K5 Elektrische componenten 2

• Natuurkunde
• Middelbare school
• mavo
• Leerjaar 4

K5 Elektrische componenten 2

Transistor

Transistor kan werken als een schakelaar

of geeft kleine veranderingen in stroom versterkt door

3 aansluitingspunten: 

emitter

basis

collector

Let op! Platte kant naar jou toe!

Symbool

Basis

Hierdoor moet een kleine stroom gaan lopen. Gebeurd dit niet kan er geen stroom naar de emitter => stroomkring gelsoten

Emitter

(emit = uitzenden)

Als er stroom van de basis naar de emitter loopt kan de stroomkring voltooid worden. Er gaat stroom van emitter naar collector (verzamelaar)

Collector

"verzameld" de stroom waardoor er een grotere stroom van collector naar emitter kan lopen.

Een transistor heeft 2 stroomrichtingen:
Een kleine stroom van B naar E
Een grote stroom van C naar E

Condensator

Transistor

Geheugencel

Zorgt voor de verandering van de waarde van de geheugencel

Zorgt voor de waarde van de bit

Capacitor

Bevat 1 bit

Bestaat uit condensator en transistor

Als er een stroompje bij B komt wordt de transistor “open” gezet. Dan pas kan er een grotere stroom van C naar E lopen.

Werking transistor

Kleine stroom van B naar E.
Grote stroom van C naar E.

Gaat er geen stroom meer door de basis? Dan gaat er ook geen stroom naar de emitter en dus ook niet meer naar de collector: stroomkring is niet meer gesloten!

Onthoud!

Basis -> emitter -> Collector

Voordelen transistor

Kleiner dan een relais

goedkoper dan een relais

verbruikt minder elektrische energie

Nadelen:

Je kan er geen grote stroomkringen mee aanzetten(relais wel!)
Transistor heeft maar 1 stroomkring (minder veilig!), terwijl een relais er twee heeft; elk met een eigen spanningsbron (veiliger)

Belangrijk!

Zorg dat je alle componenten die zijn voorgekomen kunt herkennen als symbool en als werkelijke weergave.

Binas tabel 14

Nadelen transistor

Je kan er geen grote stroomkringen mee aanzetten(relais wel!)

Transistor heeft maar 1 stroomkring (minder veilig!), terwijl een relais er twee heeft; elk met een eigen spanningsbron (veiliger)

Relais

Woordt aangezet door een elektromagneet en heeft een:

Maakcontact

Breekcontact

Maakcontact

Is de relais aangesloten op het maakcontact is de stroomkring compleet; er kan stroom lopen

Lamp gaat aan

Breekcontact

Is de relais verbonden met het breekcontact is er geen complete stroomkringt; er kan geen stroom lopen. De verbinding is verbroken.

de lamp gaat uit

Relais

Het relais

Het relais is een schakelaar die wordt bediend door een elektromagneet. 

Een elektromagneet bestaat uit een spoel en een ijzeren kern.

Elektromagneet & relais

De elektromagneet moet eerst aan staan. Er ontstaat dan een magnetisch veld. Dit trekt de veer/schakelaar aan waardoor deze naar het maakcontact toe gaat.

Gaat de elektromagneet uit verliest het een magnetisch veld. De veer/schakelaar wordt niet meer aangetrokken en veert terug naar het breekcontact => lamp uit

Relais

Een kleine stroomkring zet een grote stroomkring aan.

Het is een automatische schakelaar

Relais

Er zijn dus 2 aparte stroomkringen

6. sleep naar elk  elk onderdeel de  afbeelding en het symbool.

Draad

Batterij / spanningsbron

Lamp

Schakelaar open

Schakelaar dicht

Spanningsmeter

Draad

Stroomsterktemeter

Spanningsbron

Lamp

Schakelaar

Sleep de woorden op de juiste symbolen

NTC

Lamp

Relais

Transistor

LDR

Wat is het voordeel van een transistor t.o.v. een relais

Wat is de naam van het
volgende onderdeel:

Wat is de naam van
het volgende onderdeel:

Wat is de waarde van een weerstand met de volgende kleurcode:
Grijs - oranje - geel - zilver

Bekijk de afbeelding. Noteer de juiste woorden:
- Als de zon feller gaat schijnen, wordt de weerstand door onderdeel Q a. groter/kleiner - Er gaat dan b. wel/geen stroom door de linkerkant van de relais lopen
- De relais maakt dan contact met het c. breekcontact/maakcontact - In de bovenstaande schakeling is dit aansluitpunt d. R/S

Waarom is in deze schakeling gebruik gemaakt van relais?

De weerstand is 2,5KΩ. Welke weerstand kunnen ze het beste gebruiken?

1. Rood-groen-zwart-bruin
2. Rood-groen-rood-goud
3. Rood-groen-zwart-goud
4. Rood-groen-oranje-goud

Noteer de juiste woorden:
Als de temperatuur a. daalt/stijgt wordt de weerstand van onderdeel Q groter.
Er loopt hierdoor een stroom door de b. basis/collector/emitter van de transistor. hierdoor kan er ook een stroom van de c. basis/collector/emitter naar de d. basis/collector/emitter lopen en gaat de CV aan.

Wat is het verschil tussen een reedcontact en een normale schakelaar?