1.2 Moderne Devotie

• Geschiedenis
• Middelbare school
• vwo
• Leerjaar 6

1.2 Moderne Devotie en Centralisatie

Atheneum 6

Leerdoelen deze les:

10) Je kent de oorzaak en betekenis van de opkomst van de Moderne Devotie.

11) Je kunt uitleggen dat het streven van de hertogen van Bourgondië naar centralisatie en uniformering botste met het particularisme van de steden en gewesten.

www.npostart.nl

Moderne Devotie

Bekijk 14:00-31:00

• Welke indirecte oorzaak geeft 'Het verhaal van NL' voor de opkomst van de Moderne Devotie? 
• Wat is een indirect gevolg van van de Moderne Devotie volgens 'Het verhaal van NL'?
• Vergelijk de oorzaak voor de Moderne Devotie met je boek (blz 246-247), hoe wordt de opkomst van de Moderne Devotie hier verklaard?
• 
  

Bedelorden en Moderne Devotie

• schenkingen, testamenten en belastingen
  
• kritiek op rijkdom kerk van:
• 1.  Franciscus van Assisi > bedelorden
• 2. Geert Grote > 'Moderne Devotie':
•  - tegen luxe 
•  - armen, weduwen, wezen, en ziekenzorg
•  - eenvoud en diep geloof
• - beïnvloedde leven van leken en geestelijken

Geert Grote

1. Geboren in Deventer, 1340
2. Theoloog die predikte in de landstaal!
3. Kritiek op de rijkdom van de kerk
4. De beweging die hij begon staat ook wel bekend als De Moderne Devotie. Hierin is veel aandacht voor het eigen geweten en dus minder voor de kerk
5. Grote heeft vele  geestelijken beïnvloed o.a Erasmus 

Vraag: welk gegeven over Geert Grote/Moderne Devotie staat op gespannen voet met het streven naar centralisatie door vorsten denk je? Waarom? In welk opzicht was Geert Grote geen bedreiging?

Vlaanderen wordt Bourgondisch

• 1363: Koning Jan de Goede geeft Bourgondië in leen aan Filips de Stoute
  
• 1369: Filips trouwt met Margaretha van Vlaanderen (erfgename) >
  
•  Vlaanderen, Antwerpen, Mechelen en Artesië van de Hertogen van Bourgondië
•  Beleid opvolgers Filips de Stoute (Filips de Goede, Karel de Stoute): 
•  1. zelfstandigheid Bourgondië
• 2. centralisatie van het bestuur, door:
•      - uniformering wetgeving > de Grote Raad
•      - oprichting Staten- Generaal 
•     - instelling Rekenkamer 

Bourgondië wordt onderdeel Habsburgse Rijk                           (Heilige Roomse Rijk)

• Steden kwamen in verzet > particularisme  
  
• Door oorlogen en verhoging belastingenen:
  
• hertogen impopulair >
  
• Na dood Karel de Stoute (1477): machtsstrijd met koning en gewesten/steden >
  
• Maria van Bourgondië (erfgename) zoekt steun > Huwelijk met Maximiliaan van Habsburg > einde zelfstandigheid Bourgondië
  
• Maximiliaan hervat centralisatiepolitiek
• bij verzet: inperking vrijheden > Brugge
• bij steun: ec. privileges > Antwerpen belangrijker,
• ook door Spaans/Portugese koloniën

Maria 1457 - 1482

Maximiliaan 1459-1519

(Extra)Enige achtergrondinformatie Habsburgse stamboom

- Keizer Maximiliaan 1 van Habsburg (Oostenrijk): 1459 - 1519

- Getrouwd met Maria van Bourgondië: 1477 > 

                          - zoon: Filips (1478)

                         - gestorven in 1482 > Maximiliaan regent tot 1494 (Filips volwassen verklaard)

- 1506: Filips gestorven > opvolger: Karel V (zoon, 6 jaar oud) >

- Maximiliaan voogd > liet voogdijschap over aan (dochter) Margaretha van Oostenrijk tot 1515 > 

- Karel V wordt keizer en Heer der Nederlanden >

               - alle gewesten onder controle gebracht >

               - 1643: Staatkundige eenheid 'De 17 Verenigde Nederlanden' gecreëerd.

               - 1555: Karel V treedt af (sterft in 1558) >

- Filips II wordt keizer (deel Habsburgse Rijk) en 'Heer der Nederlanden' 

  

Opdracht 9 blz 252 (HC1.2)
(extra oefenstof: Opdracht 8, examenopdracht 3 en eerder gemaakte examenopdracht 4 TV4)

Check de leerdoelen:

10) Je kent de oorzaak en betekenis van de opkomst van de Moderne Devotie.

11) Je kunt uitleggen dat het streven van de hertogen van Bourgondië naar centralisatie en uniformering botste met het particularisme van de steden en gewesten.