken, trema, apostrof

• Nederlands
• Middelbare school
• havo
• Leerjaar 2

Welkom!

Nederlands

Mevrouw Takken, TNL

[e-mail]

Ma, di, wo, vrij

- Stillezen

- Spelling H 5 - Beide of beiden - terugkijken

- theorie 6.3

Toets Spelling H(1, 2, 3) 4, 5 en 6 op 17 maart

Lesdoel: 

- Je weet hoe je de theorie van 6.3 toepast. 

Vandaag in de les:

Stillezen

Er komt altijd een -s- tussen twee woorden als je hem hoort. 

beer + wijfje = wijfjesbeer

Maar soms start het tweede woord met een s-. Dan hoor je het niet. Verander dan het tweede woord:

meisje + school = Meisjesschool/ meisjeschool?

meisje + fiets =  meisjesfiets = meisjesschool

Tussenletters in samenstellingen: -s-

De -(e)n-  is moeilijker. 

In principe schrijf je hem altijd:

Artikel uit een krant = krantenartikel

Maar er zijn veel uitzonderingen:

Tussenletters in samenstellingen: -(e)n-

Je schrijft geen -(e)n- als het eerste deel:

- Geen zelfstandig naamwoord is (armelui)

- Geen meervoud heeft (bezinegeur)

- Alleen een meervoud op een -s heeft (doucebak)

- Meervoud op -s en -n heeft (giraffehals)

- Een versterkende betekenis heeft een de hele samenstelling is bn (beresterk)

- uniek is (in Nederland) (maneschijn, zonneklaar, koninginnesoep) 

Uitzonderingen: -(e)n-

In welke twee gevallen gebruik je beide/alle?

In welk geval gebruik je allen/beiden?

.... Netflixseries zijn heel goed gemaakt

1. Enkele
2. Enkelen

.... zijn helaas heel erg teleurstellend.

1. Andere
2. Anderen

.... leerlingen hebben ze allemaal gezien.

1. Sommige
2. Sommigen

Toch gaat dit voor .... ten koste van hun schoolresultaten.

1. Sommige
2. Sommigen

Alle en allen is beide goed.

Maar wanneer gebruik  je wat?

1. Alle, beide, enkele gebruik je als het afhankelijk van een zelfstandig naamwoord in de zin staat. 

- Alle media berichten alleen maar over Corona.

- Enkele Nederlanders zijn al ziek.

- Beide zieken zijn in Noord-Italië geweest.

Beide of beiden?

2.  Als de woorden los in de zin staan en betrekking hebben op een persoon. -> met -n

Zij gaan allen naar het concert. 

Enkelen hebben er zin in. 

Beide of beiden?

3. Als de woorden los in de zin staan en geen betrekking hebben op een persoon. -> zonder -n

De konijnen houden beide van hard rennen. 

Van alle boeken liggen er enkele op de tafels. 

Beide of beiden?

In Nederlandse woorden gebruiken we de é vooral om nadruk te leggen.

De è gebruiken we om de uitspraak aan te geven. (Hè hè, blèren.

Accent op letters - é è ê

Nederlandse woorden uit het Frans hebben vaak  nog Franse accenten: coupé, scène, crêpe 

Als het om een persoon gaat, dan verandert de é in een -ee: attaché - attachee

Andere accenten blijven alleen staan in woorden die nog 'echt' Frans aanvoelen: déjà vu,  tête-à-tête. 

Accent op letters -  Franse woorden

Maak zelf een uittreksel van 6.3

- zet een vinkje voor de dingen die je al kunt

- zet een rondje voor de dingen die je snapt

- zet een kruisje voor de dingen die je niet snapt. 

Als je dit gedaan hebt start je met opdracht 6 t/m 9

- kijk na als je klaar bent. 

Maak een uittreksel van 6.3

Wat:  Spelling H5.3 - opdracht 5 t/m 10

Wanneer: Deze les

Hoe: werk netjes en leg elk woord naast de regels.

Kijk secuur na als je klaar bent!

Aan de slag