Examentraining deel 1

• Internationalisering en internationaal recht
• MBO
• Studiejaar 2,3

 Examentraining deel 1

Vandaag

1. Bezit brede kennis van de effecten van globalisering op de economie.

2. Bezit brede kennis van de effecten van globalisering op de arbeidsmarkt.

3. Bezit brede kennis van de effecten van globalisering op de samenleving (culturele en politieke aspect).

4. Bezit brede kennis van het internationaal recht (bronnen internationaal recht).

5. Bezit brede kennis van het Europees recht (rechtsorde, rechtshandelingen, besluitvormingsprocedures en doelstellingen EU, algemene beginselen die door de EU worden geëerbiedigd en rechten voortvloeiende uit het EU burgerschap).

6. Bezit brede kennis van het internationaal publiekrecht (wetgeving, monisme, dualisme, supranationale en intergouvernementele organisaties en diverse internationale organisaties).

Toetsterm 1.1

De kandidaat beschrijft voor een bepaalde situatie welk gevolg globalisering heeft voor de economie, de arbeidsmarkt en de samenleving.

Heel veel fabrieken van Philips zijn uit Eindhoven vertrokken naar het buitenland, zoals Taiwan, omdat de productie van onder andere lampen, tv’s etc. in Nederland veel te duur werd.

Welke gevolgen heeft de globalisering hier voor de samenleving in Eindhoven of in Taiwan op het gebied van de arbeidsmarkt?

In Eindhoven wonen veel mensen uit andere landen.
Welke gevolgen heeft de globalisering voor de samenleving in Eindhoven op het gebied van de cultuur?

Stel: China valt een buurland binnen. Er ontstaat oorlog in Azië. Nederland, de EU en de VS leggen sancties op aan China en handel met China wordt verboden.

Welke gevolgen heeft deze oorlog op de Nederlandse economie?

Toetsterm 2.1

De kandidaat bepaalt in een situatie welke rechtsbron (verdrag, jurisprudentie, algemene rechtsbeginselen, besluiten van internationale organisaties) van toepassing is.

Bronnen internationaal recht

art. 38 Statuut Internationaal Gerechtshof

1) Verdragen (multilateraal of bilateraal)

2) Gewoonte (gedurende lange tijd gebruikt, als recht aanvaard)

3) Algemene rechtsbeginselen ( bijv. redelijkheid en billijkheid, goede trouw, afspraak is afspraak/pacta sunt servanda).

4) Jurisprudentie: eerdere uitspraken van rechters, 

5) Besluiten van internationale organisaties (alleen politiek bindend)art. 94 GW

Wanneer is er sprake van gewoonterecht?

1. Een rechtsregel wordt gedurende lange tijd nageleefd.
2. In landen bestaat de overtuiging dat deze regel moet worden nageleefd omdat deze recht bevat.
3. Als er sprake is van A én B.

Criminelen kunnen sinds 2023 door de Verenigde Arabische Emiraten aan Nederland op verzoek worden uitgeleverd.
Bij een geschil omtrent de uitlevering van Quincy Promes kan Nederland zich op de volgende rechtsbron beroepen:

Toetsterm 3.1

De kandidaat benoemt de doelstellingen van de Europese Unie.

Doelstellingen EU, art.3 VEU

• Vrede, waarden en welzijn 

      verkleinen welvaartsverschillen + stijging welvaart = vrede

• Ruimte van vrijheid, veiligheid en recht zonder binnengrenzen
  
• Interne markt: één binnenmarkt:

      bijv. maximumtarieven mobiel bellen etc. in buitenland per 15 juni 2019 gelijk aan

      nationale kosten

• Economische en Monetaire Unie (EMU): 

      handelaren hebben baat bij vaste wisselkoersen; economisch beleid moet worden

      gecoördineerd.

• Bestrijding van sociale uitsluiting en discriminatie
  
• Bevordering van wetenschappelijke en technologische vooruitgang

Welke doelstelling vind jij verrassend? Waarom?

Toetsterm 3.2

De kandidaat benoemt de samenstelling en taken van de organen van de EU: Het Europees Parlement, de Europese Commissie, De Raad en de Europese Raad.

Het Europees Parlement

Art. 14 VEU : 

‘Rechtstreeks verkozen volksvertegenwoordiging van de Europese Unie’

Wordt eens in de 5 jaar gekozen (volgende verkiezingen in 2024)

Medewetgever samen met de Raad van ministers

Stelt de begroting van de Europese Unie vast (samen met de Raad van ministers)

Bestaat uit 705 volksvertegenwoordigers inclusief voorzitter Roberta Metsola

Per lidstaat: minimaal 6 en maximaal 96 leden afvaardigen

Nederland heeft recht op 29 van de 705 zetels

Let op: zij dienen het belang van partij en de lidstaat!

De Raad van Ministers, art. 16 VEU

Medewetgever samen samen met het Europees Parlement

Stelt samen met het Europees Parlement de begroting van de Europese Unie vast.

Kent 10 verschillende samenstellingen (per onderwerp), afhankelijk van het beleidsterrein waarover gesproken wordt.

Bijv.: Raad Landbouw en Visserij: ministers voor Landbouw/Visserij van de lidstaten nemen deel aan vergadering

Bestaat uit 1 minister per lidstaat, dus  27 ministers per Raadssamenstelling

Voorzitterschap van de Raad: 

wisselt elke 6 maanden

Let op: zij dienen de lidstaat!

De Europese Raad van Regeringsleiders

Art. 15 VEU, ‘De Europese top’

Zet de algemene politieke beleidslijnen en prioriteiten uit.

Géén wetgevingstaak!

Bestaat uit:

• De voorzitter
• De staatshoofden/regeringsleiders van de 27 lidstaten van de Europese Unie,
• De voorzitter van de Europese Commissie

Let op: ook zij dienen in eerste instantie de lidstaat!

De Europese Commissie, art. 17 VEU

‘Dagelijks bestuur van de EU’

Dient wetsvoorstellen in (en schrijft deze dus!)

Controleert of de Europese wetgeving juist wordt toegepast in de lidstaten

Waakhond van de EU

Bestaat uit:

Voorzitter: Ursula von der Leyen

27 eurocommissarissen, voor elke lidstaat één

Let op: zij dienen het belang van de Europese Unie, niet van de lidstaat!

Wat zijn de twee voornaamste taken van de Raad van Ministers en het Europees Parlement?

wetgever+begroting vaststellen

Toetsterm 3.3

De kandidaat herkent het verschil tussen een Europese richtlijn en een Europese verordening

Twee soorten Europese wetgeving

1) Verordeningen: meteen rechtstreeks van toepassing in de lidstaten, art. 288 al. 2 VWEU

Nationale bepalingen mogen niet afwijken van deze Europese wet; Voorbeeld: AVG

2) Richtlijnen: pas na omzetting in nationale regelgeving van toepassing in de lidstaten, art. 288 al. 3 VWEU

Omzetting moet binnen een bepaalde termijn.

De tekst van de nationale wet ligt niet 100% vast, de lidstaten hebben keuzemogelijkheden.

Wanneer is er sprake van een Europese richtlijn?

1. Als Nederland wetgeving maakt die ook voor buitenlanders in Nederland geldt.
2. Als Nederland wetgeving maakt om een EU-wet in nationale regelgeving om te zetten.
3. Als Nederland geen wetgeving hoeft te maken omdat de EU-wet hier automatisch geldt.

Toetsterm 3.4

De kandidaat stelt in een situatie vast of het vrij verkeer van personen is geschonden.

Vrij verkeer van personen

• Artikel 20 e.v. VwEU, art. 45 VwEU en art. 49 VwEU.
• EU-burgers (let op: ken alle lidstaten!!!)
• Verblijf van minder dan 3 maanden:
  

      Identiteitskaart

• Verblijf van meer dan 3 maanden bij economisch niet-actieve personen:
  

      Voldoende bestaansmiddelen
      Ziektekostenverzekering
      Geen gevaar voor openbare orde/veiligheid

• Verblijf van meer dan 3 maanden bij economisch actieve personen:
  

     Werknemers: personen die gedurende een bepaalde periode onder gezag van een ander tegen loon arbeid verrichten, 

      Zelfstandigen: personen die duurzaam een economische activiteit verrichten;

      Het gaat om niet marginale werkzaamheden.

Stel: Sergej uit Turkmenistan, Ibrahim uit Turkije en Seb uit Bulgarije vragen zich af of zij op grond van het VwEU zomaar in Nederland mogen werken.
Voor wie geldt het vrij verkeer van personen?

Seb uit Bulgarije, want hij is EU-burger.

Als hij in loondienst werkt, is art. 45 VwEU van toepassing.

Toetsterm 4.1 

De kandidaat legt het verschil uit tussen monisme en dualisme in het internationaal recht.

Wat hoort bij dualisme?

1. Internationaal recht wordt automatisch deel van het nationale recht.
2. Internationaal recht wordt omgezet in nationaal recht.

Toetsterm 4.2

De kandidaat beschrijft het verschil tussen de soorten internationale organisaties (intergouvernementele, non-gouvernementele, supranationale organisaties).

intergouvernementeel

supranationaal

non-gouvernementeel

veto-recht van landen

onafhankelijk van de overheden

besluiten worden genomen bij meerderheid van stemmen.

VN

EU

ICRC

Toetsterm 4.3

De kandidaat beschrijft het doel van de NAVO en de werking van art. 5 NAVO-verdrag.

De NAVO

• opgericht door het Verdrag van Washington
• politieke en militaire alliantie
• grootste sterkte/risico is art. 5 Verdrag van Washington: een aanval op een lidstaat wordt beschouwd als een aanval op alle lidstaten: gewapend geweld kan worden gebruikt tegen de agressor
• let op!!: dit verdrag staat NIET in je wettenbundel!!!!!

Heeft de NAVO rechtsmacht om de handel namens de lidstaten met Rusland te verbeteren?

1. Ja, want door de handel te verbeteren, stijgt de kans op vrede.
2. Nee, de NAVO richt zich op politieke en militaire oplossingen.

nee, de NAVO richt zich op politieke en militaire doelen.

Wat is het doel van art. 5 NAVO-verdrag?

Toetsterm 4.4

De kandidaat beschrijft het doel van de VN en de organen Veiligheidsraad en Internationaal Gerechtshof van de VN.

De VN

Doelstellingen

• Handhaven van internationale vrede en veiligheid
  
• Ontwikkelen van vriendschappelijke betrekkingen tussen staten
  
• Ontwikkelen van internationale samenwerking om sociaaleconomische, culturele en humanitaire problemen te kunnen oplossen
  

Organen, art. 7 Handvest VN

1. Algemene Vergadering: houdt zich bezig met alle voorkomende binnen het handvest vallende zaken; mag GEEN bindende besluiten nemen
   
2. Veiligheidsraad: verantwoordelijk voor handhaving van de internationale vrede 
3. Internationaal Gerechtshof: geschillenbeslechting tussen staten (met toestemming van de staten); juridisch advies
   
4. Secretariaat: Secretaris-Generaal is de hoogste ambtenaar van de VN
   
5. Trustschapsraad
   
6. Economisch en Sociale Raad: laat studies en rapporten maken over economische, sociaal-culturele en onderwijsaangelegenheden; doet AANBEVELINGEN
   

De VN-veiligheidsraad

Doel:

• handhaving van internationale vrede en veiligheid,
• relaties tussen landen bevorderen,
• samenwerken bij het oplossen van internationale problemen
• het bevorderen van respect voor mensenrechten
• harmoniserend effect hebben op de acties van landen.

5 permanente leden:

• China, Frankrijk, Groot-Brittannië, Rusland, Verenigde Staten
• Zij kunnen besluiten tegenhouden door middel van een veto
• 10 niet-permanente leden
• Voor 2 jaar gekozen door de Algemene Vergadering
• Besluiten nemen:
• 9 van 15 leden moeten vóór stemmen EN geen veto.

In welk onderdeel van de VN wordt er vaak door landen gebruik gemaakt van het vetorecht?

1. EHRM
2. Veiligheidsraad
3. UNESCO

Welk internationaal hof heeft alleen rechtsmacht over zaken tussen staten?

1. EHRM
2. Internationale Gerechtshof
3. Internationale Strafhof

Toetsterm 4.5

De kandidaat stelt in een situatie vast op grond van welk artikel het Internationaal Strafhof inhoudelijke rechtsmacht heeft (art. 6, 7, 8, 8a Statuut van Rome).

Het Internationaal Strafhof

• In 2002 opgericht
• Berecht individuen
• Geregeld in het Statuut van Rome betreffende het Internationaal Strafhof (Statuut van Rome)
• Geen onderdeel van de VN
• Gevestigd in Den Haag

Rechtsmacht

Over de volgende misdrijven:

• Genocide, art. 6 Statuut van Rome
• Misdrijven tegen de menselijkheid, art. 7 Statuut van Rome
• Oorlogsmisdrijven, art. 8 Statuut van Rome
• Agressie, art. 8 bis Statuut van Rome

Welk internationaal Hof is onderdeel van de VN?

1. EHRM
2. Internationaal Gerechtshof
3. Internationaal Strafhof

In welk artikel staan de 4 misdrijven opgesomd waarover het Internationale Strafhof rechtsmacht heeft?

1. art. 1
2. art. 3
3. art. 5
4. art. 7

Het internationale Strafhof heeft rechtsmacht inzake oorlogsmisdrijven, in het bijzonder als ze worden gepleegd als onderdeel van...