Par. 2.4 Strijden of sporten

• Geschiedenis
• Middelbare school
• mavo
• Leerjaar 1

Leerdoelen opschrijven

1. Waarom en hoe streden de Grieken samen tegen de Perzen?

2. Waarom brak de Peloponnesische Oorlog uit en welk gevolg had dat voor Athene?

Klaar? Leer de begrippen uit je hoofd, op blz. 37.

Leerdoelen opschrijven

3. Hoe sportten de Grieken samen ter ere van de goden?

Klaar? Leer de begrippen uit je hoofd, op blz. 37.

4-5/11 Par. 2.1 De Griekse wereld

07/11 Par. 2.1 De Griekse wereld

11-14/11 GEEN GS LES

18-19/11 Par. 2.1 De Griekse Wereld

21/11 Par. 2.2 Het bestuur van de stadstaat

25-26/11 Par. 2.2 Het bestuur van de stadstaat

28/11 Par. 2.2 Het bestuur van de stadstaat

2-3/12 SO par. 2.1 en 2.2

5/12 -

9-10/12 Par. 2.3 Geloven, weten en maken

12/12 Par. 2.3 Geloven, weten en maken

16/12 Geloven, weten en maken

19/12 -

Kerstvakantie

6-7/12 Par. 2.4 Strijden of sporten

9/12 Par. 2.4 Strijden of sporten

13/12 Herhalen

TOETSWEEK 2

Studiewijzer

TOETSWEEK 2:

H2

Programma

1. Uitleg par. 2.4

2. Opdrachten maken en bespreken

3. Leerdoelen antwoorden

4. Afsluiten

Huiswerk 1mh1: Antwoord de leerdoel in je schrift:

2. Waarom brak de Peloponnesische Oorlog uit en welk gevolg had dat voor Athene?

Oude Grieken vs Perzen: 

• Eerste Perzische Oorlog (492 v. Chr. tot 490 v. Chr.)
  
• Tweede Perzische Oorlog (480 v. Chr. tot 479 v.Chr.)

Athene vs Sparta:  

• Peloponnesische Oorlog (431 v.Chr. tot 404 v.Chr.)

De Perzische Oorlog: aanleiding

• In Perzie: de koningschap van de goden gekregen en hebben recht op totale macht.
• De Perzen nemen veel Griekse koloniën over en heersen over een groot rijk (gebied met een regering)
• De Griekse koloniën waren ontevreden over de hoge belastingen die ze aan de Persen moesten betalen en de hindering van het Griekse zeehandel. Ze komen in opstand. De koning van Perzië heeft nu een motief (reden) om Athene aan te vallen.

De Eerste Perzische Oorlog

• De koning van Perzië, Darius I, stuurde 600 schepen over zee, zij verwoesten het eiland Euboia en gaan door naar Marathon.
  

• Atheense hooplieden overrompelen de Perzen (6400 tegen 192 doden).
  

• Perzen trekken zich terug, sommige schepen vluchtten.

De Eerste Perzische Oorlog

• De Perzen verliezen de slag bij Marathon.
  
• Een Atheense soldaat rende in één ruk van Marathon naar Athene (42km) om de overwinning te melden...
• In dit verhaal zijn er feiten en verzinsels...

De Tweede Perzische Oorlog 

Darius I wilde wraak voor de nederlaag bij Marathon!

De Atheners gaan zich voorbereiden:

- Griekse stadstaten gaan samenwerken!

De Tweede Perzische Oorlog

Darius I werd opgevolgd door Xerxes.

De oorlog begint!:

- Spartanen verloren de strijd.

- De Perzen verwoesten Athene (onbeschermd), de bewoners waren al gevlucht op hun schepen.

- De Perzen werden verslagen bij het eiland Salamis..

Alexander de Grote

• In 334 v.Chr. viel de Macedonische koning Alexander de Grote de Perzen aan. 
• Hij versloeg het Perzische leger in de Slag bij Issos en veroverde het hele Perzische rijk. 
• Enorme rijk: hij veroverde gebieden tot in het huidige Pakistan!
• Overwonnen volken namen de Griekse kunst, filosofie en wetenschap over.
  
• Stichting van steden (Alexandria) om eenheid te creëren.

Athene hegemonie

De stadstaten willen voorkomen dat de Perzen opnieuw zouden binnenvallen, daarom werden ze bondgenoten.

Maar...

Athene nam alle beslissingen zelf en bepaalde wat de bondgenoten moesten doen.

Sommige stadstaten hadden een henkel aan de buitenlandse politiek van Athene. 

Bijv: bondgenoten moesten de democratie invoeren en moesten Athene geld betalen. 

Wat als je niet deed wat Athene wilde?

Ze werden door Athene aangevallen en kregen Atheens legerkamp bij de stad!

De Peloponnesische oorlog

Andere poleis verzetten zich tegen Athene. 

In 431 v.Chr. begon de Peloponnesische Oorlog: Athene vs Sparta!

De aanleiding (directe oorzaak): een conflict (ruzie) over handel tussen Athene en de stadstaat Megara.

Megara kreeg hulp van Korinthe en Sparta. 

De Peloponnesische Oorlog

• Sparta en bondgenoten wonnen de strijd! Hoe? Ze plunderde het platteland, verbrand de olijfbomen en bouwden zelf een vloot om te zorgen dat er geen voedsel meer naar Athene ging.
• Sparta wist enkele jaren de leiding te behouden, maar dat duurde niet lang: steeds braken er nieuwe oorlogen uit tussen stadstaten die meer macht wilden.
• Pas in de tweede helft van de 4de eeuw v.Chr. keerde de rust weer terug.

Sport en godsdienst

Sport was nauw verbonden met religie (geloof, godsdienst): het was een manier om de goden te eren.

Bijvoorbeeld: in Olympia werden om de vier jaar de Olympische Spelen gehouden ter ere van Zeus. De Spelen duurden vijf dagen, en op de middelste dag werd een groot geschenk (meestal een offer) naar de tempel van Zeus gebracht om hem gunstig te stemmen.

De Olympische Spelen

• De Spelen waren zo belangrijk dat zelfs oorlogen werden onderbroken: wapenstilstand.
• Sporters namen deel aan de Spelen voor de eer van zichzelf en van hun stadstaat. 
• Winnaars werden in de hele Griekse wereld beroemd: er werden gedichten en standbeelden over hem gemaakt. Winnaars konden de rest van hun leven eten op kosten van de stadstaat en hoefden geen belasting meer te betalen.  

 

Klassikaal lezen: "Toen en nu: de Olympische Spelen" op blz. 35

Opdrachten maken en bespreken

Par. 2.4 vanaf blz. 36 opdrachten 7 t/m 10

max. 15 minuten

Zelfstandig en in stilte

Eerder klaar? Antwoord de leerdoelen en leer de begrippen uit je hoofd.

Leerdoelen antwoorden

3. Hoe sportten de Grieken samen ter ere van de goden?

Klaar? Leer de begrippen uit je hoofd, op blz. 37.