Examenvragen transport en bloed

• Biologie
• Middelbare school
• vmbo t, mavo
• Leerjaar 4

Malariaparasieten tasten rode bloedcellen aan. Door aangetaste rode bloedcellen kunnen bloedvaten verstopt raken, bijvoorbeeld in de hersenen. Door malaria aangetaste rode bloedcellen worden met het bloed via de kortste weg vanuit de onderste holle ader naar de hersenen vervoerd.
Daarbij passeert het bloed tweemaal het hart.
Wat is de juiste volgorde van de delen van het hart waardoor het bloed dan achtereenvolgens stroomt?

1. linkerboezem - linkerkamer - rechterboezem - rechterkamer
2. linkerkamer - linkerboezem - rechterkamer - rechterboezem
3. rechterboezem - rechterkamer - linkerboezem - linkerkamer
4. rechterkamer - rechterboezem - linkerkamer – linkerboezem

Het bloed neemt koper op uit het voedsel en vervoert het naar de lever.
Het bloedvat dat bloed vanuit de darmen naar de lever vervoert, is in de afbeelding aangegeven met de letter P.
Hoe heet dit bloedvat?

1. darmslagader
2. leverader
3. leverslagader
4. poortader

Er bestaat een afwijking aan de bloedvaten waarbij slagaders en aders direct met elkaar zijn verbonden (zie de afbeelding). Deze afwijking kan op verschillende plaatsen in het lichaam voorkomen. Bij deze afwijking ontbreken de bloedvaten die in de afbeelding met de letter P zijn aangegeven.

Er bestaat een afwijking aan de bloedvaten waarbij slagaders en aders direct met elkaar zijn verbonden. Die bloeddruk is voor de wand van een slagader geen probleem, maar de wand van een ader kan door de verhoogde bloeddruk beschadigd raken. Leg uit waardoor de wand van een ader wél beschadigd kan raken door zo’n verhoogde bloeddruk.

Er bestaat een afwijking aan de bloedvaten waarbij slagaders en aders direct met elkaar zijn verbonden (zie de afbeelding). Deze afwijking kan op verschillende plaatsen in het lichaam voorkomen. Op plaatsen met deze afwijking kunnen de cellen rondom de bloedvaten niet goed functioneren.

Thalassemie is een erfelijke ziekte van de rode bloedcellen. Iemand met thalassemie is snel moe en ziet er bleek uit. Patiënten met thalassemie krijgen regelmatig via bloedtransfusies rode bloedcellen toegediend van een donor.
Silvio heeft thalassemie. Hij heeft bloedgroep A resuspositief. Als hij rode bloedcellen toegediend zou krijgen van een donor met bloedgroep
AB resuspositief, zou er klontering in zijn bloed optreden.

Thalassemie is een erfelijke ziekte van de rode bloedcellen. Iemand met thalassemie is snel moe en ziet er bleek uit. Patiënten met thalassemie krijgen regelmatig via bloedtransfusies rode bloedcellen toegediend van een donor.
Sommige patiënten met een ernstige vorm van thalassemie worden behandeld met een beenmergtransplantatie. Het rode beenmerg van de patiënt wordt dan vervangen door beenmerg van een gezonde donor. Na een geslaagde transplantatie verdwijnen de verschijnselen van de ziekte.
Leg uit waardoor de verschijnselen van de ziekte na zo’n transplantatie verdwijnen.

Bij katten komen verschillende bloedgroepen voor. Bloedgroep A komt het meest voor, bloedgroep B is veel zeldzamer. Bloedgroep A wordt bij katten bepaald door een dominant gen. Katten die homozygoot recessief zijn, hebben bloedgroep B.
De poes van Claudette krijgt twee jongen. Claudette weet niet wie de vader is. In de stamboom kun je zien welke bloedgroepen de poes en haar twee jongen hebben. Wat is de bloedgroep van de vader?

1. bloedgroep A
2. bloedgroep B
3. Dat is uit de gegevens niet af te leiden.

Malaria is een infectieziekte die vooral in Afrika voorkomt. De ziekte wordt veroorzaakt door eencellige parasieten die worden overgebracht door malariamuggen.
Na een steek van een mug komen malariaparasieten met het bloed in de lever van de gestoken persoon.
Geef de namen van twee bloedvaten waardoor bloed de lever instroomt.

Als de kamers van een hart met zo’n afwijking samentrekken, stroomt er bloed van de linkerkamer naar de rechterkamer, maar niet andersom. Dit is in de afbeelding met een pijl aangegeven.
Leg uit waardoor er dan wel bloed van de linkerkamer naar de rechterkamer stroomt, maar niet andersom.

De letter Q geeft het bloedvat aan dat bloed vanuit de ademhalingsorganen naar het hart vervoert. Hoe heet dit bloedvat?

Vroeger werd voor een bypassoperatie altijd een stukje van een ader uit een been gebruikt. Tegenwoordig wordt hiervoor steeds vaker een slagader gebruikt.
Dit heeft onder andere te maken met verschillen in bouw tussen deze bloedvaten.
Noem een verschil in bouw tussen een ader en een slagader.

1. alleen door de grote bloedsomloop
2. alleen door de kleine bloedsomloop
3. zowel door de grote als door de kleine bloedsomloop

Bij een middenoorontsteking zijn bloeddeeltjes van een bepaald type actief in het oor om de ziekteverwekkers te bestrijden.
Welke bloeddeeltjes worden hier bedoeld?

1. bloedplaatjes
2. rode bloedcellen
3. witte bloedcellen

Patiënten met een ernstige vorm van de ziekte van Von Willebrand kunnen behandeld worden door het toedienen van een medicijn met de stollingsfactor VWF. Omdat dit medicijn wordt gemaakt uit bloedplasma van gezonde donoren, bevat het kleine hoeveelheden van de bloedgroep-antistoffen anti-A en anti-B.
Toediening van grote hoeveelheden van dit medicijn kan bij bepaalde bloedgroepen, klontering van rode bloedcellen tot gevolg hebben.
Patiënten van één bepaalde bloedgroep kunnen zonder gevaar voor klontering met dit medicijn behandeld worden.
Welke bloedgroep wordt hier bedoeld?

1. bloedgroep A
2. bloedgroep B
3. bloedgroep AB
4. bloedgroep O