2.4 bevruchting en zwangerschap

• Biologie
• Middelbare school
• vmbo b
• Leerjaar 3

2.4 bevruchting en zwangerschap

Even herhalen

Welk nummer voegt vocht toe aan de zaadcellen?

1. 1
2. 2
3. 5
4. 6

Welk nummer zorgt voor de erectie en hoe heet dit deel?

Hoe noemen we nummer 7? En wat is daar de functie van?

Bij welk nummer komen de spermacellen als eerst?

Met welk nummer wordt het orgaan aangegeven dat niks met de voortplanting te maken heeft?

Waar worden de eicellen 'gerijpt'?

Wat is de functie van nummer 3?

1. Eicellen rijpen
2. eicellen vervoeren
3. een eicel laten ontwikkelen tot embryo
4. Eicel opslaan

Wat is een ander woord voor ovulatie?

Bij deze vrouw heeft er GEEN bevruchting plaatsgevonden. Hoe kun je dat zien?

Benoem twee secundaire geslachtskenmerken bij de man.

Wat verlies je tijdens je menstruatie?

Wat houdt het baarmoederslijmvlies in stand na de ovulatie?

1. eicel
2. gele lichaam
3. testosteron
4. oestrogeen

leerdoelen

2.4.1 Je kunt beschrijven hoe de bevruchting bij de mens verloopt. 2.4.2 Je kunt de embryonale ontwikkeling beschrijven. 2.4.3 Je kunt beschrijven wat prenataal onderzoek is en enkele voorbeelden noemen..

Bevruchting

- zaadcel tot 3 dagen in leven.

- eicel na oculatie 12 tot 24 uur. 

- bevruchting in de eileider. 

- kop zaadcel dringt eicel binnen, celmembraan ondoordringbaar. 

- samensmelten celkernen = bevruchting. 

Zwanger

- bij bevruchting blijft het gele lichaam in stand en hormonen produceren.

- Baarmoeder slijmvlies blijft dik en doorbloed, geen menstruatie. 

- "over tijd" 

innesteling

- deling bevruchte eicel. 

- deling start gelijk in de eileider. 

- klompje cellen gaat naar de baarmoeder via eileider. 

- duurt 5 tot 12 dagen.

innesteling

- baarmoederslijmvlies is dik.  

- Hier klompje cellen groeit hierin vast. 

- de vrouw is zwanger.

- Periode van ovulatie tot en met innesteling duurt ongeveer 9 dagen.  

Placenta

- klompje cellen groeit uit tot embryo, zuurstof en voedingsstoffen nodig. 

- Placenta bestaat uit weefsels van het embryo en van de moeder; zorgt voor uitwisseling van zuurstof en voedingsstoffen.

- placenta (moederkoek) begint te groeien. 

placenta

- bloedvaten stromen langs elkaar. 

- bloed lijft gescheiden, stoffen niet.

- voedingstoffen en afvalstoffen.

- Ziekteverwekkers en schadelijke stoffen gaan door de wanden van de bloedvaten heen, slecht voor het embryo en de ontwikkeling. 

navelstreng en vruchtwater

- navelstreng verbind embryo en placenta. 

- 3 aders in navelstreng: 2 navelstrengslagaders en 1 navelstrengader. 

- embryo ligt in vruchtwater ter bescherming. 

- omheen liggen vruchtvliezen. 

Foetus

- Vanaf derde maand een foetus. 

- alle kenmerken van een mens. 

- ongeveer 38 weken na bevruchting geboren. 

Prenataal onderzoek

- onderzoek of het kind gezond is en groeit. 

- prenataal betekend 'voor de geboorte'

soorten prenataal onderzoek:

1. echoscopie (echo)

2. NIPT

3. vlokkentest

4. vruchtwaterpunctie 

echoscopie 

- met geluidsgolven wordt een beeld gemaakt. 

- Je kunt dan zien of een baby goed groeit. 

- Arts kijkt naar zichtbare afwijkingen. 

NIPT

- bloed van de moeder wordt geprikt. 

- Zit DNA in van de baby.

- Bloed wordt onderzocht naar erfelijke afwijkingen. 

vlokkentest

- arts haalt cellen uit de placenta.

- in de placenta zitten cellen van de foetus. 

- Arts onderzoekt cellen op afwijkingen in het DNA en chromosomen. 

- Kleine kans op een miskraam.

vruchtwaterpunctie 

- Naald zuigt een beetje vruchtwater op.

- In vruchtwater zitten cellen van de foetus. 

- Een arts onderzoekt chromosomen in cellen.

Wanneer prenataal onderzoek

Bij alle vrouwen vindt prenataal onderzoek plaats met een echo. Veel vrouwen laten ook de NIPT doen. Bij sommige vrouwen is meer onderzoek nodig. Bijvoorbeeld:

• als afwijkingen worden gevonden bij de echo of de NIPT

• als in de familie een erfelijke ziekte voorkomt

• als de vrouw eerder een miskraam heeft gehad

Abortus is een optie bij ernstige afwijkingen. 

twee-eiige tweelingen

 Een twee-eiige tweeling ontstaat uit twee eicellen. Er zijn twee eicellen vrijgekomen tijdens de ovulatie. Beide eicellen worden bevrucht. Er ontstaan twee klompjes cellen. Beide nestelen zich in het baarmoederslijmvlies in

eeneiige tweeling

 Een eeneiige tweeling ontstaat uit één bevruchte eicel. Tijdens de eerste delingen raken cellen los van elkaar. Er ontstaan dan twee losse klompjes cellen. Beide klompjes cellen nestelen zich in het baarmoederslijmvlies in

Maken

vanaf blz 120.

opdracht 1 t/m 9