Week 7 Nursing 3 Farma - BOL 2e jaars, periode 4

• Verpleging en verzorging
• MBO
• Studiejaar 2

Nursing 3 - Farmacologie

week 7 

Luchtwegen

COPD en Astma

leerdoelen

- Je kunt beschrijven op welke wijze astma en COPD beïnvloed kunnen worden door medicijnen 

- Je kunt het verschil uitleggen tussen ontstekingsremmende en luchtwegverwijdende inhalatiemiddelen 

- Je kunt beredeneren in welke volgorde deze bovenstaande middelen toegediend moeten worden 

- Je kent de indicaties, de werking en de meest voorkomende bijwerkingen uitleggen van de volgende medicatiegroepen: 

o Middelen bij astma en COPD:  

 Symphatico-mimetica 

 (Inhalatie)corticosteroïden 

Je kunt met hulp van het FK voldoende informatie verzamelen om op veilige wijze deze medicatie te kunnen geven en/of een zorgvrager te begeleiden die één of meerdere van de geneesmiddelen uit bovenstaande medicatiegroepen gebruikt. 

Boek: Medicatieveiligheid, op weg naar veilige zorg. Elly van Haaren et al. 2014 

-Paragraaf 5.2 

 

www.farmacotherapeutischkompas.nl  

www.apotheek.nl  

www.zorgvoorbeter.nl  

www.lareb.nl 

Literatuur

Huishoudelijke mededelingen

-aanwezigheidsregistratie: op basis van deelname in Lessonup (precieze regels in teams te vinden)

- opdracht 4 'alles komt samen' > deze week nagekeken. 

Als alles is nagekeken volgt er een overzicht op Teams > graag je punten even checken in de lijst. Als het niet klopt > laat het op tijd weten. 

- De PowerPoint op Teams > dat lukt niet nu. 

- Na de les over copd/astma : tijd om vragen over de opdrachten te stellen. 

- studenten die achterlopen of veel afwezig zijn geweest 

         > mijn zorgen geuit bij jullie SLB'er. 

Terugkoppeling van de Poll uit week 4. 

- Voldoende geleerd: smiley 4 (uit 5) 

- lessonup een positieve bijdrage tijdens de les: 

         smiley 3 (uit 5) 

- lessonup positieve ervaring om zelfstandig te maken: 

        smiley 4 (uit 5) 

- verbetering: 

      wisselende reacties over voorkeuren wel/niet interactief werken. 

     praktische adviezen > meenemen bij volgende keer door docent. 

                                            > opties PPT ook via teams beschikbaar te stellen 

                                                                   > wordt naar gekeken. 

Vorige week: 

- medicatie tegen hypertensie

- antistolling. 

- Terugkoppeling opdracht 3

Opdracht 4, via teams, wordt nagekeken nu. 

NOG VRAGEN? 

wat zijn functies van het ademhalingsstelsel?

1. zuurstof/koolstofdioxide uitwisseling
2. zuurstof/koolstofdioxide uitwisseling en ruiken.
3. zuurstof/koolstofdioxide uitwisseling en spreken.
4. zuurstof opname in het bloed

Wat is de kleinste structuur in het ademhalingsstelsel?

1. alveoli
2. bronchieen
3. bronchiolen
4. trachea

Luchtweginfecties:  van verkoudheid tot pneumonie. 

Meestal verkoudheid, meestal een virus, soms een bacterie:   

    - Afwachten geeft prima resultaat, ook bij bacterieel.  

    - Ondersteunend: neusspray (xylomethazoline) of paracetamol.  

 

Luchtweginfectie bijvoorbeeld als onderdeel van influenza, of op zich staand  

   - Grijs gebied. Of je gaat behandelen hangt af van de patiënt en hoe ziek deze is.  

 

Pneumonie, bacterieel (let op: viraal of schimmel of gist is ook mogelijk) .   

Behandelen in de regel altijd nodig.  

   - Amoxicilline/doxycycline 

   - Na 2 dagen niet verbeterd: switch naar het andere antibioticum.  

   - Na 2 dagen nog niet beter: switch naar augmentin.  

 

Het wordt meer tricky als patiënt dan niet beter wordt of comorbiditeit heeft zoals COPD.  

COPD en Astma. - herhaling kort

COPD:  

-  chronische ontsteking van de bronchieen, waardoor 

    veel slijmaanmaak. 

         > Prikkeling maakt ook dat spiertjes om 

             luchtwegen samentrekken.  

- verlies van longblaasjes, waardoor minder goed 

   gasuitwisseling plaatsvindt.  

 

Asthma:  

- Longen reageren op prikkels, zoals rook, allergenen,

    stof 

          > Zwelling slijmvliezen, spiertjes om de 

              luchtwegen trekken samen 

 

COPD

Astma

COPD

Astma

alle leeftijd

latere leeftijd (>40 jaar) 

oorzaak: overgevoelig voor prikkeling van de longen 

oorzaak: beschadiging van longblaasjes

patient kan er overheen groeien. 

kan nooit meer beter worden. 

altijd klachten, die door prikkeling kunnen verergeren. 

typisch: alleen klachten bij prikkeling

Nog vragen over: 

- werking luchtwegen en ademhaling

- COPD de ziekte

- Astma de ziekte.

Overzicht, wat we nu gaan doen. 

1. de afzonderlijke medicamenten bespreken. 

       - luchtwegverwijders.. (let op: NIET VERWIJDERAARS... 

                                                           verwijderen doet de chirurg!) 

       - corticosteroïden. 

2. COPD 

     - niet-medicamenteus VERSUS medicamenteus. 

     - onderhoudersmedicatie VERSUS exacerbatie 

           behandeling

3. Astma

     - niet medicamenteus VERSUS medicamenteus.  

     - onderhoudersmedicatie VERSUS exacerbatie  

           behandeling

     

Ontstekingsremmende medicatie & luchtweg verwijdende medicatie

Luchtweg verwijdende medicatie  

    - Ontspannen de spiertjes rondom de luchtweg 

    - Deze medicijnen werken snel 

    - Sympathico-mimetica 

    - 2 soorten: beta2 antagonist en muscarine antagonist.  

              Kortwerkend: SABA of SAMA 

              Langwerkend: LABA of LAMA.  

                             S of L : short of long

                             ABA of AMA : beta antagonist of muscarine antagonist

                             (dit is niet om te leren, maar om te begrijpen)

 

Ontstekingsremmende medicatie 

    - Remmen de ontstekingsreactie van het lichaam op de prikkels

    - Werken langzaam 

    - Corticosteroïden: inhaleren of oraal 

Sympathico-mimetica

Stimuleert sympatisch zenuwstelsel -> lichaam wordt klaar voor actie 

 

Zorgt ervoor dat hartslag en bloeddruk omhoog gaan EN? 

 

Zorgt ervoor dat luchtwegen open gaan staan.  

     - Werkt snel 

     - Spiertjes rondom de luchtwegen ontspannen 

 

V.b. Salbutamol (Ventolin) (voorbeeld van een SABA)  

 

Bijwerkingen  

    - Tachycardie, hoofdpijn, duizelig, zweten  

Corticosteroïden- inhalatie

Remmen de ontsteking 

   - Zwelling verminderd, voorkomt aanvallen omdat              prikkels verminderd worden. 

   - Werkt langzaam 

 

V.b. Budesonide (Pulmicort) 

 

Bijwerkingen /complicaties

    - Droge mond 

    - Smaak verandering 

    - Schimmel infecties mond 

Corticosteroïden oraal: bijwerkingen nog uitgebreider. 

- nierproblemen

    > oedeem, nierfunctieverlies , osteoporose

- immuunproblemen. 

Prednison een steroid, werkt heel goed tegen astma en COPD.
waarom krijgen patienten dat dan niet standaard als onderhoudsbehandeling?

1. Het is er duur en dus niet kosten effectief
2. Het geeft nare korte en lange termijn bijwerkingen
3. Inname is lastig , waardoor er dan voor iedere patient extra zorg nodig zijn.
4. Het werkt vaak negatief op andere medicatie en is daarom niet wenselijk

- behandeling van luchtweginfecties

- inhalatie medicatie : 

    luchtwegverwijders

    corticosteroïden. 

Behandeling van COPD – onderhoudsbehandeling  

Niet-medicamenteus !!!!!!!!! 

- Stoppen met roken !!!!!! 

- gezond eten, gezond gewicht > eventueel diëtist.

- Voldoende bewegen 

- Educatie aan de patiënt oa over wat ziekte beeld is en

     wat exacerbaties kan uitlokken 

- Influenzavaccinatie 

- Ademhalingsoefeningen (via specialiseerde fysiotherapeut)  

 

Hoe meer klachten, hoe meer ondersteuning nodig is. 

 

COPD. Medicamenteuze behandeling.  

Onderhoudsbehandeling. 

1. Kortwerkende luchtverwijder (SABA of SAMA), bijvoorbeeld ventolin 

Bij aanhoudende klachten:  

2. Probeer de andere soort luchtwegverwijder. (SABA of SAMA)  

3. langwerkende luchtwegverwijder (LABA of LAMA) en kortwerkende erbij. 

4. de andere langwerkende luchtwegverwijder proberen en steeds kortwerkend erbij. (soms wel eens combi van LABA en LAMA gegeven) 

 

Bij ernstig aanhoudende klachten of >2 exacerbaties/jaar:  

1. Inhalatiecorticosteroiden.  

2. Orale corticosteroide (prednison) 

3. Onderhoudsbehandeling antibiotica 

 

Over Fluimicil, de bruistabel: zeer dubieus of dit wel werkt.  

En bij gevorderde patienten: zuurstof behandeling.  

COPD. Medicamenteuze behandeling.  

Behandeling exacerbatie

- algemene acute zorg regels volgen 

 

- Inhalatie medicatie: Niet zoveel anders dan onderhoudsbehandeling, maar ipv 2 

   weken tussen de stappen, veel sneller meer pufjes gaan geven.   

        - En de vorm toediening veranderd, bijvoorbeeld vernevelen.  

- Zuurstof, maar let op: kan CO2 intoxicatie geven. In praktijk: patiënt wordt suf.  

- Patient in goede houding zetten, rust creeren.  

- Sneller corticosteroiden geven, soms ook IV/IM,  

     - wordt vaak: stootkuur prednison genoemd.  

- Sneller overgegaan op antibiotica behandeling.  

 

Addertje onder het gras: komt regelmatig voor dat tijdens COPD exacerbatie ook als reactie hartfalen optreedt. 

Behandeling van Asthma

Niet medicamenteus !!!:  

- zie bij COPD 

- Prikkelreductie: vermijding en allergie behandeling. Er zijn allerlei maatregelen en tips 

  te vinden hiervoor.  

 

Medicamenteus 

Onderhoudsbehandeling:  

1. Inhalatie met SABA (bv ventolin) en zo nodig extra 

2. inhalatie corticosteroiden en zo nodig SABA extra  

3. combinatie van SABA en inhalatie corticosteroiden en zo nodig saba extra 

4. doseringen ophogen.  

Exacerbatie, algemene acute zorg regels volgen en:  

Zuurstof 

Inhalatie via vernevelaar 

Corticosteroiden IV/IM. 

Wat is de meest belangrijke stap in de behandeling van COPD?

1. inhalatie corticosteroiden
2. luchtwegverwijders
3. vermijdingsstrategie leren
4. Stoppen met roken

Wat is de meest belangrijke stap in de behandeling van astma?

1. educatie van de zorgvrager
2. luchtwegverwijders
3. vermijdingsstrategie leren
4. Stoppen met roken

- behandeling van COPD

- behandeling van Astma

- onderhoudsbehandeling en 

-behandeling exacerbatie. 

Inhalatietechnieken. 

- Verschillende filmpjes te zien op www.apotheek.nl/videos   

- GA DEZE BEKIJKEN!! Of andere filmpjes op andere plekken.    

 

- De meeste problemen met patiënten die niet reageren op hun inhalatie medicatie, ontstaan doordat ze deze niet op de juiste manier gebruiken!!!!!!  

- Taak van verpleegkundige is  

        - om de technieken te weten en toe te passen  op patiënten 

        - En te kunnen signaleren als het niet goed gaat.  

              Dan zijn er gespecialiseerde verpleegkundigen  

              die vervolgens kunnen meekijken en kunnen  

              instrueren.  

Opdracht: 

aanvullen van je schema medicatie met de volgende medicatiegroepen. 

- Antibiotica (opstarten, zul je nog veelvuldig gaan aanpassen. 

  Maar maak een begin met de genoemde antibiotica hier in de les:  

  amoxicilline, doxycyline en augmentin)  

- COPD en asthma 

     - Sympathicomimetica,  

             B2 receptor antagonisten 

             Muscarine receptor antagonisten 

     - Corticosteroiden 

             Inhalatie 

             Oraal/IV/IM 

Nu: 

Zelfstandig werken aan de opdracht. 

of: hier vragen stellen e.d. 

volgende week: 

medicatie van het maag/darm kanaal.